Η Αγνή του Πουατιέ ή Αγνή της Ακουιτανίας ή Αυτοκράτειρα Αγνή (Γαλλικά :Agnes, περί το 1025 - 14 Δεκεμβρίου 1077) μέλος του Οίκου του Πουατιέ ήταν Βασίλισσα της Γερμανίας (1043 - 1077) και Αυτοκράτειρα της Ρώμης (1046 - 1056). Την περίοδο 1056 - 1061 διετέλεσε αντιβασίλισσα και κηδεμόνας όταν ήταν ανήλικος ο γιος της Ερρίκος Δ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Η Αγνή ήταν κόρη του Γουλιέλμου Ε΄ της Ακουιτανίας και της τρίτης συζύγου του Αγνής της Βουργουνδίας. Τα αδέλφια της ήταν ο Γουλιέλμος ΣΤ΄ της Ακουιτανίας, ο Όντο της Γασκώνης, ο Γουλιέλμος Ζ΄ της Ακουιτανίας και ο δούκας Γουλιέλμος Η΄ της Ακουιτανίας. Οι παππούδες της από μητέρα ήταν ο Όθων-Γουλιέλμος της Βουργουνδίας και η Ερμεντρούδη του Ρουσί κόρη του Ρενώ του Ρουσύ.
Γάμος με τον Ερρίκο Γ΄
Η Αγνή του Πουατιέ παντρεύτηκε τον Νοέμβριο του 1043 στον δεύτερο γάμο του τον αυτοκράτορα Ερρίκο Γ΄ στα αυτοκρατορικά ανάκτορα του Ίνγκελχαϊμ.[8] Η πρώτη σύζυγος του Ερρίκου Γ΄ Γκουνχίλντα της Δανίας είχε πεθάνει από Ελονοσία (1038).[9] Ο γάμος εξασφάλισε την συμμαχία ανάμεσα στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία με τους γείτονες στην δύση.[10] Ο βασιλιάς Ερρίκος βελτίωσε στενά τις σχέσεις του με το Βασίλειο της Γαλλίας και την εξουσία του στο Δουκάτο της Βουργουνδίας. Η Αγνή και ο σύζυγος της ήταν αρκετά ευσεβείς βασιλείς, η οικογένεια της ίδρυσε το Αββαείο του Κλυνύ, ο ηγούμενος Ούγος ο Μέγας έγινε ο νονός του γιου τους Ερρίκου Δ΄.
Τα παιδιά τους ήταν :
Αντιβασιλεία
Με τον θάνατο του συζύγου της (5 Οκτωβρίου 1056) η Αγνή διετέλεσε αντιβασίλισσα και κηδεμόνας του ανήλικου γιου της Ερρίκου Δ΄.[12] Ο Ερρίκος Γ΄ εξασφάλισε στο νεκροκρέβατο του την εκλογή του γιου του σαν βασιλιά των Ρωμαίων. Την Αγνή βοήθησαν στο έργο της ο Ούγος του Κλυνύ και ο Πάπας Βίκτωρ Β΄ που ήταν επίσης επίσκοπος του Άιχστετ, προσπάθησε να συνεχίσει την πολιτική του συζύγου της και να ενισχύσει τις εξουσίες της Οικογένειας των Σαλίων. Παρά το γεγονός ότι είχε συγγένεια με τους βασιλείς της Ιταλίας και της Βουργουνδίας η ηγεμονία της ήταν αμφιλεγόμενη.[13] Παρέδωσε τρία Γερμανικά δουκάτα για να δημιουργήσει συμμαχίες, τα Χριστούγεννα του 1056 ο Κορράδος Γ΄ της Καρινθίας μέλος του Οίκου των Ετσονιδών και ανεψιός του Έτσο της Λοθαριγγίας δέχτηκε το Δουκάτο της Καρινθίας.[10] Την επόμενη χρονιά ο Ροδόλφος του Ράινφελντεν παρέλαβε την Σουαβία, διορίστηκε κυβερνήτης στην Βουργουνδία και του έδωσε το χέρι της κόρης της Ματθίλδης. Ο Ερρίκος Γ΄ είχε υποσχεθεί το Δουκάτο της Σουαβίας στον Βερθόλδος Α΄ του Τσέρινγκεν, όταν πέθανε ο Κορράδος (1061) αποζημιώθηκε με την Καρινθία. Την εποχή εκείνη οι Γερμανικές δυνάμεις έκαναν επέμβαση στον εμφύλιο πόλεμο που είχε ξεσπάσει στην Ουγγαρία ανάμεσα στον Ανδρέα Α΄ της Ουγγαρίας και τον Μπέλα Α΄ της Ουγγαρίας, η Αγνή παραχώρησε το Δουκάτο της Βαυαρίας στον Όθων του Νόρτχαϊμ. Στην Ουγγαρία βοήθησε τελικά να ανέβει στον θρόνο ο γιος του Ανδρέα Σολομών της Ουγγαρίας που θα γίνει αργότερα σκληρός αντίπαλος για τον γιο της Ερρίκο Δ΄.
