Ιβέτα Ραντίτσοβα

Ιβέτα Ραντίτσοβα
Πρωθυπουργός της Σλοβακίας
Περίοδος 8 Ιουλίου 2010 – 4 Απριλίου 2012
Πρόεδρος	Ιβάν Γκασπάροβιτς
Προκάτοχος	Ρόμπερτ Φίτσο
Διάδοχος	Ρόμπερτ Φίτσο
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση	7 Δεκεμβρίου 1956 (1956-12-07) (68 ετών), Μπρατισλάβα, Σλοβακία
Εθνότητα	Σλοβακία
Υπηκοότητα	Σλοβακία
Σύζυγος	Stano Radič[1]
Σπουδές	Πανεπιστήμιο Κομένιους της Μπρατισλάβα Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Επάγγελμα	πολιτικός και κοινωνιολόγος
Βραβεύσεις	Pelikán Award
Σχετικά πολυμέσα

Η Ιβέτα Ραντίτσοβα (Iveta Radičová, προφορά στα σλοβακικά: [ˈiʋeta ˈraɟitʃoʋaː], 7 Δεκεμβρίου 1956 - ) ήταν η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Σλοβακίας από το 2010 μέχρι το 2012. Ηγήθηκε κυβέρνησης συνασπισμού στην οποία κατείχε τη θέση του υπουργού Άμυνας τους τελευταίους πέντε μήνες του συνασπισμού. Προηγουμένως, διατέλεσε υπουργός Εργασίας από το 2005 μέχρι το 2006 στη δεύτερη κυβέρνηση του Μίκουλας Ντζούριντα.^[2]

Το 2009 έθεσε υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές, χωρίς όμως να εκλεγεί πρόεδρος της Σλοβακίας. Τον Μάρτιο του 2012 ανακοίνωσε ότι αποσύρθηκε από την πολιτική.^[3]

Βιογραφία

Η Ραντίτσοβα γεννήθηκε στη Μπρατισλάβα τις 7 Δεκεμβρίου 1956. Έχει μια κόρη και είναι χήρα του Στάνο Ράντιτς, διάσημου Σλοβάκου κωμικού και ηθοποιού ο οποίος απεβίωσε το 2005. Πέρα από σλοβακικά, η Ραντίτσοβα μιλάει άπταιστα ρωσικά και επίσης γνωρίζει καλά αγγλικά, γερμανικά και πολωνικά.^[4]

Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία

Η Ραντίτσοβα άρχισε την ακαδημαϊκή της πορεία ως φοιτήτρια κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο Κομένιους στη Μπρατισλάβα, λαμβάνοντας το πτυχίο το 1981.^[5] Εργάστηκε ως κοινωνιολόγος στην Σλοβακική Ακαδημία Επιστημών από το 1979 μέχρι το 1989, συντονίζοντας μια ερευνητική ομάδα για τις οικογενειακές πολιτικές. Το 1990 παρακολούθησε για ένα χρόνο μεταπτυχιακά προγράμματα στο πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.^[6] Όταν επέστρεψε στη Σλοβακία το 1991, ίδρυσε το κέντρο για την ανάλυση κοινωνικών πολιτικών, μια από τις πρώτες μη κυβερνητικές οργανώσεις της Σλοβακίας, της οποίας ήταν εκτελεστική διευθύντρια μέχρι το 2005. Παράλληλα, παρέδιδε διαλέξεις στα τμήματα κοινωνιολογίας, πολιτικής επιστήμης και κοινωνικής εργασίας στο πανεπιστήμιο Κομένιους.^[7] Το 2005 ανακηρύχθηκε καθηγήτρια κοινωνιολογίας από το τμήμα φιλοσοφίας του πανεπιστημίου Κομμένιους, η πρώτη καθηγήτρια κοινωνιολογίας στη χώρα. Την άνοιξη του 2013 επέστρεψε στην Οξφόρδη ως επισκέπτρια καθηγήτρια.^[5]

Πολιτική

Η Ραντίτσοβα ξεκίνησε την πολιτική σταδιοδρομία της το 1990 ως μέλος του κινήματος Λαός Ενάντια στη Βία, και ήταν εκπρόσωπος τύπου του κόμματος μέχρι το 1992. Από το 2005 μέχρι το 2006 διατέλεσε υπουργός Εργασίας, Κοινωνικών Υποθέσεων και Οικογένειας στη κεντροδεξιά κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μίκουλας Ντζούριντα. Τότε η Ραντίτσοβα εξελέγη βουλευτής με το ψηφοδέλτιο του φιλελεύθερου συντηρητικού κόμματος Σλοβακική Δημοκρατική και Χριστιανική Ένωση-Δημοκρατικό Κόμμα (SDKU-DS) στις εκλογές του 2006. Στις εκλογές του 2006, το SDKU-DS πέρασε στην αντιπολίτευση. Η Ραντίτσοβα έγινε επισήμως μέλος του SDKU-DS μετά την εκλογή της και στη συνέχεια εξελέγη αντιπρόεδρος του κόμματος. Η Ραντίτσοβα διατέλεσε επίσης αντιπρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής για τις κοινωνικές υποθέσεις και τη στέγαση.^[7]

Το 2009, η Ραντίτσοβα ήταν η υποψήφια του SDKU-DS για τις προεδρικές εκλογές και υποστηρίχθηκε από το συντηρητικό Χριστιανικό Δημοκρατικό Κίνημα και το Κόμμα του Ουγγρικού Συνασπισμού. Στο πρώτο γύρο, στις 21 Μαρτίου, η Ραντίτσοβα έλαβε το 38,05% των ψήφων, δεύτερη μετά τον προηγούμενο πρόεδρο Ιβάν Γκασπάροβιτς, ο οποίος δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τη πλειοψηφία από τον πρώτο γύρο. Η Ραντίτσοβα ηττήθηκε στο δεύτερο γύρο, ο οποίος διεξήχθη τις 4 Απριλίου, συγκεντρώνοντας το 44,47% των ψήφων. Είναι η μόνη γυναίκα η οποία προχώρησε σε δεύτερο γύρο προεδρικών εκλογών στην ιστορία της Σλοβακίας.

