Ευπραξία του Κιέβου

Ευπραξία του Κιέβου
Η Ευπραξία σε Ουκρανικό γραμματόσημο του 1504.
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1071 Κίεβο
Θάνατος	20  Ιουλίου 1109 Κίεβο
Τόπος ταφής	Λαύρα των σπηλαίων του Κιέβου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	παλαιά ανατολικοσλαβική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Ερρίκος Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας[1] Ερρίκος Α', Μαργράβος του Νόρντμαρκ
Γονείς	Βσέβολοντ Α΄ του Κιέβου[1] και Άννα Πολοβέτσκαγια[1]
Αδέλφια	Βλαδίμηρος Β΄ Μονομάχος Ροστισλάβ Βσεβολόντοβιτς Άννα Βσεβολοντόβνα[2]
Οικογένεια	Ρουρικίδες
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (1089–1095)
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα

Η Ευπραξία του Κιέβου (~1067/1070 – 10 Ιουλίου 10 1109 μ.Χ.^[3]) (Λατινικά: Praxedis, Παλαιά Ανατολικά Σλαβικά: Еоупраксиа^[4]) ήταν μία σύζυγος Αυτοκράτειρα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ήταν η κόρη του Βσέβολοντ Α', Πρίγκιπα του Κιέβου και της Κιπτσάκας συζύγου του, Άννα Πολοβετσκάια. Παντρεύτηκε τον Ερρίκο Δ' της Γερμανίας και πήρε το όνομα Αδελαΐδα.^[3]

Πρώτος γάμος

Η Ευπραξία ήταν αρχικά παντρεμένη με τον Ερρίκο Α' τον Μακρύ, κόμη του Στάντε και μαργράβου του Σαξονικού Νόρντμαρκ, ο οποίος ήταν γιος του Λόθαιρ Ούντο Β'.^[5] Η Ευπραξία και ο Ερρίκος δεν απέκτησαν παιδιά μέχρι το θάνατό του, το 1087.

Δεύτερος γάμος

Μετά τον θάνατο του πρώτου συζύγου της, η Ευπραξία πήγε να ζήσει στο μοναστήρι του Κβέντλινμπουργκ, όπου γνώρισε τον Ερρίκο Δ', ο οποίος ήταν τότε ο Σάξονας βασιλιάς. Εντυπωσιάστηκε πολύ από την ομορφιά της. Η πρώτη σύζυγός του, η Μπέρθα της Σαβοΐας, πέθανε τον Δεκέμβριο 1087, και το 1088 ο Ερρίκος αρραβωνιάστηκε την Ευπραξία. Το ζευγάρι παντρεύτηκε τον επόμενο χρόνο, την 18 Αυγούστου 1089 στην Κολωνία. Αμέσως μετά το γάμο, η Ευπραξία στέφθηκε Αυτοκράτειρα και πήρε το όνομα Αδελαΐδα (ή Adelheid).^[6]

Κατά τις εκστρατείες του στην Ιταλία, ο Ερρίκος πήρε την Ευπραξία-Αδελαΐδα μαζί του και την κράτησε φυλακισμένη στο μοναστήρι του Αγίου Ζήνωνα, όπου διέμεναν συνήθως ο αυτοκράτορας και τα στρατεύματά του, έξω από τα τείχη της Βερόνας.^[7] Το 1093 δραπέτευσε και κατέφυγε στην Κανόσα, όπου ζήτησε τη βοήθεια της Ματθίλδης της Τοσκάνης, μίας εχθρού του Ερρίκου. H Ευπραξία-Αδελαΐδα κατήγγειλε ότι ο Ερρίκος την κακομεταχειρίστηκε σε μια επιστολή της που αναγνώστηκε στη σύνοδο κληρικών που πραγματοποιήθηκε στην Κωνσταντία τον Απρίλιο 1094.^[8] Το επόμενο έτος, με την προτροπή του Πάπα Ουρβανού Β', η Ευπραξία-Αδελαΐδα έκανε μία δημόσια εξομολόγηση ενώπιον της Εκκλησιαστικής Συνόδου της Πιατσέντσας, που πραγματοποιήθηκε την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου.^[9] Κατήγγειλε ότι ο Ερρίκος την κράτησε φυλακισμένη παρά την θέλησή της, την ανάγκαζε να συμμετάσχει σε όργια, και, σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, ίσως επιχείρησε μια «κολαστήρια τελετή» (σατανική λειτουργία) στο γυμνό σώμα της.^[10] Σύμφωνα με τους τελευταίους χρονικογράφους, ο Ερρίκος είχε εμπλακεί σε μια αίρεση Νικολαϊτών,^[11][12] οι οποίοι πραγματοποιούσαν όργια και άσεμνες τελετές στα παλάτια του. Η Ευπραξία-Αδελαΐδα αναγκάστηκε να συμμετάσχει σε τέτοια όργια, και ισχυρίστηκε ότι μια φορά ο Ερρίκος την πρόσφερε στο γιο του, Κορράδο Β'. Ο Κορράδος αρνήθηκε με αγανάκτηση, και στη συνέχεια επαναστάτησε εναντίον του πατέρα του. Άρχισε να υποστηρίζει την παπική πλευρά στους Ιταλικούς πολέμους που αποτελούσαν μέρος της «έριδας της περιβολής».^[13] Αυτός ο θρύλος προήλθε από την εχθρότητα μεταξύ του Ερρίκου και του Ουρβάνου Β', κατά την προαναφερθείσα διαμάχη.

