Ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος (πλήρες όνομα: Γουλιέλμος Αλέξανδρος Νικόλαος Γεώργιος Φερδινάνδος), γεννημένος στις 27 Απριλίου1967, είναι ο Βασιλιάς των Κάτω Χωρών από το 2013. Είναι επικεφαλής του ολλανδικού δυναστικού οίκου, καθώς και του οίκου των Άμσμπεργκ, και με την ενθρόνισή του έγινε ο πρώτος άνδρας μονάρχης της Ολλανδίας από την εποχή του θανάτου του Γουλιέλμου Γ΄ της Ολλανδίας το 1890.
Γεννήθηκε το 1967 στην Ουτρέχτη και είναι ο πρωτότοκος γιος της πρώην βασίλισσας Βεατρίκης της Ολλανδίας και του Γερμανού διπλωμάτη Κλάους φον Άμσμπεργκ. Έγινε πρίγκιπας της Οράγγης και διάδοχος του θρόνου της Ολλανδίας στις 30 Απριλίου του 1980, όταν η μητέρα του έγινε βασίλισσα. Ανέβηκε στο θρόνο στις 30 Απριλίου 2013, όταν η μητέρα του παραιτήθηκε. Τη στιγμή της ανάρρησής του ήταν ο νεότερος μονάρχης στην Ευρώπη.
Ακολούθησε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε δημόσια σχολεία, υπηρέτησε στο Ολλανδικό Βασιλικό Ναυτικό, και σπούδασε ιστορία στο πανεπιστήμιο του Λέιντεν. Το 2002 νυμφεύθηκε την Μάξιμα Σορρεγιέτα Σερρούτι και απέκτησαν τρεις κόρες, τις: Αικατερίνη-Αμαλία (γεν. 2003), Αλεξία (γεν. 2005) και Αριάνα (γεν. 2007).
Ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος ασχολείται με τον αθλητισμό και ενδιαφέρεται πολύ για τα θέματα της διαχείρισης του νερού σε παγκόσμια κλίμακα. Μέχρι την άνοδό του στο θρόνο ήταν μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (1998–2013),[1] και πρόεδρος της Ολλανδικής Συμβουλευτικής Επιτροπής για το Νερό (υπαγόμενης στο ολλανδικό Υπουργείο Υποδομών και Περιβάλλοντος) την περίοδο 2004–2013).[2] Ήταν επίσης πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Νερό και την Υγιεινή (2006–2013).[3][4]
Είναι χειριστής αεροσκάφους (συνηθίζει να οδηγεί ο ίδιος το βασιλικό αεροσκάφος της Ολλανδίας, όταν ταξιδεύει μόνος ή με την οικογένειά του), και έχει συμμετάσχει με ψευδώνυμο στον Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης. Εκτός από ολλανδικά μιλά αγγλικά και γερμανικά.
