Αυτό το λήμμα χρειάζεται επιμέλεια ώστε να ανταποκρίνεται σε υψηλότερες προδιαγραφές ορθογραφικής και συντακτικής ποιότητας ή μορφοποίησης. Αίτιο: εσφαλμένη τοποθέτηση παραπομπών, inline εξωτερικοί σύνδεσμοι
Για περαιτέρω βοήθεια, δείτε τα λήμματα πώς να επεξεργαστείτε μια σελίδα και τον οδηγό μορφοποίησης λημμάτων.
Η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου (συντομογραφία: ΕΑΚ) είναι ο φορέας που συγκεντρώνει καταξιωμένους αλλά και ανερχόμενους επαγγελματίες όλων των ειδικοτήτων της κινηματογραφικής τέχνης. Είναι μέλος του Δικτύου των Ευρωπαϊκών Ακαδημιών Κινηματογράφου (FAN of Europe)[1] και δραστηριοποιείται με κύριο στόχο την ανάπτυξη και προώθηση του Ελληνικού Κινηματογράφου, ενώ κάθε χρόνο απονέμει τα εθνικά κινηματογραφικά Βραβεία Ίρις.
Ιστορία
Η ΕΑΚ ιδρύθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2009 στην Αθήνα, από μια ομάδα ενεργών επαγγελματιών του Ελληνικού Κινηματογράφου, που εμπλέκονταν στο κίνημα Κινηματογραφιστές στην Ομίχλη, το οποίο διεκδικούσε αναθεώρηση των νόμων του Ελληνικού κράτους για τον κινηματογράφο και εναρμόνιση με το διεθνές οπτικοακουστικό περιβάλλον[2]. .
Τα ιδρυτικά μέλη ήταν 108 Έλληνες σκηνοθέτες, παραγωγοί, σεναριογράφοι, ηθοποιοί, καλλιτεχνικοί συντελεστές και κριτικοί ταινιών.
Επίτιμα μέλη της κατά την ίδρυση της, ήταν οι σκηνοθέτες Κώστας Γαβράς, Νίκος Κούνδουρος, Μιχάλης Κακογιάννης, Ντίνος Κατσουρίδης και η ηθοποιός Ολυμπία Δουκάκη. Στη συνέχεια, τη διάκριση του Επίτιμου Μέλους, έλαβαν οι σκηνοθέτες Σταύρος Τσιώλης, Αχιλλέας Κυριακίδης, Αντώνης Τέμπος, ο παραγωγός Jim Gianopulos, η ηθοποιός Ειρήνη Παππά, οι θεωρητικοί/κριτικοί του κινηματογράφου Μισέλ Δημόπουλος, Γιάννης Μπακογιαννόπουλος, Elie Castiel, ο ιδρυτής του κινηματογραφικού εργαστηρίου Cinemagic, Γιώργος Στάμου και οι διευθυντές φωτογραφίας Γιώργος Καβάγιας και Χρήστος Μάγκος.
Στις αρχές του 2022, η Ακαδημία αριθμούσε 590 μέλη.
Διοικητικά Συμβούλια
Πρώτος πρόεδρος της Ακαδημίας εξελέγη το 2009 ο Τάσος Μπουλμέτης[3] και ως μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ο διευθυντής φωτογραφίας Γιώργος Αργυροηλιόπουλος, ο ηθοποιός Αντώνης Καφετζόπουλος, οι παραγωγοί Κώστας Λαμπρόπουλος, Κωνσταντίνος Μωριάτης, Παναγιώτης Παπαχατζής και οι σκηνοθέτες Αντουανέττα Αγγελίδη, Δημήτρης Αθανίτης, Σωτήρης Γκορίτσας.
Το 2011 εξελέγη πρόεδρος η σκηνοθέτις Κατερίνα Ευαγγελάκου[4] και μέλη του ΔΣ ο διευθυντής φωτογραφίας Ηλίας Αδάμης, ο ηθοποιός Αντώνης Καφετζόπουλος, οι παραγωγοί Κωνσταντίνος Μωριάτης, Παναγιώτης Παπαχατζής και οι σκηνοθέτες Αντουανέττα Αγγελίδη, Δημήτρης Αθανίτης, Θάνος Αναστόπουλος και Όλγα Μαλέα.
Από το 2013, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης, τα διοικητικά συμβούλια έγιναν 7μελή με 3ετή θητεία. Εξελέγη πρόεδρος ο παραγωγός Βασίλης Κατσούφης[5] και μέλη ο διευθυντής φωτογραφίας Γιώργος Φρέντζος, ο ηθοποιός Γιώργος Πυρπασόπουλος, οι παραγωγοί Αμάντα Λιβανού, Γιώργος Λυκιαρδόπουλος και οι σκηνοθέτες Χρίστος Γεωργίου και Αλέξης Καρδαράς.
