Αρλέτα

Αρλέτα
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Αρλέτα (Ελληνικά)
Γέννηση	3  Μαρτίου 1945 Αθήνα
Θάνατος	8  Αυγούστου 2017[1][2] Γενικό Νοσοκομείο Νέας Ιωνίας «Αγία Όλγα»
Αιτία θανάτου	εγκεφαλικό επεισόδιο και έμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Σπουδές	Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών
Ιδιότητα	τραγουδιστής-τραγουδοποιός, μουσικός και μουσικός ηχογραφήσεων
Όργανα	φωνή και κιθάρα
Σημαντικά έργα	Σερενάτα

Η Αργυρώ - Νικολέτα Τσάπρα (Μεταξουργείο, ^[3] 3 Μαρτίου 1945^[4] - 8 Αυγούστου 2017) καλλιτεχνικά γνωστή ως Αρλέτα, ήταν Ελληνίδα τραγουδίστρια.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Ξεκίνησε τη δισκογραφική της καριέρα τη δεκαετία του 1960, συμμετέχοντας στο λεγόμενο νέο κύμα της ελληνικής μουσικής. Στα πρώτα της δισκογραφικά βήματα συνεργάστηκε με αρκετούς γνωστούς συνθέτες, όπως οι Γιάννης Σπανός, Νότης Μαυρουδής, Νίκος Χουλιαράς, Γιώργος Κοντογιώργος. Στη συνέχεια πραγματοποίησε έναν δίσκο με διασκευές τραγουδιών του Μάνου Χατζιδάκι για το θέατρο. Το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967 προλαβαίνει τις ηχογραφήσεις της συνεργασίας της με τον Μίκη Θεοδωράκη για το Romancero Gitano, το οποίο τελικά ηχογραφεί μετά την μεταπολίτευση, το 1978.

Πρωτοτραγούδησε στη μπουάτ "Κιβωτός" του Μίνου Αργυράκη.

Ανέλαβε τη μπουάτ "Ταβάνια", αλλά κυνηγήθηκε από τη χούντα των συνταγματαρχών, με αποτέλεσμα να μείνει εκτός τραγουδιού για περίπου τέσσερα χρόνια. Μία πρόσκληση του Ζωρζ Μουστακί για συμμετοχή στις συναυλίες του στο Παρίσι, την επαναφέρει και επιστρέφει ύστερα από καιρό ξανατραγουδώντας, στο θέατρο Bobino.

Τραγουδάει σε χώρους όπως το "Καφεθέατρο" (μαζί της ήταν στην κιθάρα και ο Αντώνης Μιτζέλος) στην Αθήνα και το "Λιόγερμα" της Θεσσαλονίκης.

Το 1981 ηχογράφησε τον πρώτο δίσκο με δικό της υλικό ("Ένα Καπέλο με Τραγούδια"). Το 1984 και το 1985 γνώρισε μεγάλη επιτυχία, με τραγούδια που της έγραψαν ο συνθέτης Λάκης Παπαδόπουλος και η στιχουργός Μαριανίνα Κριεζή στους δίσκους Περίπου και Τσάι Γιασεμιού.

Στις 3 Σεπτεμβρίου του 1986 γιορτάζοντας τα 20 χρόνια της στο τραγούδι, δίνει την πρώτη μεγάλη της συναυλία στο Θέατρο Λυκαβηττού, στην οποία παρευρίσκονται πάνω από 6.000 άτομα.

Τα χρόνια που ακολουθούν εμφανίζεται σε υπαίθριες συναυλίες (θέατρο Ρεματιάς Χαλανδρίου, θέατρο Βράχων, Βεάκειο Δημοτικό Θέατρο, Μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας στην Πεντέλη, κ.ά) και στους χώρους "Μετρό" (Γκύζη), θέατρο "Περοκέ" (περίοδος 1987-1988), "Ροντέο" μαζί με τον Νότη Μαυρουδή, κ.ά.

Παίρνει μέρος μαζί με τον Νότη Μαυρουδή στη μεγάλη συναυλία που διοργανώνει το υπουργείο πολιτισμού για τους σεισμόπληκτους της Αρμενίας, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας.

Τον Δεκέμβριο του 1991 κυκλοφορεί ο δίσκος της "Άσε τα κρυφά κρυμμένα", που περιέχει τη μεγάλη της επιτυχία "Μπαρ το Ναυάγιο".