Τα δύο μικρότερα αδέλφια του, ο πρίγκιπας Φρίσος και ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος, γεννήθηκαν το 1968 και το 1969 αντίστοιχα. Έζησε μαζί με την οικογένειά του στο Παλάτι Ντράκενσταϊν του Λάγκε Βίρσε από τη γέννησή του μέχρι το 1981, όταν και μετακόμισαν στο μεγαλύτερο παλάτι στην Χάγη, το Χάις Τεμ Μπος. Η μητέρα του Βεατρίκη έγινε βασίλισσα της Ολλανδίας το 1980, μετά από την παραίτηση της γιαγιάς του Ιουλιανής. Έτσι, βρέθηκε στη θέση του διαδόχου του θρόνου της Ολλανδίας.[5]
Ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος εκπαιδεύτηκε στο Δημοτικό Σχολείο Νιούε Μπάρνσε από το 1973 έως το 1979. Μετέπειτα πήγε σε τρία διαφορετικά σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης: το Λύκειο Μπαρνς (1979-1981), το Λύκειο Ίρστε Φρέζινιχ Κρίστελικ (1981-1983) και το Κολλέγιο Ηνωμένος Κόσμος του Ατλαντικού (1983-1985).[5][9]
Μετά τη στρατιωτική του θητεία (1985-1987), σπούδαζε από το 1987 ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Λέιντεν, ενώ έλαβε μεταπτυχιακό το 1993.[10][11] Η τελική διατριβή του αφορούσε την ολλανδική απάντηση στην απόφαση της Γαλλίας να εγκαταλείψει την ολοκληρωμένη δομή διοίκησης του ΝΑΤΟ.[5]
Μεταξύ δευτεροβάθμιας και πανεπιστημιακής του εκπαίδευσης, Ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στο Ολλανδικό Βασιλικό Ναυτικό το διάστημα από τον Αύγουστο του 1985 μέχρι τον Ιανουάριο του 1987. Έλαβε στρατιωτική εκπαίδευση στο Βασιλικό Ναυτικό Κολέγιο της Ολλανδίας και στις φρεγάτες HNLMS Tromp και HNLMS Abraham Crijnssen, όπου έφερε το βαθμό του σημαιοφόρου. Το 1988 έλαβε πρόσθετη εκπαίδευση στο πλοίο HNLMS Van Kinsbergen και έγινε ανήλθε στο βαθμό του ανθυποπλοιάρχου.[13]
Πριν από την ανάληψη του καθηκόντων του ως βασιλιάς το 2013, ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος έγινε απολύθηκε τιμητικά από τις ένοπλες δυνάμεις, καθώς η κυβέρνηση θεωρούσε ότι ο αρχηγός του κράτους δεν μπορεί να αποτελεί ενεργό μέλος των ενόπλων δυνάμεων, δεδομένου ότι η ίδια η κυβέρνηση είχε την ανώτατη διοίκησή τους. Έτσι, ως βασιλιάς, ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος μπορεί να επιλέξει να φοράει στρατιωτική στολή με βασιλικά διακριτικά, αλλά όχι με τα πρώην διακριτικά των βαθμών που έφερε.[14]
Ο βασιλιάς έχει δείξει ενδιαφέρον για τη διαχείριση των υδάτων και αθλητικά ζητήματα. Υπήρξε τιμητικό μέλος της Παγκόσμιας Επιτροπής για το Νερό του 21ου αιώνα και προστάτης της Παγκόσμιας Σύμπραξης για το Νερό, ενός σώματος που ιδρύθηκε από τη Παγκόσμια Τράπεζα, τα Ηνωμένα Έθνη και το Σουηδικό Υπουργείο Ανάπτυξης. Διορίστηκε, επίσης, ως πρόεδρος της συμβουλευτικής επιτροπής του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το νερό και την υγιεινή στις 12 Δεκεμβρίου 2006.[16]
Στις 10 Οκτωβρίου 2010, ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος και η Μάξιμα μετέβησαν στις Ολλανδικές Αντίλλες για να παρευρεθούν και να αντιπροσωπεύσουν την Βεατρίκη στην τελετή διάλυσης των Ολλανδικών Αντιλλών.
Ήταν μέλος του εποπτικού συμβουλίου της Ολλανδικής Κεντρικής Τράπεζας, καθώς και του κοινωνικού φόρουμ για την διακυβέρνηση, επιχειρηματικότητα και κοινωνία των πολιτών. Είναι προστάτης της Ημέρας των Βετεράνων και έχει υπό την προστασία του διάφορες άλλες πρωτοβουλίες.[19]
Βασιλεία
Στις 28 Ιανουαρίου 2013, η Βεατρίκη εξήγγειλε την πρόθεσή της να παραιτηθεί από τον θρόνο της Ολλανδίας. Το πρωί της 30ης Απριλίου υπέγραψε την παραίτησή της από τα Ανάκτορα του Άμστερνταμ. Αργότερα το ίδιο απόγευμα, ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος ορκίστηκε ως βασιλιάς ενώπιον της εθνοσυνέλευσης και ακολούθησε η ενθρόνισή του στο ναό Νιούε Κερκ.
