Ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος (Ηνωμένο Βασίλειο)

Ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος Leader of the Conservative Party
Κάτοχος Κέμι Μπέιντενοχ από 2 Νοεμβρίου 2024
Αρχικός κάτοχος	Ρόμπερτ Πιλ (ντε φάκτο) Μπόναρ Λω (ντε γιούρε)
Δημιουργία	1834 (ντε φάκτο) 1922 (ντε γιούρε)

Ο Ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος (αγγλικά: Leader of the Conservative Party) (επίσημα: ηγέτης του Συντηρητικού και Ενωτικού Κόμματος) είναι η αρχαιότερη και η πιο υψηλόβαθμη πολιτική θέση εντός του Συντηρητικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου.

Την θέση αυτή κατέχει σήμερα η Κέμι Μπέιντενοχ, από τις 2 Νοεμβρίου 2024, διαδεχόμενη τον προκάτοχό της, Ρίσι Σούνακ.

Υπόβαθρο

Η ίδρυση του Συντηρητικού Κόμματος χρονολογείται στην έκδοση του Μανιφέστου του Τάμγουορθ, στις 18 Δεκεμβρίου 1834, από τον Ρόμπερτ Πιλ.^[1][2]

Μέχρι το 1922, ο ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος δεν αποτελούσε επίσημη θέση. Αντίθετα υπήρχε ένας αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος σε κάθε αίθουσα του βρετανικού κοινοβουλίου και θεωρούνταν ισότιμοι, εκτός και εάν ο ένας υπερίσχυε του άλλου, όπως όταν ο ένας υπηρετούσε ως πρωθυπουργός. Μετά την ψήφιση της Κοινοβουλευτικής Πράξης το 1911, η μείωση της εξουσίας στην Βουλή των Λόρδων υποδήλωνε ότι ο αρχηγός των συντηρητικών στην Βουλή των Κοινοτήτων θα υπερείχε. Ωστόσο αυτό το γεγονός αναγνωρίστηκε επίσημα το 1922.^[3]

Από το 1922, ο ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος εκλέγεται επίσημα, ακόμα και όταν το κόμμα είναι στην αντιπολίτευση. Αρχικά, ο αρχηγός του κόμματος διοριζόταν αδιαφανώς από άλλα υψηλόβαθμα μέλη του κόμματος. Η διαδικασία εκδημοκρατίστηκε σταδιακά στα τέλη του 20ου αιώνα. Το 1965 ο διορισμός έγινε με ψηφοφορία από τους βουλευτές του κόμματος και το 1998 η διαδικασία έγινε προσβάσιμη σε όλα τα μέλη του κόμματος προκειμένου να αποφασίσουν μεταξύ των δυο υποψηφίων που επιλέγονταν από τους βουλευτές.^[4][5][6]

Σύμφωνα με τους κανονισμούς του κόμματος, τα μέλη μπορούν να ψηφίζουν για τον ηγέτη των Συντηρητικών, ακόμα και αν δεν είναι Βρετανοί πολίτες, δεν ζουν στο Ηνωμένο Βασίλειο και δεν έχουν δικαίωμα ψήφου στις γενικές εκλογές του Ηνωμένου Βασιλείου.^[7][8]

Έχουν υπάρξει τρεις γυναίκες ηγέτες του Συντηρητικού Κόμματος: η Μάργκαρετ Θάτσερ, η Τερέζα Μέι και η Λις Τρας. Όλες τους έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί του Ηνωμένου Βασιλείου.

Υπερέχων ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος (1834–1922)