Κάποιες από τις επιτυχίες της είναι τα: "Μια Φορά Θυμάμαι", "Τα Μικρά Παιδιά", "Το Λέει Και Το Τραγούδι", "Ο Λύκος", "Το Τραγούδι Της Δραχμής", "Καφενείο", "Σερενάτα", "Έρχεται Κρύο", "Τσάι Γιασεμιού", "Τα Ήσυχα Βράδυα", "Batida de Coco", "Μπαρ το Ναυάγιο", "Λεωφορείο το 2".

Το 1997 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Από πού πάνε για την Άνοιξη» με κείμενα, στίχους, σχέδια και ζωγραφιές όλα δικά της. (Εκδόσεις «Καστανιώτη»).

Το 2009, κυκλοφορεί τον διπλό δίσκο "Και πάλι χαίρετε!"

Περιπέτεια με την υγεία της

Στις 11 Φεβρουαρίου 2008, ελάχιστα λεπτά πριν από την προγραμματισμένη της συναυλία στο Βόλο, λιποθύμησε, καθώς υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία. Υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στο νοσοκομείο του Βόλου και οι γιατροί χαρακτήρισαν την κατάστασή της «σοβαρή».^[5] Παρέμεινε στην εντατική σε καταστολή και σταθερή αλλά κρίσιμη κατάσταση^[6], ωστόσο κατάφερε να αναρρώσει.

Το τέλος της

Μετά από πολύμηνη νοσηλεία στην εντατική του νοσοκομείου «Αγία Όλγα», έχοντας υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο παράλληλα με έμφραγμα, έφυγε από τη ζωή στις 8 Αυγούστου 2017 σε ηλικία 72 ετών.^[7]