Η Ραντίτσοβα το 2011

Λίγο μετά την ήττα στις προεδρικές εκλογές, η Ραντιτσόβα ψηφίζοντας για έναν απόντα βουλευτή του κόμματός της, παραβιάζοντας του κανόνες του κοινοβουλίου. Η κίνηση αυτή προκάλεσε αντιδράσεις, με αποτέλεσμα να παραιτηθεί από την έδρα της στο κοινοβούλιο τις 23 Απριλίου 2009.^[8]

Πρωθυπουργός

Στις αρχές του 2010, η Ραντίτσοβα εξελέγη επικεφαλής του ψηφοδελτίου του SDKU-DS για τις επόμενες βουλευτικές εκλογές, κερδίζοντας τον πρώην υπουργό οικονομικών Ιβάν Μίκλος. Κατά την προεκλογική εκστρατεία το κόμμα της έκανε λόγο για δημοσιονομική πειθαρχία και ενδυνάμωση της οικονομίας μετά από ύφεση 4,7% το 2009.^[9]

Στις βουλευτικές εκλογές τις 12 Ιουνίου 2010, το SDKU-DS ήρθε δεύτερο με ποσοστό 15,42% των ψήφων, αρκετά λιγότερες από το κεντροαριστερό κόμμα Σμερ του πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο, το οποίο έλαβε το 34,79% των ψήφων. Όμως τα κόμματα του συνασπισμού του Φίσκο, το υπερεθνικό Σλοβακικό Εθνικό Κόμμα και το εθνοσυντηρητικό HZDS, έλαβαν λίγες ψήφους και το HZDS δεν κατάφερε να κερδίσει έδρες στη Βουλή. Όταν ο Φίσκο αποδείχθηκε ότι δεν μπορούσε να σχηματίσει κυβέρνηση, η Ραντίτσοβα, ως αρχηγός του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, έλαβε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον πρόεδρο Γκασπάροβιτς τις 23 Ιουνίου 2010.^[10] Η Ραντιτσόβα έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Σλοβακίας τις 8 Ιουλίου 2010, επικεφαλής κυβέρνησης συνασπισμού με το φιλελεύθερο Ελευθερία και Αλληλεγγύη, το Χριστιανικό Δημοκρατικό Κίνημα, το εθνικά ουγγρικό Μοστ-Χιντ και το SDKU-DS. Ο συνασπισμός κατείχε τις 79 από τις 150 έδρες του κοινοβουλίου. Μέσω της συνεργασίας με το Μοστ-Χιντ επιχείρησε να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ουγγαρία, οι οποίες είχαν πληγεί με την υιοθέτηση αμφισβητήσιμων νόμων για τη γλώσσα και την υπηκοότητα.^[11]

Η Ραντιτσόβα έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης της βουλής τις 11 Οκτωβρίου 2011, μετά από διαμάχη για το πρόγραμμα διάσωσης της Ευρωζώνης, με αποτέλεσμα τη πτώση της κυβέρνησής της. Οι πρόωρες εκλογές έλαβαν χώρα τις 10 Μαρτίου 2012.^[12] Η Ραντιτσόβα δεν έθεσε ξανά υποψηφιότητα. Το 2013 δημοσίευσε ένα βιβλίο για τις εμπειρίες της ως πρωθυπουργός.^[13]

Παραπομπές

1. (Σλοβακικά) SNK authority file. 168172. Ανακτήθηκε στις 30  Σεπτεμβρίου 2023.
2. Torild Skard (2014). «Iveta Radičová». Women of power - half a century of female presidents and prime ministers worldwide. Bristol: Policy Press. σελίδες 364–365. ISBN 978-1-44731-578-0. 
3. http://www.sme.sk/c/6362700/iveta-radicova-odisla-z-sdku.html
4. «Radičová dostala poverenie zostaviť vládu». SME. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2010. 
5. «Iveta Radičová». Department of Politics and International Relations, University of Oxford. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Μαΐου 2013. 
6. «Zivotopis (CV)». Official Website of Iveta Radicova. 2009. http://www.radicova.sk/o-mne/zivotopis/. Ανακτήθηκε στις 2010-07-13. 
7. «Iveta Radičová». The Slovak Spectator. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2011. 
8. «Radičová sa rozlúčila, aby sa mohla vrátiť». SME. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2010. 
9. «No Operation». Presstv.ir. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2011. 
10. aha. «Slovenský prezident pověřil vytvořením vlády Radičovou. Fico přiznal prohru». Mladá fronta DNES. Czech Republic. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2011. 
11. «Fri, Jul 9, 2010 – Sociologist Iveta Radicova becomes Slovakia's first female prime minister». The Irish Times. 7 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2011. 
12. Rob Cameron. «Slovakia votes down eurozone bailout expansion plans». BBC News. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2011. 
13. «Radicova Writing Book on Premiership Tenure, Promises No Scandal». News Agency of the Slovak Republic. 21 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2012. ^{[νεκρός σύνδεσμος]}