Στην ελληνική μυθολογία, ο Ύλας ήταν Δρύοπας ήρωας, εραστής του Ηρακλή [4] και γιος του βασιλιά των Δρυόπων, Θειοδάμαντα. Η νύμφη Μενοδίκη, η κόρη του Ωρίωνα, ήταν η μητέρα του. Σύμφωνα με άλλες παραλλαγές ο Κήυξ, ο Εύφημος ή ο Θειομένης ήταν πατέρας του Ύλα.[5]
Μύθος
Ο Ηρακλής, κατά την εκδίωξη των Δρυόπων από τη Δρυοπίδα της Στερεάς Ελλάδας, σκότωσε τον Θειοδάμαντα και πήρε μαζί του τον Ύλα και του δίδαξε να είναι πολεμιστής. Ο ποιητής Θεόκριτος (περίπου 300 π.Χ.) έγραψε για την ερωτική σχέση μεταξύ του Ηρακλή και του Ύλα: "Δεν ήμαστε οι πρώτοι θνητοί που βλέπουμε την ομορφιά σε αυτό που είναι όμορφο. Όχι, ακόμα και ο γιος Αμφιτρύωνα με την ατσάλινη καρδιά, που νίκησε τον άγριο Λέοντα, αγάπησε ένα γοητευτικό νέο τον Ύλα, που τα μαλλιά του πέφτανε σε μπούκλες. Και όπως ο πατέρας με αγαπημένο γιο, του έμαθε όλα τα πράγματα που τον έκαναν ισχυρό άντρα, και διάσημο"[6]. Αργότερα, οι δύο ήρωες πήραν μέρος στην Αργοναυτική Εκστρατεία, οπότε μια φορά όπου ο Ύλας πήγε να αναζητήσει πηγή νερού στη Μικρά Ασία, κοντά στην Κίο, τον άρπαξαν οι Νύμφες της περιοχής για την ομορφιά του. Ο Ύλας τότε άρχισε να φωνάζει και τον άκουσε ο Πολύφημος. Πήγε προς το δάσος αλλά δεν μπόρεσε να τον βρει και γύρισε πίσω, για να ενημερώσει τον Ηρακλή. Από τότε ο Ηρακλής τον αναζητούσε απαρηγόρητος. Λέγεται ότι η νύμφες έκαναν τον Ύλα αντίλαλο. Οι Αργοναύτες μη βλέποντας τον Ηρακλή και τον Ύλα να γυρίζουν αποφάσισαν να φύγουν. Σύμφωνα με μία παραλλαγή του μύθου ο Ηρακλής έφθασε στην Κολχίδα με τα πόδια.[7] Σύμφωνα με μία άλλη παραλλαγή ο Ηρακλής άφησε πίσω τον Πολύφημο, για να συνεχίσει να αναζητά τον Ύλα και ο ίδιος έφυγε μαζί με τους Αργοναύτες.[8]
Ιστορία
Η ιστορία της αρπαγής του Ύλα από τίς Νύμφες έχει παίξει σημαντικό ρόλο τόσο στην ελληνιστική, όσο και στη ρωμαϊκή ποίηση των αυτοκρατορικών χρόνων. Η πραγμάτευσή της ως επεισοδίου της Αργοναυτικής Εκστρατείας υπάρχει στα Αργοναυτικά του Απολλώνιου του Ρόδιου, στο ομώνυμο έπος του Valerius Flaccus, στο 13ο ειδύλλιο του Θεοκρίτου, στους μύθους του Υγίνου, και στο 20ό ποίημα των ελεγειών του Προπέρτιου. Με το μύθο του Ύλα ασχολήθηκαν επίσης ο Καλλίμαχος, ο Ριανός και ο Φανοκλής στους «Έρωτες».[9] Ο Νίκανδρος ο Κολοφώνιος είχε αφηγηθεί την ιστορία του Ύλα στα Ετερειούμενά του, ενώ ο Νόννος στα Διονυσιακά του. Χαρακτηριστική για τη δημοτικότητά του μύθου στη λογοτεχνία είναι η φράση του Βιργιλίου, «cui non dictus Hylas puer?»[10][11].
Ερμηνεία του μύθου
Ο Ύλας προφανώς ήταν τοπικός ήρωας της Κίου. Οι κάτοικοι της Κίου και της Προύσας τον λάτρευαν ως θεό της βλάστησης.[9] Οι κάτοικοι της Κίου είχαν μία ετήσια γιορτή στην οποία αναζητούσαν τον Ύλα με ορειβασία και πήγαιναν στα δάση φωνάζοντας τρεις φορές το όνομά του.[8]
↑Θεόκριτος, 13: Αλλά και Αμφιτρύωνος ο χαλκεοκάρδιος υιός, ος τον λιν υπέμεινε τον άγριον, ήρατο παιδός, τω χαρίεντος Ύλα, τω ταν πλοκαμίδα φορεύοντος, και νιν πάντ' εδίδαξε, πατήρ ωσεί φίλον υία, όσσα μαθών αγαθός και αοίδημος αυτός εγένετο.