Δισκογραφία

Έτος	Τίτλος	Αριθμός καταλόγου	Πληροφορίες
1966	Τραγουδά Η Αρλέτα	Lyra 3223 LP	Ο πρώτος δίσκος της με 12 τραγούδια. Λογοκρίθηκε από τη χούντα και αφαιρέθηκαν τα Λιβάδι και Κάποιες Νύχτες για να αντικατασταθούν με δύο άλλα τραγούδια.
1967	Αρλέτα 2	Lyra 3234 LP-CD	Τα 3 από τα 12 τραγούδια έχουν δική της μουσική και στίχους. Εδώ υπάρχουν Τα Μικρά Παιδιά, το πρώτο τραγούδι που έγραψε.
1968	Στο Ρυθμό Του Αγέρα	Lyra 3239 LP-CD	Σε 6 τραγούδια μουσική και στίχοι δικά της, ενορχήστρωση Γιώργος Κοντογιώργος.
1968	Ανθολογία Β΄'	Lyra 3559 LP-CD	12 ποιήματα μελοποιημένα από τον Γιάννη Σπανό. Τραγουδούν οι Πόπη Αστεριάδη, Μιχάλης Βιολάρης, Αλέκα Μαβίλη, Γιάννης Πουλόπουλος, Καίτη Χωματά και η Αρλέτα στα Άφκιαστο Κι Αστόλιστο του Κωστή Παλαμά και Ο Γιάννης Κι Η Μαριώ του Βασίλη Ρώτα.
1969	Το Νέο Κύμα Τραγουδά Χατζιδάκι	Lyra 3022 LP-CD	12 τραγούδια του Χατζιδάκι με στίχους Νίκου Γκάτσου, Ιάκωβου Καμπανέλλη και του συνθέτη. Τραγουδούν: Πόπη Αστεριάδη, Γιώργος Ζωγράφος, Γιώργος Μούτσιος, Γιώργος Ρωμανός, Καίτη Χωματά και η Αρλέτα στα Νάνι Το Γαρύφαλλό Μου και Ήταν Καμάρι Της Αυγής.
1969	12+1 Τραγούδια Του Μάνου Χατζιδάκι Με Την Αρλέτα	Lyra 3247 & 3737 LP	Δεύτερες εκτελέσεις, ενορχήστρωση του Γιώργος Κοντογιώργος.
1970	Ερωφίλη	Lyra 3508 LP	Το ποίημα του Γεωργίου Χορτάτση, μελοποιημένο από τον Νίκο Μαμαγκάκη. Τραγουδούν οι Καίτη Χωματά, Γιάννης Πουλόπουλος, Αρλέτα, Γιάννης Θωμόπουλος. Απαγγέλλει ο Μάνος Κατράκης.
1970	Έξη Μέρες	Lyra 3571 LP	Μουσική και τραγούδι από την Αρλέτα. Οι στίχοι της Παυλίνας Παμπούδη και σε 2 της Αρλέτας.
1974	sc: Τα Ωραιότερα Τραγούδια Της Αρλέτας Τα Ωραιότερα Τραγούδια Της Αρλέτας	Lyra 3270 LP, 068 CD	Συλλογή τραγουδιών της.
1975	Τρίτη Ανθολογία	Lyra 3721 LP-CD	12 ποιήματα μελοποιημένα από τον Γιάννη Σπανό. Τραγουδά η Αρλέτα και ο Κώστας Καράλης.
1976	Ταξιδεύοντας	Lyra 3722 LP-CD	Η Αρλέτα σε 12 τραγούδια με μουσική των Ανέστη Τριανταφύλλου (8), Α. Σπύρου (3) που είναι το ψευδώνυμο του Σπύρου Αργύρη, και Στέφανου Χρυσοστομίδη (1). Οι στίχοι της Α. Τσάπρα (9) που είναι η Αρλέτα (Τσάπρα).
1977	Παιδί Της Γης	Lyra 3727 LP	Μουσική του Νότη Μαυρουδή με στίχους του Μάνου Χατζιδάκι. Τραγουδά η Αρλέτα, ο Ηλίας Λιούγκος και ο Μάνος Χατζιδάκις.
1978	Romancero Gitano	Lyra 3730 LP	Η Αρλέτα σε 7 ποιήματα του Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα σε ελληνική απόδοση του Οδυσσέα Ελύτη και μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Και 4 ακόμη τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη. Στις κιθάρες η Αρλέτα και ο Βασίλης Ρακόπουλος.
1981	Τα Ωραιότερα Τραγούδια Της Αρλέτας Νο 2	Lyra 3338 LP	Συλλογή τραγουδιών της.
1981	Ένα Καπέλο Με Τραγούδια	Lyra 3754 LP	Στίχοι, μουσική, ερμηνεία της Αρλέτας. Από τον δίσκο αυτό και στο εξής η Αρλέτα επιμελείται της παραγωγής των δίσκων της.
1984	Περίπου	Lyra 3383 LP-CD	Η μουσική του Λάκη Παπαδόπουλου. Οι στίχοι των Κυριάκου Ντούμου (3), Μαριανίνας Κριεζή (3), 2 ποιήματα του Νίκου Καββαδία κ.ά.
1985	Τσάι Γιασεμιού	CBS 26826 LP-CD	Μουσική και ενορχήστρωση του Λάκη Παπαδόπουλου. Στίχοι της Μαριανίνας Κριεζή.
1986	Αναφορές Και Σχήματα	CBS 450301 LP	Η Αρλέτα συμμετέχει μαζί με τους Αλμπένα, Γιώργο Γερολυμάτο, Χρήστο Γιαννόπουλο, Γιάννη Γκουδούλα, Ανθή Δάνα, Θέμη Δημητρακόπουλο, Κώστα Καράλη, Γιάννη Κωνσταντά, Χρήστο Παπαθεοδώρου και Σελίνα σε δίσκο με τραγούδια βραβευμένα σε διαγωνισμό σύνθεσης και στίχου.
1987	Ζητάτε Να Σας Πω	CBS 450917 LP-CD	Η Αρλέτα με την κιθάρα της, σε ελαφρά ελληνικά τραγούδια των Αττίκ, Μιχάλη Σουγιούλ, Κώστα Γιαννίδη, Μίμη Κατριβάνου κ.ά. κυρίως από τις δεκαετίες του 1930 και του 1940. Η ενορχήστρωση του κουσρτέτου εγχόρδων ανήκει στον Κώστα Γανωσέλη.
1988	Δέκα Και Μία Νύχτες	CBS 461104 LP-CD	Ζωντανή ηχογράφηση συναυλίας της στο θέατρο Περοκέ. Διπλός δίσκος.
1989	Κάπου Ανατολικοδυτικά	Lyra 4511 LP	Μουσική και τραγούδια του Νότη Μαυρουδή από το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Τραγουδούν οι Ελευθερία Αρβανιτάκη, Ελένη Βιτάλη, Μανώλης Λιδάκης, Πέτρος Πανδής, Μαρία Φαραντούρη. Η Αρλέτα στο Τραγούδι Της Τρελής Χοσέφα γραμμένο για το θεατρικό έργο Το Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα.