Υπερέχων αρχηγός (Βίος)	Εικόνα	Κράτος γέννησης	Εκλογική περιφέρεια-Τίτλος	Ανάληψη καθηκόντων	Λήξη καθηκόντων	Πρωθυπουργός (περίοδος)
Ρόμπερτ Πιλ (1788–1850)		Αγγλία ! Αγγλία	Τάμγουορθ	18 Δεκεμβρίου 1834	29 Ιουνίου 1846		ο ίδιος 1834–35
							Γουίλιαμ Λαμπ 1835–41
							ο ίδιος 1841–46
Έντουαρντ Σμιθ-Στάνλεϊ 14^ος Κόμης του Ντέρμπι from 1851 (1799–1869)		Αγγλία ! Αγγλία	Βαρώνος του Στάνλεϊ ως το 1851 Κόμης του Ντέρμπι από το 1851	29 Ιουνίου 1846	27 Φεβρουαρίου 1868		Τζον Ράσελ 1846–52
							ο ίδιος 1852
							Τζορτζ Χάμιλτον-Γκόρντον 1852–55
							Χένρι Τζον Τεμπλ 1855–58
							ο ίδιος 1858–59
							Χένρι Τζον Τεμπλ 1859–65
							Τζον Ράσελ 1865–66
							ο ίδιος 1866–68
Μπέντζαμιν Ντισραέλι 1^οςΚόμης του Μπίκονσφιλντ from 1876 (1804–1881)		Αγγλία ! Αγγλία	Μπάκιγχαμσερ ως το 1876 Κόμης του Μπίκονσφιλντ από το 1876	27 Φεβρουαρίου 1868	19 Απριλίου 1881		ο ίδιος 1868
							Γουίλιαμ Γκλάντστοουν 1868–74
							ο ίδιος 1874–80
							Γουίλιαμ Γκλάντστοουν 1880–85
Κανένας				19 Απριλίου 1881	23 Ιουνίου 1885
Ρόμπερτ Γκάσκοϊν-Σέσιλ 3^ος Μαρκήσιος του Σάλσμπουρι (1830–1903)		Αγγλία ! Αγγλία	Μαρκήσιος του Σάλσμπουρι	23 Ιουνίου 1885	11 Ιουλίου 1902		ο ίδιος 1885–86
							Γουίλιαμ Γκλάντστοουν 1886
							ο ίδιος 1886–92
							Γουίλιαμ Γκλάντστοουν 1892–94
							Άρτσιμπαλντ Πρίμροουζ 1894–95
							ο ίδιος 1895–1902
Άρθουρ Μπάλφουρ (1848–1930)		Σκωτία ! Σκωτία	Μάντσεστερ Ιστ ως το 1906 Πόλη του Λονδίνου από το 1906	11 Ιουλίου 1902	13 Νοεμβρίου 1911		ο ίδιος 1902–05
							Χένρι Κάμπελ-Μπάνερμαν 1905–08
							Χέρμπερτ Χένρι Άσκουιθ 1908–16
Κανένας				13 Νοεμβρίου 1911	10 Δεκεμβρίου 1916
Άντριου Μπόναρ Λω (1858–1923)		Νέα Βρουνσβίκη,  Καναδάς	Μπουτλ ως το 1918 Κεντρική Γλασκώβη από το 1918	10 Δεκεμβρίου 1916	21 Μαρτίου 1921		Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ 1916–22
Κανένας				21 Μαρτίου 1921	23 Οκτωβρίου 1922

Ηγέτης του Συντηρητικού Κόμματος (1922–)