Στις εκλογές του 2016, επανεξελέγη πρόεδρος ο Βασίλης Κατσούφης και το ΔΣ στελέχωσαν ο διευθυντής φωτογραφίας Γιώργος Φρέντζος, η ηθοποιός Κόρα Καρβούνη, η παραγωγός Αλεξάνδρα Μπουσίου - μετά την παραίτηση της κατέλαβε τη θέση της ο παραγωγός Πάνος Παπαδόπουλος – ο σεναριογράφος Γιώργος Μακρής και οι σκηνοθέτες Χρίστος Γεωργίου, Αλέξης Καρδαράς.
Το 2019, εξελέγη πρόεδρος ο σκηνοθέτης-παραγωγός Γιώργος Τσεμπερόπουλος[6] και μέλη του ΔΣ ο διευθυντής φωτογραφίας Σίμος Σαρκετζής, ο μοντέρ-σκηνοθέτης Νίκος Πάστρας, οι παραγωγοί Ελένη Κοσσυφίδου, Γιώργος Τσούργιαννης και οι σκηνοθέτες Σύλλας Τζουμέρκας και Ελίνα Ψύκου.
Βραβεία Ίρις
Τα Βραβεία της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου[7], πήραν το όνομα Βραβεία Ίρις το 2015[8], μετά από πρόταση του ΔΣ προς τη Γενική Συνέλευση, η οποία την υπερψήφισε. Η ανάδειξη τους αποτελεί το κορυφαίο κινηματογραφικό γεγονός της χρονιάς. Μια διαδικασία περίπου τριών μηνών, κατά την οποία τα μέλη της Ακαδημίας βλέπουν τις ταινίες της προηγούμενης χρονιάς που έχουν καταθέσει συμμετοχή, στη συνέχεια ψηφίζουν σε πρώτη φάση για την ανάδειξη των τελικών ανά κατηγορία υποψηφιοτήτων και τέλος, σε δεύτερη φάση, για την ανάδειξη των αποδεκτών των Βραβείων. Οι ψηφοφορίες γίνονται ηλεκτρονικά, είναι μυστικές και εποπτεύονται από συμβολαιογράφο.
Το όνομα Ίρις, παραπέμπει τόσο στην ίριδα του ματιού, όσο και στην ίριδα (διάφραγμα) του φωτογραφικού φακού.
Από τότε και μέχρι και το 2019, όλες οι Τελετές Απονομής των Βραβείων φιλοξενήθηκαν στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
Το 2020, λόγω της πανδημίας του SARS-COV-2, η ανακοίνωση τους έγινε διαδικτυακά, μέσω streaming στο κανάλι του Ιδρύματος Ωνάση.
Το 2021 και το 2022 οι Τελετές Απονομής έγιναν στο Θέατρο Άλσος στο Πεδίον του Άρεως και μεταδόθηκαν ζωντανά από το Ίδρυμα Ωνάση.
Δράσεις
Η ΕΑΚ έχει διοργανώσει ποικίλες δράσεις, κυριότερες από αυτές είναι οι παρακάτω:
Film Factory[9]: Ένα πολυσυλλεκτικό, ετήσιο κινηματογραφικό εργαστήριο που διοργανώνεται από το 2012, κατά το οποίο οι τελικοί υποψήφιοι και οι βραβευμένοι με Βραβείο ‘Ιρις κινηματογραφιστές της χρονιάς, καλούνται να μοιραστούν τη γνώση και την εμπειρία τους, μέσα από μια σειρά δωρεάν σεμιναρίων και διαλέξεων. Το Film Factory, απευθύνεται κυρίως σε νέους κινηματογραφιστές, σπουδαστές κινηματογράφου, χορού, θεάτρου, Καλών Τεχνών, αλλά είναι ανοιχτό και στο ευρύ κοινό. Έχει στόχο να συμβάλλει τόσο στην καλλιέργεια των νεότερων επαγγελματιών του κινηματογράφου, όσο και στην εκπαίδευση του κοινού στην οπτικοακουστική εμπειρία, ενώ συνοδεύεται και από παράλληλες δράσεις, όπως προβολές, συναυλίες, εκθέσεις, πάρτυ. Το Film Factory έχει διοργανωθεί μέχρι στιγμής στους χώρους της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, στο Ίδρυμα Κακογιάννη, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος και στο Ινστιτούτο Γκαίτε.
