Δολιανά Τρικάλων

Συντεταγμένες: 39°38′2″N 21°20′55″E

Δολιανά
Η Μονή Τιμίου Σταυρού Δολιανών.
Δολιανά Δολιανά
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Θεσσαλίας
Περιφερειακή Ενότητα	Τρικάλων
Δήμος	Μετεώρων
Δημοτική Ενότητα	Ασπροποτάμου
Γεωγραφία
Νομός	Τρικάλων
Υψόμετρο	1.200 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος	29
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	420 36
Τηλ. κωδικός	2432

Τα Δολιανά είναι ορεινό χωριό του Νομού Τρικάλων. Είναι κτισμένα σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στις πλαγιές της νότιας Πίνδου και αποτελούν έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Θεσσαλίας. Τα Δολιανά ανήκουν στον Δήμο Μετεώρων και ο πληθυσμός τους το καλοκαίρι ανέρχεται σε 70 κατοίκους.

Η Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού ή Αγ. Ζώνης, ιδρύθηκε στα τέλη του 18ου αι. και καταστράφηκε το 1943 από τους Γερμανούς. Σώθηκε μόνον ο ναός του Τιμίου Σταυρού, 1.500 περίπου μ. έξω από το χωριό στο δρόμο που οδηγεί στα Δολιανά. Η Μονή, πάντοτε ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων. Αποτελεί μνημείο σπάνιας αρχιτεκτονικής αξίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πολυπλοκότητα του κεντρικού τρούλου. Η αρχική κατασκευή του ναού χρονολογείται στα 1770, ενώ η λαϊκής τεχνοτροπίας διακόσμησή του στα 1792.Επισκευάστηκε μεταξύ 1840 - 1848 και γνώρισε δεύτερη επισκευή το 1900. Το 1943 υπέστη καταστροφές από τους Γερμανούς κατακτητές, ενώ τα τελευταία χρόνια έγιναν εργασίες στερέωσης από την αρχαιολογική υπηρεσία. Το Μοναστήρι είναι επισκέψιμο συγκεκριμένες ώρες από τον μήνα Απρίλιο μέχρι τον μήνα Οκτώβριο και πανηγυρίζει μεγαλοπρεπώς ,με τη συμμετοχή πολλών πιστών, στην εορτή της Αγίας Ζώνης όπου την παραμονή τελείται πολύωρη Ιερά Αγρυπνία με τη Συμμετοχή μοναζουσών και ιερέων από την Ιερά Μονή Αγίου Στεφάνου Μετεώρων και φυσικά στις 14 Σεπτεμβρίου, εορτή της Παγκοσμίου Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού.

Πριν την κατοχή, στα Δολιανά υπήρχαν γύρω στα 80 σπίτια, σχολείο και οι περισσότεροι κάτοικοι ήταν μόνιμοι. Παρ όλα αυτά, οι Γερμανοί έκαψαν όλο το χωριό και απέμειναν μόνο 3 σπίτια.

Στον οικισμό σήμερα αριθμούνται 22 σπίτια και το καλοκαίρι περίπου 70 κάτοικοι. Τον χειμώνα ο πληθυσμός μειώνεται δραματικά στους 10 κατοίκους.

Στο χωριό υπάρχει ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου ο οποίος πανηγυρίζει στις 14 Αυγούστου και λειτουργείται μερικά Σάββατα του καλοκαιριού καθώς επίσης και στις 23 Αυγούστου. Επίσης το χωριό κοσμείται από έναν τεράστιο βράχο που ονομάζεται Τσούκα και από έναν μεγάλο λόφο ο οποίος οδηγεί τους κατοίκους του Κάτω Μαχαλά στους κατοίκους του Άνω Μαχαλά που ονομάζεται "Τζάνα". Ακόμα υπάρχουν πολλές παραδοσιακές βρύσες με πεντακάθαρο τρεχούμενο νερό που μπορεί να τις βρει κανείς μέσα από μονοπάτια. Το νερό των βρύσεων αυτών είναι πολύτιμο για τους κατοίκους του οικισμού καθώς το νερό της βρύσης δεν είναι πόσιμο.

Παραπομπές

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Υπουργείο Πολιτισμού - Μονή Τιμίου Σταυρού Δολιανών Αρχειοθετήθηκε 2018-05-28 στο Wayback Machine.