Crug crwn a godwyd, fwy na thebyg, gan bobl Oes yr Efydd fel rhan o'u seremonïau neu i gladdu'r meirw ydy Crug Plas Newydd, yng nghymuned Llansannan, Sir Conwy; cyfeiriad grid SH947664. Yn 1892 darganfuwyd esgyrn dynol mewn cistfaen yma ac arteffactau eraill o Oes yr efydd.
Cofrestrwyd y crug hwn gan Cadw a chaiff ei adnabod gyda'r rhif SAM: DE101.[1] Ceir bron i 400 o grugiau crynion ar y gofrestr; mwy nag unrhyw fath arall o heneb.
Codwyd crugiau crynion yn gyntaf tua 3000 C.C. a pharhaodd yr arfer hyd at ddiwedd Oes yr Efydd (tua 600 C.C.) gyda'r mwyafrif ohonyn nhw'n cael eu codi rhwng 2400 - 1500 C.C.[2]
Gweler hefyd
Mathau gwahanol o henebion a ddefnyddir mewn arferion claddu:
Dolen allanol
Cyfeiriadau