Mae Cromen y Proffwyd (Arabeg: قبة النبي, Qubbat an-Nabi), a elwir hefyd yn Gromen y Cennad a Chromen Muhammed [1] ( Twrcegː Muhammed Kubbesi) yn gromen ar ei phen ei hun yng ngogledd Al-Haram Al-Sharif yn Jerwsalem[1]Archifwyd 2017-06-12 yn y Peiriant Wayback. Mae'n rhan o deras Cromen y Graig ac wedi'i lleol i'r gogledd-orllewin ohoni yn Al-Sharif Al-Haram.[2]
Hanes
Yn wreiddiol, ailadeiladwyd Dôm y Proffwyd, sy'n dyddio'n ôl cyn cyfnod y Croesgadwyr,[2] gan Muhammad Bey, Llywodraethwr Otomanaidd Al-Quds Al-Sharif ym 1539 a'r gromen ei hun yn amser Kanuni Sultan Süleyman.[3][4] Cafodd ei adnewyddu ddiwethaf yn nheyrnasiad Sultan Abdul Majid II (1494 – 1566).[3]
Honnodd sawl awdur Mwslimaidd, yn fwyaf arbennig al-Suyuti ac al-Vâsıtî mai safle'r gromen yw lle arweiniodd Muhammad y cyn-broffwydi a'r angylion mewn gweddi ar noson Isra a Mir'aj cyn esgyn i'r Nefoedd.[1][5][6][7] Mae dogfennau o'r cyfnod Otomanaidd yn nodi bod cyfran o waddol Mosg al-Aqsa a Haseki Sultan Imaret[8] wedi'i chysegru i dalu am y lampau olew yng Nghromen y Proffwyd bob nos.[5]
Pensaernïaeth
Mae strwythur wythonglog Dôm y Proffwyd wedi'i adeiladu ar ben wyth colofn farmor llwyd.[9] Mae'r gromen, sydd wedi'i gorchuddio â phlwm, heb waliau,[6] yn hemisfferig ac yn cael ei gynnal gan fwâu pigfain wedi'u haddurno â cherrig coch, du a gwyn. Mae'r mihrab hynafol wedi'i wneud o slab marmor gwyn wedi'i wreiddio yn y llawr, wedi'i amgylchynu gan gerrig lliw coch ac wedi'i amffinio wedyn gan wal isel, gydag agoriad yn y gogledd i ganiatáu mynediad credinwyr Mwslimaidd i fynd tua'r de i Mecca mewn gweddïau Mwslimaidd.
Cyfeiriadau
↑ 1.01.1Kaplony, Andreas (2002). The Ḥaram of Jerusalem (324-1099): Temple, Friday Mosque, Area of Spiritual Power. Zurich: Franz Steiner Verlag. t. 84. ISBN978-3515079013.
.jpg)
