Henry Percy, Iarll 1af Northumberland

Henry Percy, Iarll 1af Northumberland
Ganwyd	10 Tachwedd 1341  Scarborough Castle
Bu farw	20 Chwefror 1408  o lladdwyd mewn brwydr  Riding Gorllewinol Swydd Efrog
Dinasyddiaeth	Teyrnas Lloegr
Galwedigaeth	person milwrol
Swydd	Aelod o Dŷ'r Arglwyddi
Tad	Henry de Percy
Mam	Mary of Lancaster
Priod	Margaret Neville, Matilda de Lucy
Plant	Henry 'Hotspur' Percy, Sir Ralph de Percy, Sir Thomas Percy, Margaret de Percy
Llinach	teulu Percy
Gwobr/au	Urdd y Gardas

Arfbais Henry Percy, Iarll 1af Northumberland

Uchelwr Seisnig oedd Henry Percy, Iarll 1af Northumberland (10 Tachwedd,1341 - 20 Chwefror,1408). Roedd yn fab i Henry de Percy, 3ydd Barwn Percy.

Roedd Henry Percy yn wreiddiol yng ngwasanaeth Edward III, brenin Lloegr, yma bu'n cefnogi Rhisiart II, brenin Lloegr am gyfnod. Yn ddiweddarach, tres i gefnogi Henry Bolingbroke, a ddaeth yn frenin fel Harri IV.

Dan Harri IV, gwnaed ef yn Gwnstabl Lloegr ac yn arglwydd Ynys Manaw. Cafodd ef a'i fab, Henry 'Hotspur' Percy, y dasg o orchfygu gwrthryfel Owain Glyndŵr yng Nghymru, ond nid oedd eu hymdrechion yn bodloni'r brenin. Yn 1403, gwnaeth Hotsput a'i ewythr gytundeb ag Owain Glyn Dŵr, a gwrthryfela yn erbyn y brenin. Lladdwyd Hotspur yn Mrwydr Amwythig yr un flwyddyn. Nid oedd yr Iarll ei hun wedi cymryd rhan yn y gwrthryfel, ond collodd ei swydd fel Cwnstabl. Yn 1405, cefnogodd Percy wrthryfel Richard le Scrope, Archesgob Efrog, a gwnaeth y Cytundeb Tridarn gydag Owain Glyn Dŵr. Ffôdd i'r Alban, gan ddychwelyd gyda byddin yn 1408, ond lladdwyd ef ym mrwydr Bramham Moor.^[1]

Cyfeiriadau

1. (Saesneg) Bean, J M W (26 Mai 2005). "Percy, Henry, first earl of Northumberland (1341–1408)". Oxford Dictionary of National Biography (arg. online). Gwasg Prifysgol Rhydychen. doi:10.1093/ref:odnb/21932. Cyrchwyd 6 Tachwedd 2018. (mae angen tanysgrifiad neu aelodaeth o lyfrgell gyhoeddus i ddarllen yr erthygl)