Όνομα (Βίος)	Εικόνα	Κράτος γέννησης	Εκλογική περιφέρεια-Τίτλος	Ανάληψη καθηκόντων	Λήξη καθηκόντων	Πρωθυπουργός (περίοδος)
Μπόναρ Λω (1858–1923)		Νέα Βρουνσβίκη,  Καναδάς	Κεντρική Γλασκώβη	23 Οκτωβρίου 1922	28 Μαΐου 1923		ο ίδιος
Στάνλεϊ Μπόλντγουιν (1867–1947)		Αγγλία ! Αγγλία	Μπιούντλεϊ	28 Μαΐου 1923	31 Μαΐου 1937		ο ίδιος 1923–24
							Ράμσεϊ ΜακΝτόναλντ 1924
							ο ίδιος 1924–29
							Ράμσεϊ ΜακΝτόναλντ 1929–35
							ο ίδιος 1935–37
Νέβιλ Τσάμπερλεν (1869–1940)		Αγγλία ! Αγγλία	Μπέρμιγχαμ Ετζμπάστον	31 Μαΐου 1937	9 Οκτωβρίου 1940
							ο ίδιος 1937–40
							Ουίνστον Τσώρτσιλ Μάιος–Οκτ.1940
Ουίνστον Τσώρτσιλ (1874–1965)		Αγγλία ! Αγγλία	Έπινγκ ως το 1945 Γούντφορντ από το 1945	9 Οκτωβρίου 1940	21 Απριλίου 1955		ο ίδιος 1940–45
							Κλέμεντ Άτλι 1945–51
							ο ίδιος 1951–55
Άντονι Ίντεν (1897–1977)		Αγγλία ! Αγγλία	Γουόρικ και Λέμινγκτον	21 Απριλίου 1955	22 Ιανουαρίου 1957		ο ίδιος
Χάρολντ Μακμίλαν (1894–1986)		Αγγλία ! Αγγλία	Μπρόμλεϊ	22 Ιανουαρίου 1957	11 Νοεμβρίου 1963		ο ίδιος
Άλεκ Ντάγκλας-Χομ (1903–1995)		Αγγλία ! Αγγλία	Κόμης του Χομ ως το 1963 Κίνρος και Γουέστερντ Πέρθσερ από το 1963	11 Νοεμβρίου 1963	27 Ιουλίου 1965		ο ίδιος 1963–64
							Χάρολντ Γουίλσον 1964–70
Έντουαρντ Χιθ (1916–2005)		Αγγλία ! Αγγλία	Μπέξλεϊ ως το 1974 Σίντκαπ από το 1974	27 Ιουλίου 1965	11 Φεβρουαρίου 1975
							ο ίδιος 1970–74
							Γουίλσον 1974–76
Μάργκαρετ Θάτσερ (1925–2013)		Αγγλία ! Αγγλία	Φίντσλεϊ	11 Φεβρουαρίου 1975	28 Νοεμβρίου 1990
							Τζέιμς Κάλαχαν 1976–79
							η ίδια 1979–90
Τζον Μέιτζορ (1943–)		Αγγλία ! Αγγλία	Χάντινγκντον	28 Νοεμβρίου 1990	19 Ιουνίου 1997		ο ίδιος 1990–97
Ουίλιαμ Χέιγκ (1961–)		Αγγλία ! Αγγλία	Ρίτσμοντ	19 Ιουνίου 1997	13 Σεπτεμβρίου 2001		Τόνι Μπλερ 1997–2007
Ίαν Ντάνκαν Σμιθ (1954–)		Σκωτία ! Σκωτία	Τσίνγκφορντ και Γούντφορντ Γκριν	13 Σεπτεμβρίου 2001	6 Νοεμβρίου 2003
Μάικλ Χάουαρντ (1941–)		Ουαλία ! Ουαλία	Φόλκστοουν και Χάιθ	6 Νοεμβρίου 2003	6 Δεκεμβρίου 2005
Ντέιβιντ Κάμερον (1966–)		Αγγλία ! Αγγλία	Γουίτνεϊ	6 Δεκεμβρίου 2005	11 Ιουλίου 2016
							Γκόρντον Μπράουν 2007–10
							ο ίδιος 2010–16
Τερέζα Μέι (1956–)		Αγγλία ! Αγγλία	Μέιντενχεντ	11 Ιουλίου 2016	7 Ιουνίου 2019		η ίδια 2016–2019
Μπόρις Τζόνσον (1964–)		Αγγλία ! Αγγλία	Άξμπριτζ εντ Σάουθ Ράισλιπ	23 Ιουλίου 2019	5 Σεπτεμβρίου 2022		ο ίδιος 2019-2022
Λιζ Τρας (1975–)		Αγγλία ! Αγγλία	Νοτιοδυτικό Νόρφολκ	5 Σεπτεμβρίου 2022	24 Οκτωβρίου 2022		η ίδια 2022
Ρίσι Σούνακ (1980–)		Αγγλία ! Αγγλία	Ρίτσμοντ (Γιορκς)	24 Οκτωβρίου 2022	2 Νοεμβρίου 2024		ο ίδιος 2022–2024

Παραπομπές

1. https://www.britannica.com/topic/Tamworth-Manifesto
2. http://www.historyhome.co.uk/peel/politics/tam2.htm
3. http://www.independent.co.uk/news/uk/politics/conservative-party-tory-rules-constitution-rulebook-leadership-election-theresa-may-1922-committee-a7130691.html
4. The Conservative Party from Peel to Major, Robert Blake, 2012. ISBN 0571287603
5. https://public.conservatives.com/organisation-department/202101/Conservative%20Party%20Constitution%20%20as%20amended%20January%202021.pdf
6. Alexandre-Collier, Agnès (1 Νοεμβρίου 2018). «Le Brexit révèle les fractures des conservateurs britanniques». Le Monde diplomatique (στα Γαλλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2022. 
7. «Tory leadership election: Meet the overseas voters picking the next PM» (στα αγγλικά). BBC News. 2022-08-12. https://www.bbc.com/news/uk-politics-62503218. Ανακτήθηκε στις 2022-09-23. 
8. «Who can vote in the Conservative leadership contest?». Full Fact (στα Αγγλικά). 10 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2022.