1989	Δεν Έχω Ιδέα	CBS 465366 LP-CD	Τραγούδια του Σταμάτη Κραουνάκη και της Λίνας Νικολακοπούλου. Τραγουδούν ο Κώστας Μακεδόνας, ο Σταμάτης Κραουνάκης, η Λίνα Νικολακοπούλου, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, η Βίκυ Μοσχολιού, η Ελένη Οικονομίδου και η Αρλέτα το Τι Τα Θες.
1989	Εκτός Έδρας	CBS 466287 LP-CD	Στίχοι και ερμηνεία της Αρλέτας. Μουσική της Σοφίας Βόσσου και της Αρλέτας.
1989	Η Παρεούλα	Minos 822 LP	Παιδικά τραγούδια με μουσική του Χρύσανθου Μουζακίτη και στίχους του Θεόφιλου Βερύκιου. Τραγουδούν οι Αρλέτα, Θέμης Ανδρεάδης, Σάκης Μπουλάς και Βασίλης Παπακωνσταντίνου.
1990	Ούτε Που Ρώτησα	CBS 466111 LP-CD	Δίσκος του Μανώλη Λιδάκη. Η Αρλέτα έγραψε τη μουσική και τραγουδά μαζί του στη Χρυσαυγή. Επίσης γράφει στίχους στο Λαϊκό Βαλσάκι.
1990	Τα 28 Μου Χρόνια	CBS 466905 LP-CD	Μουσική και ερμηνεία της Σοφίας Βόσσου. Η Αρλέτα γράφει στίχους στα Αν Είναι Να Κολαστώ και Το Κόκκινο Πουκάμισο.
1990	Ίσως Φταίνε Τα Φεγγάρια	Ακτή 467412 LP-CD	Η μουσική του Νότη Μαυρουδή. Η Αρλέτα τραγουδά τα Της Ζωής Τα Σινεμά, Αυτό Τ' Αγόρι, Εμπιστευτικόν και Ένοχη Σιωπή. Επίσης τραγουδούν οι Ελένη Βιτάλη, Τάνια Τσανακλίδου και Μανώλης Μητσιάς.
1991	Άσε Τα Κρυφά Κρυμμένα	Columbia 469465 LP-CD	Μουσική, στίχοι, ερμηνεία της Αρλέτας και στα 11 τραγούδια. Μαζί της ο Λάκης Παπαδόπουλος στο Εγώ Κι Εσύ και ο Πάνος Κατσιμίχας στο Μια Εκδρομή.
1991	Μεγάλες Επιτυχίες	Lyra 0068 CD	Συλλογή 18 τραγουδιών της.
1991	Ανέκδοτες Ηχογραφήσεις	Minos	Ελένη Καραΐνδρου
1992	Γυάλινος Δρομέας	Polydor 513210 LP-CD	Ο Πέτρος Γαϊτάνος, στον δεύτερο δίσκο του, τραγουδά Με Σημάδεψες σε μουσική και στίχους της Αρλέτας.
1992	Το Τραγούδι Γυμνό	Fidelity 512242 2LP-CD	Δίσκος με ηχογραφήσεις 15 τραγουδιστών, με αφορμή τις εκπομπές του Κώστα Κωτούλα στον ραδιοφωνικό σταθμό Αθήνα 9.84. Η Αρλέτα στα Νύχτες Μαγικές Κι Ονειρεμένες και Είμαι Ερωτευμένος Με Τα Μάτια Σου.
1992	Τσάι Γιασεμιού / Ζητάτε Να Σας Πω	Columbia 472429 CD	Τα 2 LP σε 1 CD.
1993	Ξημέρωμα 1ης Ιανουαρίου 2000 μ.Χ.	Portrait 473888 LP-CD	11 τραγούδια με μουσική του Χρήστου Νικολόπουλου. Τραγουδούν Μιχάλης Δημητριάδης, ΄Ελένη Τσαλιγοπούλου, Μανώλης Λιδάκης, και η Αρλέτα ντουέτο με τον συνθέτη στην Α.Ε. Η Αμαρτία.
1993	Μετά Τιμής	Portrait 475789 LP-CD	Η Αρλέτα σε επανεκτελέσεις 11 παλιών και νεότερων τραγουδιών. Ο Μιχάλης Δημητριάδης μαζί της στα Κάνε Κουράγιο Καρδιά Μου και Χειμωνιάτικη Βροχή. Οι Ρεμπέτες του Γέρακα (Βασίλης Τσαντής, Νίκος Γενιάς & Κώστας Λαμπέας) στα Ντουνιά Ανακριτή και Να Πεθάνεις.
1994	Ο Παράξενος Ερωμένος	Portrait 476530 LP-CD	8 τραγούδια με μουσική του Σπύρου Ιωαννίδη και στίχους 6 στιχουργών. Με τους Μανώλη Λιδάκη, Γιώργο Δημητριάδη, Σοφία Βόσσου και την Αρλέτα στην Κοκαΐνη.
1994	Της Αγάπης Μαχαιριά	Ακτή 478348 LP-CD	Δίσκος των Χάρη & Πάνου Κατσιμίχα. Η Αρλέτα και ο Λάκης Παπαδόπουλος συμμετέχουν στην Τσατσάρα.
1994	Περίπου \ Ταξιδεύοντας	Lyra 0126 CD	Τα 2 LP σε 1 CD.
1995	Santa Fila	Ακτή 480764 LP-CD	Η Αρλέτα συμμετέχει στο Αυλή Ψυχιατρείου και είναι σύμβουλος παραγωγής στον δίσκο της Σάννυ Μπαλτζή και του συγκροτήματός της.
1995	Έμπορος Ονείρων	Ακτή 483547 LP-CD	Με 10 τραγούδια, στα 9 η μουσική και στα 6 οι στίχοι της Αρλέτας. Ο Μανώλης Λιδάκης στο Είμαι Καλός Είμαι Κακός, η Ελένη Τσαλιγοπούλου στα Λίμνη Για Να Κολυμπάς και Νύχτα Χαρτορίχτρα.
1996	Πασπαρτού - Ανέκδοτα και Αινίγματα Τραγούδια Του Λάκη Παπαδόπουλου	Lyra
1996	Ονειροκλέφτης	MBI	Τάσου Ποταμιάνου (Διάφοροι)
1997	Service	Κλικ	Δέκα ανέκδοτα τραγούδια + 6 bonus tracks. Σταμάτη Κραουνάκη (Διάφοροι).
1999	Η δική μας Αυλή	ΑΡΙΣΤΕΑΣ	Τραγούδι θεατρικού "Η δική μας Αυλή" του Συλλόγου ΑΡΙΣΤΕΑΣ, στίχοι Βαγγέλης Κολώνας και μουσική Γιώργος Βορβής https://www.youtube.com/watch?v=L-wIgAU-xJo
2007	Οι Τροβαδούροι Της Καρδιάς Μου	Καμπανάκι/Universal	Άλκης Αλκαίος (Διάφοροι).
2009	Και Πάλι Χαίρετε	Legend
2010	Demo	Lyra
2018	Η Γιαγιά Μου Μαγειρεύει Όνειρα Τηγανητά	Feelgood Records	Η μουσική του Λάκη Παπαδόπουλου. Οι στίχοι της Σάννυ Μπαλτζή. Κυκλοφόρησε μετά θάνατον.

