Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν.Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 02/12/2016.
Ο Γιοχάνες Βίλχελμ Γένσεν (δανέζικα: Johannes Vilhelm Jensen[4], 20 Ιανουαρίου1873 – 25 Νοεμβρίου1950) ήταν Δανός συγγραφέας, γνωστός ως ένας από τους μεγαλύτερους Δανούς συγγραφείς του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Βραβεύθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1944 «για τη σπάνια δύναμη και τη γονιμότητα της ποιητικής του φαντασίας, η οποία συνδυάζει μια ευρείας εμβέλειας πνευματική περιέργεια και ένα τολμηρό, δημιουργικό ύφος».[5] Μία από τις αδερφές του, η Τιτ Γένσεν, ήταν επίσης γνωστή συγγραφέας και πολύ έντονη, ενίοτε αμφιλεγόμενη, πρώιμη φεμινίστρια.
Βιογραφία
Γεννήθηκε στο Farsø, ένα χωριό στη βόρεια Γιουτλάνδη της Δανίας, ήταν γιος κτηνιάτρου και μεγάλωσε σε αγροτικό περιβάλλον. Ενώ σπούδαζε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, εργάστηκε ως συγγραφέας για να χρηματοδοτήσει τις σπουδές του. Μετά από τρία χρόνια σπουδών, επέλεξε να αλλάξει επάγγελμα και να αφοσιωθεί πλήρως στη λογοτεχνία.
Λογοτεχνικά έργα
Ο Γιοχάνες Γένσεν το 1902.
Η πρώτη φάση του συγγραφικού του έργου επηρεάστηκε από τον πεσσιμισμό στα τέλη του 19ου αιώνα. Η καριέρα του ξεκίνησε με την έκδοση των Ιστοριών του Χίμερλαντ (1898-1910), που περιλαμβάνουν μια σειρά από ιστορίες οι οποίες διαδραματίζονται στην πόλη της Δανίας όπου γεννήθηκε. Το 1900-1901 έγραψε το πρώτο του αριστούργημα, με τίτλο Kongens Fald (Η Πτώση του Βασιλιά), ένα σύγχρονο ιστορικό μυθιστόρημα με επίκεντρο τον βασιλιά Χριστιανός Β'. Ο κριτικός λογοτεχνίας Μάρτιν Σέυμουρ-Σμιθ είπε ότι είναι ένα «κατηγορώ για τη δανέζικη αναποφασιστικότητα και την έλλειψη ζωτικότητας, την οποία ο Γένσεν θεωρούσε εθνική ασθένεια. Πέρα από αυτή την πτυχή, είναι μια διεισδυτική μελέτη των ανθρώπων του 16ου αιώνα».[6]
Το 1906 ο Γένσεν δημιούργησε το μεγαλύτερο λογοτεχνικό του επίτευγμα: τη συλλογή ποιημάτων Digte, η οποία εισήγαγε το πεζό ποίημα στη δανέζικη λογοτεχνία. Έγραψε επίσης ποίηση, μερικά θεατρικά έργα και πολλά δοκίμια, κυρίως για την ανθρωπολογία και τη φιλοσοφία της εξέλιξης. Το διήγημά του "Ane og Koen" (Η Άννα και η αγελάδα) μεταφράστηκε στα αγγλικά από τον έγκριτο συγγραφέα και μεταφραστή Βίκτορ Φόλκε Νέλσον το 1928.[7]
Ανέπτυξε τις θεωρίες του για την εξέλιξη σε έναν κύκλο έξι μυθιστορημάτων με τίτλο Den lange rejse (1908- 1912) που μεταφράστηκε στα αγγλικά ως «Το Μακρύ Ταξίδι» (1923-1924) και εκδόθηκε σε δίτομη έκδοση το 1938.[8] Συχνά θεωρείται το κύριο πεζογραφικό του έργο, μια τολμηρή και συχνά εντυπωσιακή προσπάθεια να δημιουργήσει μια δαρβινική εναλλακτική λύση στον βιβλικό μύθο της Γένεσης. Στο έργο αυτό βλέπουμε την εξέλιξη της ανθρωπότητας από την εποχή των παγετώνων μέχρι την εποχή του Κολόμβου, εστιάζοντας σε πρωτοπόρα άτομα.