Ως βασιλιάς, ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος έχει εβδομαδιαίες συναντήσεις με τον πρωθυπουργό και συζητά τακτικά με υπουργούς και κρατικούς γραμματείς. Υπογράφει, επίσης, όλες τις πράξεις του κοινοβουλίου και τα βασιλικά διατάγματα. Αντιπροσωπεύει το βασίλειο στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Κατά την ετήσια έναρξη των εργασιών του κοινοβουλίου, παραδίδει ομιλία από το θρόνο του και αναγγέλλει τα σχέδια της κυβέρνησης για το κοινοβουλευτικό έτος. Το σύνταγμα απαιτεί ο βασιλιάς να διορίζει, να απομακρύνει και να ορκίζει όλους τους υπουργούς της κυβέρνησης και τους κρατικούς γραμματείς. Είναι, επίσης, ο πρόεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας της Ολλανδίας, ενός συμβουλευτικού οργάνου που αναθεωρεί προτεινόμενη νομοθεσία. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, ο μονάρχης προεδρεύει σπάνια στις συνεδριάσεις του συμβουλίου.[20]
Κατά την άνοδό του στο θρόνο, σε ηλικία 46 ετών, ήταν ο νεώτερος μονάρχης της Ευρώπης.[21] Με την ενθρόνιση του βασιλιά Φιλίππου ΣΤ΄ της Ισπανίας, στις 19 Ιουνίου 2014, έγινε και παραμένει ο δεύτερος νεώτερος μονάρχης της Ευρώπης.[22] Είναι, επίσης, ο πρώτος άντρας μονάρχης της Ολλανδίας από το θάνατο του Γουλιέλμου Γ΄ το 1890. Ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος ήταν ένας από τους τέσσερις νέους μονάρχες που ανήλθε σε θρόνο το 2013 μαζί με τον πάπα Φραγκίσκο, τον εμίρη Ταμίμ μπιν Χαμάντ του Κατάρ και τον βασιλιά Φιλίππου του Βελγίου.[23][24]
Δραστηριότητες αναψυχής
Ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος είναι χειριστής αεροσκάφους και αθλητής. Το 1989 πέταξε εθελοντικά για το Ίδρυμα Αφρικανικής Ιατρικής Έρευνας και Εκπαίδευσης (AMREF) στην Κένυα και το 1991 πέρασε ένα μήνα πετώντας για την Υπηρεσία Άγριας Ζωής της Κένυας. Για να βεβαιωθεί ότι πετάει αρκετές ώρες κάθε χρόνο για να διατηρεί την άδειά του, κατά καιρούς πετάει με αεροσκάφος Fokker 50 της KLM Cityhopper ή με το ολλανδικό βασιλικό αεροπλάνο.[25]
Χρησιμοποιώντας το επώνυμο «Φαν Μπούρεν», που αποτελεί ένα λιγότερο γνωστό τίτλο του Οίκου της Οράγγης-Νασσάου, συμμετείχε στους Αγώνες της Φρισίας Ελφστέντενστοτ το 1986, διανύοντας μια απόσταση 200 χιλιομέτρων, κάνοντας παγοδρομία.[26] Συμμετείχε, επίσης, στο Μαραθώνιο της Νέας Υόρκης το 1992 με το ίδιο επώνυμο.[27]
Γάμος και παιδιά
Στις 2 Φεβρουαρίου 2002, παντρεύτηκε την Μάξιμα Σορεγιέτα Σέρουτι στο ναό Νιούε Κερκ του Άμστερνταμ.[28] Η Μάξιμα είναι μια Αργεντίνα βασκικής, πορτογαλικής και ιταλικής καταγωγής, η οποία πριν από το γάμο της εργαζόταν ως επενδυτής τραπεζών στην πόλη της Νέας Υόρκης.[29] Ο γάμος αυτός προκάλεσε σημαντική διαμάχη εξαιτίας του ρόλου του πατέρα της νύφης, Χόρχε Σορεγιέτα, κατά την Στρατιωτική Δικτατορία της Αργεντινής.[30] Το ζευγάρι απέκτησε τρεις κόρες:[31]
Σε μια προσπάθεια να επιτύχει μια ισορροπία μεταξύ της προστασίας της ιδιωτικής ζωής της βασιλικής οικογένειας και της προσιτότητας στον τύπο, η Κυβερνητική Υπηρεσία Πληροφοριών της Ολλανδίας (RVD) σύστησε έναν κώδικα στις 21 Ιουνίου 2005, βάση του οποίου:[32]
Φωτογραφίες των μελών της βασιλικής οικογένειας κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους είναι πάντα επιτρεπτές.