Εικονογράφηση

• Μπέρτολτ Μπρεχτ «Ο Μπαρμπα-Έντε» – Παιδικό βιβλίο της σειράς «Μεγάλοι Συγγραφείς για Παιδιά» (Εκδόσεις Οδυσσέας, 1979)
• Μιχαήλ Μαγιακόφσκι «Το Αλογάκι-Φωτιά» – Παιδικό βιβλίο της σειράς «Μεγάλοι Συγγραφείς για Παιδιά» (Εκδόσεις Οδυσσέας, 1986)

Παραπομπές

1. (Αγγλικά) Discogs. 1012936. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
2. «Πέθανε η Αρλέτα». (Ελληνικά) CNN Greece. 8  Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 8  Αυγούστου 2017.
3. «Η Αρλέτα αυτοβιογραφείται στους Αθηναίους της LIFO». LiFO. 8 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2023. 
4. «Σύντομο βιογραφικό στο kithara.gr». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2008. 
5. Σε σοβαρή κατάσταση νοσηλεύεται η γνωστή τραγουδίστρια Αρλέτα Αρχειοθετήθηκε 2008-02-14 στο Wayback Machine., in.gr, 12 Φεβρουαρίου 2008
6. Åëåõèåñïôõðßá - ÁðïãåõìáôéíÞ ÁäÝóìåõôç Åöçìåñßäá^{[νεκρός σύνδεσμος]}
7. «Πέθανε η Αρλέτα». CNN Greece. 8 Αυγούστου 2017. http://www.cnn.gr/style/psyxagogia/story/92476/pethane-i-arleta. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2017. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αρλέτα στην IMDb (Αγγλικά)