Frederick Pethick-Lawrence, barwn 1af Pethick-Lawrence
Perthnasau
Henrietta Lawes
Ffeminist a swffragét o Loegr oedd Emmeline Pethick-Lawrence, y farwnes Pethick-Lawrence (21 Hydref1867 - 11 Mawrth1954) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel ymgyrchydd dros hawliau merched.[1] Sefydlodd Pethick-Lawrence y papur newydd Pleidleisiau i Fenywod gyda'i gŵr ym 1907.
Magwraeth
Fe'i ganed ym Mryste ar 21 Hydref1867 a bu farw yn Gomshall, Surrey. Dyn busnes oedd ei thad a hi oedd yr ail blentyn o 13 o blant; fe'i danfonwyd i aros mewn ysgol breswyl pan oed yn 8 oed.[2][3][4][5][6][7]
Priododd Frederick Pethick-Lawrence, barwn 1af Pethick-Lawrence yn 1901, wedi iddi newid ei agwedd wleidyddol, gyda gogwydd tuag at y Rhyddfrydwyr. Roedd gan y ddau gyfrifon banc ar wahân, rhywbeth prin iawn yr adeg honno.[8]
O 1891 tan 1895 gweithiodd Pethick fel "chwaer y bobl" dros Genhadaeth Gorllewin Llundain yn Cleveland Hall, ger Sgwâr Fitzroy. Helpodd Mary Neal redeg clwb merched yn y genhadaeth. Yn hydref 1895, gadawodd hi a Mary Neal y genhadaeth i gyd-sefydlu'r Espérance Club, clwb i fenywod a merched ifanc na fyddent yn ddarostyngedig i gyfyngiadau'r genhadaeth, lle gallent arbrofi gyda dawns a drama. Dechreuodd Pethick hefyd Maison Espérance, cydweithfa gwneud gwisgoedd gydag isafswm cyflog, diwrnod wyth awr a chynllun gwyliau.[9][10][11]
Ymgyrchydd dros hawliau merched
Roedd Pethick-Lawrence yn aelod o Gymdeithas yr Etholfraint (the Suffrage Society) ac fe'i cyflwynwyd i Emmeline Pankhurst ym 1906. Daeth yn drysorydd Undeb Cymdeithasol a Gwleidyddol y Menywod (WSPU), a sefydlwyd gan Pankurst ym 1903, a chododd £134,000 dros gyfnod o chwe blynedd.
Arestiwyd y pâr a'u garcharu yn 1912 am gynllwynio, yn dilyn protest a oedd yn cynnwys torri ffenestri, er eu bod ill dau wedi anghytuno â'r math treisgar hwn o weithredu. Ar ôl cael eu rhyddhau o'r carchar, cafodd y Pethick-Lawrences eu disodli o'r WSPU gan Emmeline Pankhurst a'i merch Christabel, oherwydd eu hanghytundeb ynglŷn ag ymgyrchu mwy radical, mwy milwriaethus.