Για άλλες περιπτώσεις (όπως διακοπές), η Υπηρεσία θα δώσει δυνατότητα φωτογράφισης, υπό την προϋπόθεση ότι ο τύπος δεν θα παρενοχλεί την οικογένεια κατά το ιδιωτικό μέρος της δραστηριότητάς της.
Κατά τη διάρκεια των χειμερινών διακοπών του πρίγκιπα και της οικογένειάς του στην Αργεντινή, τον Ιούλιο του 2009, αρκετές φωτογραφίες ελήφθησαν κατά τη διάρκεια του ιδιωτικού μέρους των διακοπών, παρά το γεγονός ότι η οικογένεια είχε προηγουμένως επιτρέψει τη λήψη ορισμένων φωτογραφιών. Το ειδησιογραφικό πρακτορείο Associated Press αποφάσισε να δημοσιεύσει φωτογραφίες, που είχε προηγουμένως τραβήξει η φωτογράφος Νατάσα Πισαρένκο, παρά τον κώδικα που είχε επιβάλλει η ολλανδική υπηρεσία.[33] Εξαιτίας αυτού, ο Γουλιέλμος-Αλέξανδρος και η Κυβερνητική Υπηρεσία Πληροφοριών υπέβαλαν μήνυση εναντίον του Associated Press. Στην μετέπειτα δίκη απεφάνθει ότι ο πρίγκιπας είχε το δικαίωμα της ιδιωτικότητας και ότι οι φωτογραφίες δεν αφορούσαν δημόσια καθήκοντα της οικογένειας. Έτσι, το Associated Press υποχρεώθηκε να σταματήσει την περαιτέρω δημοσίευση των φωτογραφιών και να πληρώσει πρόστιμο €50.000.[34]
27 Απριλίου 1967 – 30 Απριλίου 1980:Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Ο Πρίγκιπας Γουλιέλμος-Αλέξανδρος της Ολλανδίας
30 Απριλίου 1980 – 30 Απριλίου 2013:Η Αυτού Βασιλική Υψηλότητα Ο Πρίγκιπας της Οράγγης
30 Απριλίου 2013 – σήμερα:Η Αυτού Μεγαλειότητα Ο Βασιλιάς των Κάτω Χωρών
Ο τίτλος και η κύρια προσφώνησή του είναι: Γουλιέλμος-Αλέξανδρος, με τη Χάρη του Θεού, Βασιλιάς των Κάτω Χωρών, Πρίγκιπας της Οράγγης-Νασσάου, κλπ. κλπ. κλπ. (Το τριπλό «κλπ» παραπέμπει σε δευτερεύοντες τίτλους του μονάρχη).
↑Who We AreΑρχειοθετήθηκε 2013-05-19 στο Wayback Machine., Συμβουλευτική Επιτροπή του Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Νερό και την Υγιεινή. Ανακτήθηκε on 19-4-2013.