Simpatički nervni sistem (SNS) ili simpatikus (grč. συμπαϑής – simpaikus = koji suosjeća) je funkcijska i anatomska cjelina nervnog sistema, čiji se središnji dio nalazi u lateralnom stubu kičmene moždine, a periferni čini niz međusobno povezanih ganglija i vlakana. Postganglijska vlakna se pružaju do efektornih (izvršnih) organa uz krvne sudove , moždane i spinalne živce ili direktno. Prilikom podraživanja simpatičkoga simpatikusa:
Simpatički nervni sistem, prema tome, ima bitnu ulogu u iznenadnim (stresnim) životnim situacijama. Simpatički i parasimpatički nervni sistem djeluju antagonistički: sve što jedan ubrzava – drugi usporava, i obratno.
Simpatički nervni sistem je jedan od tri dijela autonomnog nervnog sistema, zajedno sa enteričnim i parasimpatičkim sistemom. Opća uloga mu je da mobilizira tjelesne resurse pod stresom i da inducira odgovor po modelu borba ili bežanje. Neprestano je aktivan na osnovnoj razini koja je potrebna za održavane homeostaze.[1]
Pregled
U sudjejstvu sa dvijee druge komplementarne komponente autonomnog nervnog sistema, simpatički nervni doprinosi kontroli većine tjelesnih unutrašnjih organa. Na stres – u slučaju odgovora borba ili bježanje – može gledati kao neutralizaciju parasimpatičkog sistema, koji općenito djeluje u održavanju tjelesnih funkcija u mirovanju. Funkcije ova dva sistema nisu tako jednostavne, a nihovo antagonističko djelovanjepravilo je funkcijski usklađeno.[2][3]
U prenošenju signala u simpatičkom nervnom sistemu, djeluju dvije vrste neurona: pre- i post-ganglijski . Kraći preganglijski neuroni polaze iz kičmene moždine (grudni T1 - do slabinskog L2) i putuju u gangliju, često jednu od parakičmenih, gdje formiraju sinapse sa postganglijskim neuronima. Odatle se dugi postganglijski neuroni šire skoro kroz cijelo tijelo.[4]