Η Αφροδισιάδα ήταν μικρή πόλη στην Καρία της Μικράς Ασίας κτισμένη στην περιοχή του Αφροδισίου ακρωτηρίου και υπαγόταν στην Κνίδο. Ήταν γνωστή για τα μάρμαρά της και τη Σχολή της γλυπτικής. Βρίσκεται κοντά στο σύγχρονο χωριό της Τουρκίας Geyre στη νοτιοδυτική ακτή της Μικράς Ασίας, 230 χλμ. νοτιοανατολικά της Σμύρνης και απέχει 100 χλμ. από την ακτή. Πήρε τον όνομά της από τον ναό που είχε αφιερωμένο στη θεά Αφροδίτη[1] και στην περίοδο της Ύστερης Αρχαιότητας μετονομάσθηκε σε Σταυρούπολη.
Πριν από την Ελληνική περίοδο ονομαζόταν Λελέγων πόλις, επίσης ως Νινόη και Μεγάλη πόλις.[1]
Κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου ήταν γνωστή ως Καρία. Η Αφροδισιάδα κατακτήθηκε από τους Σελτζούκους Τούρκους μετά το 1261. Τον 17ο αιώνα χτίσθηκε μια μικρή πόλη ονόματι Γκέιρα-παραφθορά της λέξεως Καρία.[2][3]
Αξιοθέατα
Στην Αφροδισιάδα υπάρχουν σπουδαία κτίσματα μεταξύ των οποίων το αρχαίο θέατρο (1ος αιώνας π.Χ.), το αρχαίο στάδιο (μεταξύ του 1ου και 2ου αιώνα π.Χ.), το βουλευτήριο (τέλη του 2ου αιώνα μ.Χ. ή αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ.), το σιντριβάνι του Απόλλωνα, το ωδείο, ο ναός της θεάς Αφροδίτης (1ος αιώνας π.Χ.), το τετράπυλο (2ος αιώνας μ.Χ.), το Σεβαστείον (1ος αιώνας μ.Χ.). Το Σεβαστείο ήταν ένα συγκρότημα κτηρίων, που ήταν αφιερωμένο στην Αφροδίτη, τον Αύγουστο (Σεβαστό) και την οικογένεια των Ιουλίων-Κλαυδίων.[4] Τον 7ο αιώνα μ.Χ. η πόλη καταστράφηκε από μεγάλο σεισμό και από τότε παράκμασε. Ο ναός της θεάς Αφροδίτης μετατράπηκε σε παλαιοχριστιανική βασιλική πιθανώς τον 5ο αιώνα μ.Χ. [5][3]Στην Αφροδισιάδα έχουν βρεθεί 12000 περίπου επιγραφές και περισσότερες από 2000 βραχογραφίες, που χρονολογούνται μεταξύ των ετών 350 και 500 μ.Χ.[6]
