Ang Dakbayan sa Ormoc usa ka unang matang nga dakbayan nga nahimutang sa lalawigan sa Leyte, Pilipinas. Adunay kinatibok-an gidak-on nga 613.60 kilometros quadrado ug nahimutang sa ikaupat nga distrito.
Sumala sa census niadtong 2010, Populasyon sa 191,200 katawo ang Ormoc. Ang gitudlo nga kodigo postal mao ang 6541. Ang ngalan sa dakbayan gikan sa pulong nga ogmok, usa ka karaang Binisayang termino alang sa kapatagan. Ormoc ang unang dili-probinsyanong dakbayan sa Pilipinas.
Dakbayan sa Ormoc usa ka gawasnong dakbayang bahin Sa Leyte ug dili sakop sa mga pamalaod sa maong Lalawigan. Apan, sakop ang dakbayan sa ikaupat nga distrito sa Leyte kauban ang mga Lungsod sa Albuera, Kananga, Merida, ug Isabel.
Mapa sa Lalawigan sa Leyte nga nagpakita kon asa nahimutang ang Dakbayan sa Ormoc
History
Fuente de la Reina
Ang pinaka-daan nga tulay sa syudad. Gisugdan pag-himo sa tuig 1800 ug nahoman sa tuig 1861. Panahon sa mga Espanyol, ang tulay nag-silbi nga dunggoanan ug barko sa mga Chinese, Javans ug Indonesians nga nagbinisita sa isla para makipagtigayon.
Ang Kananga nahimo sa tuig 1950 nga adunay mga barrio sa Lonoy, Kananga, Rizal, Tugbong, Montebello, Aguiting, Tagaytay, Montealegre, Libungao, Naghalin, ug Masarayao nga sakob niadto sa syudad sa Ormoc.
1991 Flash Flood
Buntag sa pitsa 5 Nobyembre 1991, ang Ormoc na-igo sa unos nga gi-nganlan ug Uring. Mitala 4,922 ang namatay, 3,000 ang wala makit-i, 14,000 nagubang mga balay, ug nagkantidad nga labaw pa sa P600 mil ang nagubang mga katigayonan.[2] Ang gi-pasangil nga hinongdan sa baha kay ang “Illegal Logging” ug kaingin. Tungod sa kusog nga pag-uwan natigom ang tubig sa mga sapa sa Anilao ug Malbasag hantod nahuwad sa ubos nga parte sa Ormoc, labi na sa Isla Verde.[3]
2006 Store Fire
Ang Unitop sa Ormoc nasunog nga naghinungdan sa pagkamatay sa 24 ka tawo.[4][5] Nagsugod ang sunog sa mga pabuto nga gi-dagkotan. Walay permit ang baligyaan sa pagtinda atong mga pabuto ug usa pa ang emergency nga gawsanan kay sirado.[6]
Education
Eastern Visayas State University - Ormoc Campus
Damo ang makita nga eskuwelahan sa Ormoc. Gikan primarya, segundarya, ug tersera, nga adunay pangpubliko ug pribado. Kinaadto ang tersera nga bangkaagan anaa ra sa St. Peter’s College, pang-Katoliko nga eskuwelahan ug pinakadaan usab, misunod ra ang Western Leyte College, pribado usab kini. Sa tuig 1990, gitukod ang Sto. Niño College, St. Paul’s School, ug STI Computer College nga tanan anaa sa Ormoc. Sa mga tuig 2000s, na establisar ang AMA Computer Learning Center (ACLC), San Lorenzo Ruiz, Ormoc City Institute of Technology (OCIT) ug ang Eastern Visayas State University (EVSU). Aduna usab Chinese nga eskuwelahan ang Ormoc nga ginatawag nga Se San School.
Heyograpitya
Sa mosunod nga mga natural nga mga bahin makita sa Dakbayan sa Ormoc:
The last appointed, 1957 - 1959; First elected 1959 - 1963, Re-elected 1963 - 1967
Potenciano Larrazabal
Appointed 1945, Oct. 1955 - March 1957
Atty. Vicente Torres
Appointed September 1955 - October 1955
Atty. Teodulo Tandayag
Appointed 1954 - 1955
Atty. Roberto Almaden
Appointed January 1954 - May 1954
Atty. Lucilo Con-ui
Appointed 1949 - 1953
Iñaki Larrazabal
Appointed 1948 - 1959, 1953 - 1954
Marcelo Bandalan
Appointed 1947 - 1948
Leo Carmelo L. Locsin, Jr.