Όπως ο συμπατριώτης του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν, ο Γένσεν ταξίδεψε αρκετά. Ένα ταξίδι στις Ηνωμένες Πολιτείες ενέπνευσε το ποίημά του "Paa Memphis Station" (Στο Σιδηροδρομικό Σταθμό του Μέμφις), που είναι αρκετά γνωστό στη Δανία. Ο Ουώλτ Ουίτμαν ήταν μεταξύ των συγγραφέων που άσκησαν επιρροή στον Γένσεν. Αργότερα ο Γένσεν έγινε άθεος.[9]
Μετέπειτα καριέρα
Τα πιο δημοφιλή λογοτεχνικά έργα του Γένσεν ολοκληρώθηκαν στο σύνολό τους πριν το 1920, χρονιά που σηματοδοτεί την έναρξη λειτουργίας του Museumcentre Aars, στην πόλη Άαρς στο Χίμερλαντ. Έπειτα επικεντρώθηκε κυρίως σε φιλόδοξες βιολογικές και ζωολογικές μελέτες, σε μια προσπάθεια να δημιουργήσει ένα ηθικό σύστημα βασισμένο στις δαρβινικές ιδέες. Ήλπιζε επίσης να ανανεώσει την κλασική ποίηση.
Για πολλά χρόνια εργάστηκε στη δημοσιογραφία, γράφοντας άρθρα και χρονογραφήματα για τον ημερήσιο τύπο, χωρίς ποτέ να ενταχθεί στο προσωπικό κάποιας εφημερίδας.
Νόμπελ Λογοτεχνίας
Το 1944 ο Γένσεν τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας «για τη σπάνια δύναμη και γονιμότητα της ποιητικής του φαντασίας, η οποία συνδυάζει μια ευρεία πνευματική περιέργεια και ένα τολμηρό, φρέσκο δημιουργικό ύφος».[10] Στην τελετή απονομής του βραβείου στη Στοκχόλμη στις 10 Δεκεμβρίου 1945, ο Άντερς Έστερλινγκ, μόνιμος γραμματέας της Σουηδικής Ακαδημίας, δήλωσε :
Αυτό το παιδί των ξηρών και ανεμοδαρμένων βαλτών της Γιουτλάνδης εξέπληξε, σχεδόν από πείσμα, τους σύγχρονούς του με μια εξαιρετικά γόνιμη παραγωγή. Θα μπορούσε κάλλιστα να θεωρηθεί ένας από τους πιο γόνιμους Σκανδιναβούς συγγραφείς. Έχει δημιουργήσει ένα τεράστιο και επιβλητικό λογοτεχνικό έργο, που περιλαμβάνει διαφορετικά είδη : επικά και λυρικά, φανταστικά και ρεαλιστικά έργα καθώς και φιλοσοφικά και ιστορικά δοκίμια, για να μην αναφέρουμε τις επιστημονικές του εξορμήσεις προς όλες τις κατευθύνσεις.[11]
Ο Γένσεν ήταν υποψήφιος 53 φορές για το Νόμπελ Λογοτεχνίας, με πρώτη φορά το 1925. Ήταν υποψήφιος κάθε χρόνο μεταξύ των ετών 1931 και 1944.[12]
Κληρονομιά
Ο Γένσεν ήταν μια αμφιλεγόμενη φιγούρα στην πολιτιστική ζωή της Δανίας. Ήταν απερίσκεπτος πολεμιστής και οι συχνά αμφίβολες φυλετικές θεωρίες του έβλαψαν τη φήμη του. Ωστόσο δεν έδειξε ποτέ φασιστικές τάσεις.