Σύγκρουση με την εκκλησία
Η Αγνή σαν οπαδός των Μεταρρυθμίσεων του Κλυνύ αντιτάχθηκε στις παπικές κινήσεις και υποστήριξε τους αντιπάλους του.[10] Η κατάσταση επιδεινώθηκε όταν πέθανε ο πάπας Βίκτωρ Β΄ (1057), ο διάδοχος του Πάπας Στέφανος Θ΄ δεν μπορούσε να αναλάβει την εξουσία στην Ρώμη επειδή η αριστοκρατία εξέλεξε έναν Αντίπαπα τον Βενέδικτο Ι΄. Ο Στέφανος Θ΄ έστειλε στην Αγνή δυο απεσταλμένους στην Αγνή για να πετύχει αναγνώριση, ήταν ο Χίλντεμπραντ της Σοβάνα μελλοντικός Πάπας Γρηγόριος Ζ΄ και ο Άνσελμος της Λούκκα μελλοντικός Πάπας Αλέξανδρος Β΄. Ο Στέφανος πέθανε πριν επιστρέψουν και η Αγνή διέταξε να εκθρονίσουν τον Αντίπαπα, τοποθέτησε νέο πάπα τον αρχιεπίσκοπο της Φλωρεντίας ως Πάπας Νικόλαος Β΄.[14] Ο Νικόλαος ήρθε γρήγορα σε σύγκρουση με την αυτοκράτειρα, το Πάσχα του 1059 εξέδωσε παπική βούλα που όριζε μοναδικούς εκλέκτορες του πάπα τους Καρδιναλίους κάτι έντονα προσβλητικό για τον αυτοκράτορα. Όταν εξελέγη νέος πάπας ο Αλέξανδρος Β΄ (30 Σεπτεμβρίου 1061) η Αγνή αρνήθηκε να τον αναγνωρίσει και τον αντικατάστησε με τον αντίπαπα Ονώριο Β΄, δημιουργήθηκε ένα Σχίσμα που διατηρήθηκε μέχρι την Πεντηκοστή του 1064. Οι αυτοκρατορικοί εκλέκτορες δεν μπόρεσαν να προστατευτούν από την "Ρωμαική Κουρία", η Αγνή αποσύρθηκε από την πολιτική αφήνοντας την αντιβασιλεία στον επίσκοπο Ερρίκο Β΄ του Άουγκσμπουργκ.
Ο επίσκοπος Ερρίκος δεν έγινε αποδεκτός από τον Γερμανικό κλήρο, όπως περιγράφει ο χρονικογράφος Λάμπερτ του Χέρσφελντ κυκλοφορούσαν πολλές φήμες ότι είχε στενές σχέσεις με την Αυτοκράτειρα. Το γεγονός ότι ο νεαρός Ερρίκος έδινε ψηλά αξιώματα σε λαϊκούς εξόργισε την Γερμανική αριστοκρατία και τους πρίγκιπες. Ακολούθησε το "Κίνημα του Κάιζερσβερθ" στο οποίο ο Άννο Β΄ της Κολωνίας και ο Όθων του Νόρτχαϊμ παγίδευσαν και συνέλαβαν τον μικρό Ερρίκο Δ΄ σε ένα πλοίο, η προσπάθεια του να αποδράσει απέτυχε και μετά βίας γλύτωσε την ζωή του. Η Αγνή καθαιρέθηκε από την αντιβασιλεία, την αντικατέστησαν ο Ζίγκφριντ και ο Αδαλβέρτος της Βρέμης.[10] Μετά την εκθρόνιση της η Αγνή αποσύρθηκε στο "Αβαείο της Φρουτουαρία", όταν ενηλικιώθηκε ο Ερρίκος Δ΄ μετέβη στην Ρώμη, την άφιξη της κατέγραψε ο (1007 - 1072).[10] Η Αγνή έκανε έντονες προσπάθειες να κλείσει ειρήνη ο γιος της με τον πάπα.[10] Πέθανε στην Ρώμη (14 Δεκεμβρίου 1077) και τάφηκε στην Βασιλική του Αγίου Πέτρου.
Η Αγνή του Πουατιέ ήταν σημαντική φυσιογνωμία στο έργο της Τζούντι Σικάγο Το Δείπνο, το όνομα της είναι ένα από τα 999 γυναικεία ονόματα που καταγράφονται στα 39 σερβίτσια.[15][16]
Παραπομπές
- ↑ 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118647318. Ανακτήθηκε στις 12 Αυγούστου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 British Museum person-institution thesaurus. 212333. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 (Γερμανικά, Αγγλικά) FemBio database. 300. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 168259613. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2020.
- ↑ p3.htm#i27. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ 6,0 6,1 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
- ↑ Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
- ↑ Sebastian Munster, Cosmographia, 1550, Βιβλίο 3, σ.333
- ↑ Fuhrmann, H. (1995). Germany in the high middle ages c.1050–1200. Translated by Reuter, T. Cambridge University Press. σ. 40
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 https://books.google.gr/books?id=x3BzmTdQLioC&pg=PA11&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Weinfurter 1999, σ. 46
- ↑ https://archive.org/details/isbn_9791576070917
- ↑ https://epistolae.ctl.columbia.edu/woman/23.html
- ↑ Paravicini Bagliani, Agostino (December 2008). "Una carriera dieotr le quinte". Medioevo (143): σ.70
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2019.
- ↑ Chicago, σ.121
Πηγές
- Chicago, Judy. The Dinner Party: From Creation to Preservation. London: Merrell (2007).
- Robinson, I. S. Henry IV of Germany 1056-1106, 2000
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