Σε ένα χρονικό από τα μέσα του 12ου αιώνα αναφέρεται ότι, επειδή ο Ερρίκος ανάγκασε την Ευπραξία-Αδελαΐδα να συμμετάσχει σε όργια, όταν έμεινε έγκυος δεν γνώριζε σε ποιον να αποδώσει την πατρότητα του παιδιού. Γι'αυτό αποφάσισε να εγκαταλείψει τον Ερρίκο.^[14] Ο Ιστορικός Κρίστιαν Ράφενσπεργκερ θεωρεί ότι ίσως υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτή την ιστορία, βάσει μιας αναφοράς για το θάνατο ενός από τους γιους του Ερρίκου στο Vita Mathildis του Ντονίζο (έγγραφο του ~1115).^[15] Εφόσον αποκλείεται να πρόκειται για παιδί με την πρώτη συζυγό του Μπέρθα, τότε θα μπορούσε να πρόκειται για ένα παιδί με την Ευπραξία-Αδελαΐδα ή με άλλη ερωμένη, ή τελικά να πρόκειται περί λάθους.^[16]

Η Ευπραξία-Αδελαΐδα έφυγε από την Ιταλία και πήγε στην Ουγγαρία, όπου έζησε μέχρι το 1099 που επέστρεψε στο Κίεβο.^[17] Μετά τον θάνατο του Ερρίκου το 1106 έγινε μοναχή. Πέθανε το 1109.^[18]

Σημειώσεις

1. «Kindred Britain»
2. Sergei Semyonovich Trubachov: «Анна Всеволодовна» (Ρωσικά) 1900.
3. «Adelaide of Kiev (c. 1070–1109)». Gale Research Inc. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2013. 
4. Οι γυναίκες της Αρχαίας Ρως (ρώσων)
5. Rüß, η " Ευπραξία,' σ. 487f.
6. Althoff, Χάινριχ IV., σ. 207f.
7. Robinson, Henry IV, σελ. 289.
8. Robinson, Henry IV, σελ. 290
9. Althoff, Χάινριχ IV, σελ. 213
10. Robinson, Henry IV, σσ. 289ff.; Οι γυναίκες της Αρχαίας Ρως (ρώσων)
11. «Νικολαΐτες - OrthodoxWiki». el.orthodoxwiki.org. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2019. 
12. «Νικολαΐτες | Νικολαϊτισμός = Nicolaitans, Nicolaitanes, Nicolaites | Nicolaism, Nicolaitanism». lexilogia.gr. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2019. 
13. «Η έριδα της περιβολής – Studying History». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2019. 
14. Gerhoh της Reichersburg, De investigatione Antichristi, MGH LdL 3, Ι. 17, σσ. 324f., προσβάσιμα online στο Monumenta Germaniae Historica Αρχειοθετήθηκε 2019-03-27 στο Wayback Machine. (στα λατινικά)
15. Raffensperger, " Λείπουν ρωσική Γυναίκες, σ. 76, 83 π. δ. 31, με αναφορά Donizo του Canossa, Vita Mathildis, Βιβλίο ΙΙ, v. 665.
16. Σύμφωνα με έναν από τους συντάκτες του Vita Mathildis, αυτό είναι μια αναφορά σε ένα από Henry εξώγαμα παιδιά: Vita Mathildis, celeberrimae principis Italiae, εκδ. Λ. Simeoni (Μπολόνια, 1940), σελ. 77.
17. Raffensperger, " Λείπουν ρωσική Γυναίκες, σσ. 78f.
18. Rüß, η " Ευπραξία,' σ. 511-514.

Αναφορές

• G. Vernadsky, Kievan Rus (New Haven, 1976).
• C. Raffensperger, ‘Evpraksia Vsevolodovna between East and West,’ Russian History/Histoire Russe 30:1–2 (2003), 23-34.
• C. Raffensperger, 'The Missing Russian Women: The Case of Evpraksia Vsevolodovna,' in Writing Medieval Women's Lives (ed. Goldy, Livingstone) (2012), pp.
• H. Rüß, ‘Eupraxia-Adelheid. Eine biographische Annäherung,‘ Jahrbücher für Geschichte Osteuropas 54 (2006), 481–518
• I. S. Robinson, Henry IV of Germany, 1056-1106 (Cambridge, 2003).
• G. Althoff, Heinrich IV (Darmstadt, 2006).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πρόγραμμα για τη Μεσαιωνική Γη
• Αδελαΐδα του Κιέβου, ~1070-1109 (απαιτείται συνδρομή)
• Praxedis-Adelheid von Kiev, Deutsche Deutsche Königin (στα γερμανικά)
• Γυναίκες tvn Αρχαίων Ρως (στα ρωσικά)

Ευπραξία του Κιέβου Οίκος Ρουρικίδων Γεννήθηκε: 1071 Πέθανε: 1109
Regnal τίτλους
Προηγήθηκε η Μπέρθα της Σαβοΐας	Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκράτειρα 1089-1093	Την διαδέχθηκε η Ματθίλδη της Αγγλίας