Σήμερα ο Γένσεν συνεχίζει να θεωρείται ο πατέρας του δανέζικου μοντερνισμού, ιδίως στη σύγχρονη ποίηση, με την εισαγωγή του πεζογραφήματος και τη χρήση μιας άμεσης γλώσσας. Η άμεση επιρροή του ήταν αισθητή μέχρι και τη δεκαετία του 1960. Χωρίς να αποτελεί την απάντηση στον Κίπλινγκ, τον Χάμσουν ή τον Σάντμπεργκ, αντέχει τη σύγκριση και με τους τρεις συγγραφείς. Συνδυάζει την οπτική του περιφερειακού συγγραφέα με την οπτική του σύγχρονου ακαδημαϊκού και επιστημονικού παρατηρητή.
Το 1999, Η Πτώση του Βασιλιά (1901) χαρακτηρίστηκε ως το καλύτερο δανέζικο μυθιστόρημα του 20ου αιώνα από τις εφημερίδες Politiken και Berlingske Tidende.[13]
Η περιοχή Γιοχάνες Γένσεν στη Βόρεια Γροιλανδία ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του.
Βιβλιογραφία
Danskere, 1896
Einar Elkjær, 1898
Himmerlandsfolk, 1898
Intermezzo, 1899
Kongens Fald, 1900–1901 – The Fall of the King
Den gotiske renæssance, 1901
Skovene, 1904
Nye Himmerlandshistorier, 1904
Madame d'Ora, 1904
Hjulet, 1904
Digte, 1906
Eksotiske noveller, 1907–15
Den nye verden, 1907
Singaporenoveller, 1907
Myter, 1907–45
Nye myter, 1908
Den lange rejse, 1908–22 – The Long Journey – I: Den tabte land, 1919; II: Bræen, 1908; Norne Gæst, 1919; IV: Cimbrernes tog, 1922; V: Skibet, 1912; VI: Christofer Columbus, 1922
Lille Ahasverus, 1909
Himmerlandshistorier, Tredje Samling, 1910
Myter, 1910
Bo'l, 1910
Nordisk ånd, 1911
Myter, 1912
Rudyard Kipling, 1912
Der Gletscher, Ein Neuer Mythos Vom Ersten Menschen, 1912 - The Glacier, A New Myth Of The First Man
Olivia Marianne, 1915
Introduktion til vor tidsalder, 1915
Skrifter, 1916 (8 vols.)
Årbog, 1916, 1917
Johannes Larsen og hans billeder, 1920
Sangerinden, 1921
Den lange rejse, 1922–24 – The Long Journey
Æstetik og udviking, 1923
Årstiderne, 1923
Hamlet, 1924
Myter, 1924
Skrifter, 1925 (5 vols.)
Evolution og moral, 1925
Årets højtider, 1925
Verdens lys, 1926
Jørgine, 1926
Thorvaldsens portrætbuster, 1926
Dyrenes forvandling, 1927
Åndens stadier, 1928
Ved livets bred, 1928
Retninger i tiden, 1930
Den jyske blæst, 1931
Form og sjæl, 1931
På danske veje, 1931
Pisangen, 1932
Kornmarken, 1932
Sælernes ø, 1934
Det blivende, 1934
Dr. Renaults fristelser, 1935
Gudrun, 1936
Darduse, 1937
Påskebadet, 1937
Jydske folkelivsmalere, 1937
Thorvaldsen, 1938
Nordvejen, 1939
Fra fristaterne, 1939
Gutenberg, 1939
Mariehønen, 1941
Vor oprindelse, 1941
Mindets tavle, 1941
Om sproget og undervisningen, 1942
Kvinden i sagatiden, 1942
Folkeslagene i østen, 1943
Digte 1901–43, 1943
Møllen, 1943
Afrika, 1949
Garden Colonies in Denmark, 1949
Swift og Oehlenschläger, 1950
Mytens ring, 1951
Tilblivelsen, 1951
The Waving Rye, 1959 (tr. R. Bathgate)
Μεταφράσεις στα αγγλικά
The Long Journey, vol 1–3, (Fire and Ice; The Cimbrians; Christopher Columbus) New York, 1924.
