Hanesydd o Loegr sydd wedi ysgrifennu nifer o lyfrau am y brenin Arthur yw Geoffrey Ashe (29 Mawrth 1923 – 30 Ionawr 2022).[1]
Ganed Ashe yn Llundain a treuliodd rai blynyddoedd yng Nghanada, gan raddio ym Mhrifysgol British Columbia, Vancouver, cyn mynd ymlaen i Brifysgol Caergrawnt.
Ei lyfr cyntaf oedd King Arthur's Avalon: The Story of Glastonbury, (1957). Ef yw prif gynheilydd y theori mai Riothamus oedd yr Arthur hanesyddol, syniad a gyflwynodd am y tro cyntaf mewn erthygl yn y cylchgrawn Speculum yn 1981, ac yn ddiweddarach mewn llyfrau, The Discovery of King Arthur (1985) a The Landscape of King Arthur (1987). Cred y gall fod cymeriad Arthur fod wedi dod o nifer o ffynonellau, ond mai'r sail i stori Sieffre o Fynwy am ymgyrchoedd Arthur yng Ngâl oedd ymgyrch Riothamus yno yn erbyn y Fisigothiaid.
Bu Ashe ynglŷn a'r cloddio archaeolgeol yn Cadbury Castle yng Ngwlad yr Haf yn 1966-70 dan arweiniad Leslie Alcock. Hawliodd yr hynafiaethydd John Leland yn y 16g mai yma yr oedd safle Camelot. Darganfuwyd fod amdiffynfeydd wedi eu hail-adeiladu yma yn niwedd y 5g.
Cyfeiriadau
