| Marie Antoinette |
|---|
![]() |
| Ganwyd | 2 Tachwedd 1755 
Palas yr Hofburg |
|---|
| Bu farw | 16 Hydref 1793
o decapitation by guillotine
Place de la Concorde |
|---|
| Galwedigaeth | pendefig, cymar |
|---|
| Priod | Louis XVI, brenin Ffrainc |
|---|
| Partner | Axel von Fersen the Younger |
|---|
| Plant | Louis XVII, brenin Ffrainc |
|---|
| Llinach | Tŷ Hapsbwrg-Lorraine |
|---|
| Gwobr/au | Urdd y Groes Serennog |
|---|
| llofnod |
|---|
 |
Uchelwraig o dras Awstriaidd a brenhines olaf Ffrainc cyn y Chwyldro Ffrengig oedd Marie Antoinette (
Ffrangeg:
[maʁi ɑ̃twanɛt] (
gwrando); Marie Antoinette Josèphe Jeanne; 2 Tachwedd 1755[1] – 16 Hydref 1793). Ganed hi yn archdduges, yn ferch ieuaf Ffransis I, Ymerawdwr Glân Rhufeinig a'r Ymerodres Maria Theresa.[2] Ym Mai 1770, yn 14 oed, daeth Marie yn dauphine Ffrainc drwy ei phriodas â Louis-Auguste, etifedd eglur y goron Ffrengig. Ar 10 Mai 1774, esgynnodd ei gŵr i'r orsedd, yn Louis XVI, a daeth Marie yn frenhines.
Wedi wyth mlynedd yn briod, dechreuodd Marie Antoinette esgor ar blant, gan wella'i safle yn y llys brenhinol. Fodd bynnag, daeth yn fwyfwy amhoblogaidd ymhlith y bobl, a fe'i cyhuddwyd gan y libelles o afradlondeb,[3] anfoesoldeb, godineb, a chydymdeimlo â gelynion Ffrainc, yn enwedig Awstria. Pardduwyd ei henw ymhellach gan sgandal y gadwyn ddiemwnt ym 1784–85. Wedi cychwyn y Chwyldro Ffrengig ym 1789, fe'i gelwid yn Madame Déficit, a rhoddwyd arni'r bai am argyfwng ariannol Ffrainc oherwydd ei gwariant o bwrs y wlad a'i gwrthwynebiad i ddiwygiadau Turgot a Necker.
Wedi i'r llywodraeth arestio'r teulu brenhinol yn Hydref 1789 a'u cyfyngu i Balas Tuileries, dirywiodd safle'r frenhines yn llygad y bobl o ganlyniad i'w hymgais i ffoi i Varennes, a'r bwriad gan Louis i arwain gwrth-chwyldro, a'i chefnogaeth i'w nai, yr Ymerawdwr Ffransis II, yn Rhyfel y Glymblaid Gyntaf. Yn sgil cyrch ar y palas ar 10 Awst 1792, gorfodwyd i'r teulu brenhinol gymryd lloches yn y Cynulliad Deddfwriaethol, a chawsant eu carcharu yn Square du Temple ar 13 Awst. Diddymwyd y frenhiniaeth ar 21 Medi 1792, ac ar 21 Ionawr 1793 dienyddiwyd y cyn-frenin Louis XVI. Cychwynnodd achos llys Marie Antoinette ar 14 Hydref 1793, a fe'i cafwyd yn euog o uchel frad a'i dienyddiwyd â'r gilotîn yn Place de la Révolution ar 16 Hydref.[2]
Cyfeiriadau