Elected July 1, 2013 to present
Nepomuceno Aparis I
Elected July 1, 2004 to June 30, 2013
Celso P. Adolfo
Elected 1998-2001; Elected 2001 - June 2004
Benjamin F. Tugonon
By Succession: Oct. 4, 1967 - Dec. 20, 1967; Jul. 21, 1981 - Oct. 6, 1981; Dec.27, 1984 - May 13, 1986; Elected 1992 - 1995; Elected 1995 - 1998
Nepomuceno Aparis I
Elected 1988 - 1992
Benjamin B. Lladoc
Appointed 1986 - 1987
Avelina Subingsubing
Appointed 1987 - 1988
Jose C. Aviles
City Administrator & Acting Presiding Officer 1976 - 1979, Elected 1980-1984; Acting City Mayor 1984-1986
Jesus B. Lladoc
Elected 1968 - 1975
Heliodoro T. Fiel
Elected 1964 - 1967
Rafael M. Mejia
Elected 1954 - 1963
Maximo Malinao
Appointed 1953 - 1954
Marcelo D. Bandalan
Appointed 1950 - 1953
Klima
Ang klima kay tropikal nga kasalupan. Ang temperatura promedyo 22 °C. Ang labing mainit nga bulan mao Mayo, sa 26 °C, ug ang labing bugnaw nga bulan mao Pebrero, sa 20 °C.[8] Ang pag-ulan promedyo 4,115 milimetro matag tuig. Ang labing ulanon nga bulan mao Enero, sa 584 milimetro sa ulan, ug ang labing uga nga bulan mao Mayo, sa 146 milimetro sa ulan.[9]
Ang Leyte Moutain Trail treking area nagsugod sa Lake Danao (unsay paghubad niini? Danaw Danao o Ang Danaw?) hangtod Mahagnao Volcano Natural Park - 40 kilometros ang kalayo.
Rainforest tour nga mga danaw (Mahagnao, Malagsum, Casudsu-Ran ug Danao), ang Guinaban falls, forests, plains ug views sa pulo sa Samar gikan sa taliwalang kabukirang Amandiwing, ang kadaghanang mga tropical flora ug fauna, kauban usab ang mga colourful insects, butterflies, deer, wildboar, monkeys, kalanggaman, orchids ug giant fern.
Lake Danaois a violin shaped lake 3 km long at an elevation of 2,100 feet above sealevel. The lake is said to house a giant eel. Naay mga sakayan for hire. Naay floating restaurant.
Tongonan Hotsprings National Parkis a valley of geothermal power source, that can supply electricity sa tibuok na rehiyon. Ang unang geothermal plant sa Pilipinas.
Kultura ug Katawhan
Ormocanon ang tawag sa mga tawo sa Ormoc. Sinugboanon ang pinulongan sa dakbayan (o Kana, ang tawag sa mga Waray sa mga tawong Cebuano sa Leyte ug Southern Leyte) kauban ang tibuok kasadpang parte sa pulo sa Leyte. Mas naay relasyon ang mga Ormocanon sa mga silingang lungsod sa Leyte ug sa Sugbo kaysa sa sidlakang parte sa Leyte. Sila Lucy Torres-Gomez nga model ug ang PBA player nga si Rey Evangelista ang duha sa mga Ormocanon nga sikat sa tibuok Pilipinas.
Mga Premyo
Ang Dakbayan sa Ormoc pirmi nakadaog sa pinakalimpyo ug pinakaberde nga dakbayan nga programa sa DILG sugod pa niadtong 1995 hangtod karon. Ang Asian Institute of Management nga pagtuon The Philippine Cities Competitiveness Ranking Project 2005 nagranggo sa dakbayan nga nahiuna sa infrastructure ug ikanapulo sa dynamism of local economy sa mga dakbayang gagmay sa Pilipinas.
