Αμφίλοχος

Αμφίλοχος
Γενικές πληροφορίες
Τόπος ταφής	Heroon of Amphilochus at Sparta[1]
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Γονείς	Αμφιάραος[2] και Εριφύλη[2]
Αδέλφια	Αλκμαίων
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχες	war of the Epigoni
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	βασιλιάς του Άργους

Στην Αρχαία ελληνική μυθολογία ο Αμφίλοχος ήταν Ήρωας από το Άργος και ένας από τους Επιγόνους. Οι γονείς του ήταν ο Αμφιάραος και η Εριφύλη, μικρότερος αδελφός του ήταν ο Αλκμαίων. Ο Πολυνείκης δωροδόκησε την μητέρα του Εριφύλη με το πέπλο και το περιδέραιο της Αρμονίας για να πείσει τον σύζυγο της να πάρει μέρος στην εκστρατεία Επτά επί Θήβας με στόχο να ανατρέψει τον αδελφό του Ετεοκλή. Η Εριφύλη είχε πιέσει τον άνδρα της να πάρει μέρος στον πόλεμο, ξέροντας ότι θα πεθάνει. Γι'αυτό ο Αμφιάραος όρκισε τα δύο παιδιά του να σκοτώσουν την μητέρα τους, και, όταν μεγαλώσουν, να πάρουν εκδίκηση για τον θάνατό του. Δέκα χρόνια αργότερα ο Αμφίλοχος μαζί με τον αδελφό του θα εκπληρώσουν τον όρκο τους. Ο Αμφιάραος βρέθηκε στην Θήβα αντιμέτωπος σε μάχη με τον Περικλύμενο ημίθεο γιο του Ποσειδώνα. Στην προσπάθεια του να δραπετεύσει ο Ζευς με τον κεραυνό του άνοιξε ένα χαντάκι που κατάπιε τον Αμφιάραο και το άρμα του. Ο αδελφός του Αμφίλοχου Αλκμαίων εκπληρώνοντας την επιθυμία του πατέρα του σκότωσε την μητέρα του και εξορίστηκε από το βασίλειο του Άργους. Ο Αμφίλοχος σαν βασιλιάς του Άργους ήταν ένας από τους μνηστήρες της Ωραίας Ελένης.^[3][4]

Ιδρυτής της Αμφιλοχίας

Όταν έληξε ο Τρωικός Πόλεμος ακούγεται ότι εγκατέλειψε το πρώην βασίλειο του μετά την επιστροφή του για να φύγει και να ιδρύσει νέα αποικία στον Αμβρακικό κόλπο, προς τιμή του παρέμεινε μόνιμα γνωστή ως Αμφιλοχία. Η πρωτεύουσα της ήταν γνωστή στην αρχαιότητα σαν δεύτερο Άργος και πήρε το όνομα Αμφιλοχικόν Άργος.^[5] Άλλοι συγγραφείς χρεώνουν το όνομα της αποικίας στον ανεψιό του Αμφίλοχο ή Αμφότερο, γιο του αδελφού του Αλκμαίων.^[4] Ο Θουκυδίδης θεωρούσε την περιοχή σαν μη Ελληνική τοποθεσία που εξελληνίστηκε με κατοίκους από την γειτονική Αμβρακία.

Άλλες εκδοχές

Όπως έκανε ο πατέρας του πήγε και ο ίδιος ο Αμφίλοχος να συμβουλευτεί κάποιο Μαντείο, του πρόβλεψε ότι θα γίνει ο ίδιος ιδρυτής αποικιών. Η πιο σημαντική θέση για την ίδρυση αποικίας φαίνεται ότι ήταν ο Μαλλός Κιλικίας στην Κιλικία, ένας προ-Ελληνικός οικισμός.^[6] Άλλη παράδοση αναφέρει ότι ίδρυσε το μαντείο του Απόλλων στην Κολοφώνα στην Λυδία με τον ετεροθαλή αδελφό του Μόψο, γιο του Αμφιάραου και της Μαντός. Ο Ηρόδοτος αναφέρει τέλος ότι ίδρυσε το Ποσιδήιον στα σύνορα της Κιλικίας με την Συρία.^[7] Στο Άργος δεν έμεινε ικανοποιημένος από τις εκεί συνθήκες, και γι'αυτό επέστρεψε στην Μαλλό, όπου βασίλευε ο Μόψος. Ο Αμφίλοχος διεκδίκησε την συμβασιλεία, την οποία ο Μόψος αρνήθηκε να παραχωρήσει, και γι'αυτό, ακολούθησε μονομαχία μεταξύ Μόψου και Αμφίλοχου, κατά την οποία σκοτώθηκαν και οι δυο. Μερικές μνημονεύσεις αναφέρουν ότι η διαμάχη ξέσπασε μεταξύ τους, επειδή και οι δύο ήταν μάντεις και αλληλοκατηγόρησαν τις προφητικές τους ικανότητες. Οι τάφοι, οι οποίοι υπήρχαν μέχρι την εποχή του Στράβωνα κοντά στο όρος Μαργάσα κοντά στην Πύραμο ήταν κτισμένοι σε δύο σημεία, τα οποία είχαν την ιδιότητα, ο ένας τάφος να μην βλέπει τον άλλο. Σύμφωνα με μια άλλη παράδοση, ο Αμφιτρύων και ο μάντης Κάλχας επιστρέφοντας από την Τροία, πήγαν με τα πόδια στον ναό του Κλάρου Απόλλωνα στην πόλη Κολοφών της Λυδίας. Εκεί ίσως σκοτώθηκε από τον Απόλλωνα. Ο Αμφίλοχος είχε μαντικές ικανότητες που τις κληρονόμησε από τον Αμφιάραο. Στην Μάλλο υπήρχε μαντείο του Αμφίλοχου, το οποίο την εποχή του Παυσανία φημίζονταν ότι έδινε τους πιο ορθούς χρησμούς από όλα τα μαντεία. Στην Αθήνα υπήρχε βωμός για τον Αμφίλοχο, ενώ σύμφωνα με τον Παυσανία, στην Σπάρτη του είχαν κτίσει ηρώο. Σε αυτές τις περιπτώσεις ιδρυτής της Αμφιλοχίας ήταν ο ανεψιός του.

Παραπομπές

1. Παυσανίας: (αρχαία ελληνικά) Ελλάδος περιήγησις.
2. «Amphilochus» (Αγγλικά)
3. Gantz, σ. 566
4. Apollodorus, 3.10.8
5. Thucydides, 2.68
6. Arrian, Anabasis, 2.5.9
7. Herodotus, The Histories 3.91.7

Πηγές

• Sir William Smith (1813-1893), επιμ. (1880). Dictionary of Greek and Roman biography and mythology (στα Αγγλικά). Βοστώνη: C.C. Little and J. Brown. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2009. 
• Apollodorus, The Library with an English Translation by Sir James George Frazer, F.B.A., F.R.S. in 2 Volumes, Cambridge, MA, Harvard University Press; London, William Heinemann Ltd. 1921.
• Gantz, Timothy, Early Greek Myth: A Guide to Literary and Artistic Sources, Johns Hopkins University Press, 1996.
• Herodotus, The Histories with an English translation by A. D. Godley. Cambridge. Harvard University Press. 1920.