Ανορθόδοξο άνοιγμα (ή αντισυμβατικό άνοιγμα) στο σκάκι είναι είδος ανοίγματος που παίζεται από τα λευκά, το οποίο χαρακτηρίζεται από μια ασυνήθιστη και σπάνια πρώτη κίνηση, που συχνά προέρχεται από τις πλευρές της σκακιέρας (πλευρές, ή πτέρυγες, είναι τα τμήματα της σκακιέρας πριν και μετά από τις κεντρικές στήλες δ και ε). Τα λευκά παίζοντας με αυτό το ανορθόδοξο στυλ, αντί να καταλάβουν το κέντρο με τα πιόνια τους, επιτίθενται πλευρικά στο κέντρο με κομμάτια ή προσπαθούν να αποπροσανατολίσουν το παιχνίδι των μαύρων, ιδίως όταν παίζουν με ισχυρότερο αντίπαλο και επιδιώκουν να τον φέρουν σε άγνωστα θεωρητικά μονοπάτια με την ελπίδα να κερδίσουν κάτι από αυτό.
Στατιστική
Τα ανορθόδοξα ανοίγματα δεν παίζονται συχνά, εκτός της πλευρικής κίνησης 1.η3 που, όπως δείχνουν οι στατιστικές, δεν υστερεί σε δημοτικότητα ως η πέμπτη κίνηση στη λίστα προτίμησης των λευκών (σε αλγεβρική σημειογραφία):
Πηγή: Βάση δεδομένων Chessgames.com (10 Σεπτεμβρίου 2020).[1]
Ιστορία
Στο παρελθόν θεωρούνταν ανορθόδοξα τα περισσότερα ανοίγματα του σημερινού βιβλίου ανοιγμάτων, αλλά με τον καιρό αρκετοί γκρανμαίτρ και θεωρητικοί του σκακιού, απέδειξαν ότι μπορούν πολλά από αυτά να εισαχθούν στις κύριες γραμμές του παιχνιδιού. Επειδή όλα αυτά που εισήχθησαν αφορούν πλευρικές επιθέσεις προς το κέντρο της σκακιέρας, αποτελούν σήμερα τα λεγόμενα πλευρικά ανοίγματα, με δημοφιλέστερα το άνοιγμα Ζούκερτορτ και το αγγλικό άνοιγμα.