Πανόραμα, Χρυσές Νύχτες / Les Nuits en Or[10]: Από το 2014, οι 40 βραβευμένες από τις Ακαδημίες των χωρών τους, καλύτερες μικρού μήκους ταινίες της χρονιάς από όλο τον κόσμο, συγκεντρώνονται σε ένα διήμερο προβολών με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Οι προβολές οργανώνονται σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, σε συνεργασία με την Γαλλική Ακαδημία Κινηματογράφου, ενώ παράλληλα οι σκηνοθέτες επισκέπτονται κάποιες από αυτές. Τα τελευταία χρόνια η Αθήνα (μαζί με το Παρίσι και τη Ρώμη) αποτελεί μόνιμο τόπο φιλοξενίας τους. Η διαμονή στην Αθήνα των περίπου 40 νεαρών ταλαντούχων δημιουργών απ’ όλο τον κόσμο - που πολλοί από αυτούς θα κυριαρχήσουν στο αύριο του παγκόσμιου σινεμά - διαρκεί 3 με 4 ημέρες και η ΕAK οργανώνει το πρόγραμμά τους, με σκοπό να καλύψει πολλαπλούς στόχους, όπως: την ανάδειξη της Ελλάδας σε κινηματογραφικό προορισμό στο πλαίσιο της προσέλκυσης διεθνών συμπαραγωγών, την γνωριμία με Έλληνες παραγωγούς και καλλιτεχνικούς συντελεστές μέσω industry events και την προώθηση του Ελληνικού Κινηματογράφου.
Film Warming Party[11]: Στο πλαίσιο της προώθησης του Ελληνικού Σινεμά στο ευρύ κοινό, από το 2010, η έναρξη της χειμερινής κινηματογραφικής σεζόν εγκαινιάζεται με ένα μεγάλο πάρτυ, ανοιχτό στο κοινό, όπου παρουσιάζονται τα τρέιλερ των ελληνικών ταινιών που πρόκειται να βγουν στις αίθουσες. Το Film Warming Party έχει διοργανωθεί μέχρι τώρα, σε χώρους όπως η Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, ο θερινός κινηματογράφος Λαΐς, ο πολυχώρος Μεταλλουργείο και το παλιό αμαξοστάσιο του ΟΣΥ στο Γκάζι.
Νεαροί 12 ως 14 ετών από όλη την Ευρώπη, περνούν μια αμιγώς κινηματογραφική ημέρα, παρακολουθώντας ταυτόχρονα στις πόλεις τους, τρεις διεθνείς ταινίες για εφήβους, επιλεγμένες από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου. Συζητούν γι’αυτές με έμπειρους κινηματογραφιστές, γνωρίζουν μέσω live streaming τους συντελεστές τους και στη συνέχεια ψηφίζουν αυτή που τους άρεσε περισσότερο. Η κάθε χώρα ανακοινώνει τα αποτελέσματα της μέσω βιντεοδιάσκεψης και στο τέλος της ημέρας, χιλιάδες νεαροί θεατές απ’ όλη την Ευρώπη, παρακολουθούν την τελετή απονομής του βραβείου, που πραγματοποιείται στο Έρφουρτ της Γερμανίας.
Το Young Audience Award έχει ως τώρα φιλοξενηθεί στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στα Village Cinemas @ The Mall, Athens, ενώ το 2020 και το 2021 έγινε διαδικτυακά λόγω της πανδημίας SARS-COV-2.
Στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών για την ανάπτυξη της εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής και την προσέλκυση ξένων παραγωγών στην Ελλάδα, η Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου ανέθεσε το 2014 στο Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) την εκπόνηση σχετικής μελέτης, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ωνάση.
Ο τίτλος της μελέτης είναι «Παραγωγή Κινηματογραφικών Ταινιών στην Ελλάδα: Επιδράσεις στην Οικονομία» και είναι η πρώτη στο είδος της, που εκπονήθηκε στη χώρα μας.
Riding the Greek Wave[14]: Στο πλαίσιο της περαιτέρω κατάρτισης των Ελλήνων επαγγελματιών του κινηματογραφικού χώρου και της ενδυνάμωσης της εξωστρέφειας των ελληνικών ταινιών, η ΕΑΚ διοργάνωσε το 2012 και 2013, σειρά διαλέξεων, παρουσιάσεων και masterclass από παράγοντες της διεθνούς κινηματογραφικής σκηνής, όπως ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Βερολίνου, Dieter Kosslick, εκπρόσωποι γραφείων διεθνών πωλήσεων (Strand Releasing, Match Factory, Memento, κ.α.), εκπαιδευτικών προγραμμάτων (ACE, EAVE), διεθνείς πλατφόρμες (Festival Scope, YouTube), εταιρίες παραγωγής (Elements Pictures, Arizona Films, Twenty Twenty vision, κ.α.). Οι δύο χρονιές διοργάνωσης του Riding the Greek Wave, φιλοξενήθηκαν στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
Κινηματογραφικές Προβολές: Με αποκορύφωμα την επετειακή διοργάνωση «10χρόνια * 10πόλεις»[15], με την οποία η Ακαδημία γιόρτασε το 2019 τα δέκα χρόνια λειτουργίας της, προβάλλοντας τις βραβευμένες ταινίες της δεκαετίας σε δέκα πόλεις της Ελλάδας, έχει κατά καιρούς διοργανώσει σειρές προβολών για το ευρύ κοινό, αλλά και για μικρότερες πληθυσμιακά ομάδες πολιτών, όπως τρόφιμους σε καταστήματα κράτησης, πρόσφυγες[16], κωφούς και βαρήκοους[17], κ.α.
Σινεμά, Ανοιχτό[18]: Μια συνεργασία του Onassis Culture με την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου για να προωθήσουν ένα Σινεμά Ανοιχτό σε διαφορετικά κινηματογραφικά είδη. Οι νικητές των κινηματογραφικών βραβείων Ίρις 2020, Σύλλας Τζουμέρκας, Ζαχαρίας Μαυροειδής και Διονύσης Σαμιώτης στα βραβεία Σκηνοθεσίας, Σεναρίου και Καλύτερης Ταινίας αντίστοιχα, επέλεξαν από δύο ταινίες για να προβληθούν στο Onassis Channel στο YouTube, από τα μέσα Φεβρουαρίου έως τις αρχές του Μαρτίου. Οι ταινίες που προβλήθηκαν ήταν: Ο Φόβος του Κώστα Μανουσάκη, 1966 και Η Εαρινή Σύναξις των Αγροφυλάκων του Δήμου Αβδελιώδη, 1999 (επιλογές του Σύλλα Τζουμέρκα), Εκδρομή του Τάκη Κανελλόπουλου,1966 και Διόρθωση του Θάνου Αναστόπουλου, 2007 (επιλογές του Ζαχαρία Μαυροειδή) και Πέτρινα Χρόνια του Παντελή Βούλγαρη, 1985 και Άντε Γειά του Γιώργου Τσεμπερόπουλου, 1991 (επιλογές του Διονύση Σαμιώτη).
Στο πλαίσιο της δράσης «Σινεμά, Ανοιχτό», έλαβε χώρα και το πενθήμερο κινηματογραφικό αφιέρωμα «Ζέτα Φλωρέττα Νίκη»[19], σε συνδιοργάνωση της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου και της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση, με θεματικές την Πατριαρχία, τη Μητριαρχία, το #ΜeΤoo, 50/50, Cancel Culture και Ελληνικό Σινεμά, στη Μικρή Σκηνή της Στέγης, από τις 23 μέχρι τις 27 Φεβρουαρίου του 2022.
Στο αφιέρωμα προβλήθηκαν 14 εμβληματικές, δημοφιλείς αλλά και δυσεύρετες ταινίες από την πλούσια κληρονομιά του ελληνικού σινεμά μέχρι το 2009: «Τόπος» της Αντουανέττας Αγγελίδη (1985), «Παραγγελιά» του Παύλου Τάσιου (1980), «Η Τιμή της Αγάπης» της Τώνιας Μαρκετάκη (1984), «Singapore Sling» του Νίκου Νικολαΐδη (1990), «Μπέττυ» του Δημήτρη Σταύρακα (1979), «Μια Τρελλή Τρελλή Οικογένεια» του Ντίνου Δημόπουλου (1965), «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού (1971), «Προσοχή Κίνδυνος!» του Γιώργου Σταμπουλόπουλου (1983), «Σπιρτόκουτο» του Γιάννη Οικονομίδη (2003), «Απουσίες» του Γιώργου Κατακουζηνού (1987), «Οι Δρόμοι της Αγάπης είναι Νυχτερινοί» της Φρίντας Λιάππα (1981), «Η Διαρκής Αναχώρηση της Πέτρα Γκόινγκ» της Αθηνάς Ραχήλ Τσαγγάρη (2000), «Μελισσοκόμος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου (1986), «Αμόκ» του Ντίνου Δημόπουλου (1963).
Παράλληλα με τις 14 ταινίες και κατά την είσοδο των θεατών προβάλλονταν στις οθόνες του φουαγιέ της Στέγης «θραύσματα» από ταινίες που συμμετείχαν στα Βραβεία Ίρις, από το 2009 μέχρι σήμερα.