|
Rade Mihaljčić
Rade Mihaljčić (21. 1. 1937 - 26. mart 2020)[1] bio je historičar, akademik SANU i ANURS. Većina njegovih radova bavi se srednjovekovnom Srbijom, posebno Srpskim carstvom i Kosovskom bitkom.[2]
Biografija
Rođen je 21. januara 1937. u Srednjoj Jurkovici, u blizini Bosanske Gradiške, Kraljevina Jugoslavija. Osnovnu školu je završio u Sisku i Kotor Varoši, a gimnaziju u Banjoj Luci. Studij historije završio je na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Od 1962. radio je na istom fakultetu prošavši do penzionisanja sva zvanja. Magistrirao je (Selišta, prilog istoriji naselja u srednjovekovnoj srpskoj državi) 1965, a doktorirao (Kraj Srpskog carstva) 1971. Pokretač je serije Stari srpski arhiv koja pod tim nazivom obrađuje historijsku građu iz srednjovjekovne historije Srbije i Bosne i časopisa Građa o prošlosti Bosne gdje se objavljuje diplomatska građa srednjovjekovne Bosne).
Predmet naučnog interesa Mihaljčića je srednjovjekovna srpska historija, uglavnom iz razvijenog srednjeg vijeka. Ti radovi su značajni za proučavanje odnosa između Bosne i Srbije u tom periodu. Objavio je veći broj radova, a objavljena su i njegova sabrana djela. Među najvažnijim radovima su Kraj Srpskog carstva (1975, 1989), Lazar Hrebeljanović, istorija, kult, predanje (1984), Junaci Kosovske legende (1989), Sabrana dela Radeta Mihaljčića, I-VI (2001-2002).
Umro je 26. maja 2020. u Beogradu.[1][3]
Djela
Monografije
- Mihaljčić, Rade, Kraj Srpskog carstva. Beograd: Srpska književna zadruga, 1975, 1989, 1989, 2001
- Lazar Hrebeljanović, istorija, kult, predanje, 1984, 1989, 1989, 2001
- Junaci kosovske legende, 1989, 1989, 1993, 2001
- The Battle of Kosovo in History and in Popular Tradition, 1989.
- Bezimeni junak, 1995.
- Boj na Kosovu u bugaršticama i epskim pesmama kratkog stiha, 1995, zajedno sa J. Ređep
- Prošlost i narodno sećanje, 1995; Srpska prošlost i narodno sećanje, 2001.
- Izvorna vrednost stare srpske građe, 2001.
- Vladarske titule oblasnih gospodara — prilog vladarskoj ideologiji u starijoj srpskoj prošlosti, 2001.
- Zakoni u starim srpskim ispravama, 2006.
Historijski atlasi
- Istorijski atlas za 6. razred osnovne škole, Zavod za udžbenike, Beograd, 2008. (koautor sa Markom Šuicom i Snežanom Knežević)
Članci
- Selišta. Prilog istoriji naselja u srednjovekovnoj srpskoj državi, Zbornik FF u Beogradu IX-1 (1967) 173–224.
- Gde se nalazio grad Petrus?, Prilozi KJIF 34, 3–4 (1968) 264–267.
- Bitka kod Aheloja, Zbornik FF u Beogradu XI-1 (1970) 271–275.
- Vojnički zakon, Zbornik FF u Beogradu XII-1 (1974) 305–309.
- Knez Lazar i obnova srpske države, O knezu Lazaru, Beograd 1975, 1–11.
- Stavilac, IČ XXIII (1976) 5–21.
- Ćirković, Sima; Mihaljčić, Rade (1981). „Osvajanja i odolevanja: Dušanova politika 1346-1355”. Istorija srpskog naroda. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 541—556.
- Mihaljčić, Rade (1981). „Početak Uroševe vladavine - spoljni napadi”. Istorija srpskog naroda. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 566—572.
- Mihaljčić, Rade (1981). „Dva carstva”. Istorija srpskog naroda. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 573—582.
- Mihaljčić, Rade (1981). „Car i kralj: Neuspešno savladarstvo”. Istorija srpskog naroda. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 583—592.
- Mihaljčić, Rade (1981). „Marička bitka”. Istorija srpskog naroda. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 593—602.
- Mihaljčić, Rade (1982). „Doba oblasnih gospodara”. Istorija srpskog naroda. 2. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 21—35.
- Mihaljčić, Rade (1982). „Kosovska bitka”. Istorija srpskog naroda. 2. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 36—46.
- L‘État Serbe et l‘universalisme de la seconde Rome, Da Roma alla terza Roma, Roma, Constatinopoli, Mosca, Roma 1983, 375–386.
- Djed, Dmitar Zvinimir, Dorf, Lexikon des Mittelalters III-6, München 1985; Dabiša, III-7 (1985); Drijeva, III-7 (1985); Lazar Hrebeljanović, V (1990)
- Otroci, IG 1-2 (1986) 51–57.
- Istorijska podloga izreke „Od Kulina bana“, IG 1-2 (1992) 7–13.
- Vladarska titula gospodin, IG 1-2 (1994) 29–36.
- Kosovska legenda kao istorijski izvor, Godišnik na Sofiiski universitet „Sv. Kliment Ohridski“ 86–5 (1992–1993), Sofija 1995, 51–59.
- La corégence dans l’État des Nemanić, Σύμμεικτα 11 (Αθήνα 1997) 215–227.
- Prezimena izvedena od titula, Raskovnik 87–88 (proleće–zima 1997), Tematski zbornik Marko Kraljević, istorija, mit, legenda, Beograd 1998, 9–34.
- Mara Hrebeljanović, Danica 2000, Beograd 1999, 127–147.
- Gospodar — vladarska titula Ivana Crnojevića, Zapisi 3–4 (1999) 7–15.
- Dušanov zakonik u sudskoj praksi, Dušanov zakonik — 650 godina od njegovog donošenja, Banja Luka 2000, 35–50.
- Povelja kralja Stefana Tvrtka I Kotromanića knezu i vojvodi Hrvoju Vukčiću Hrvatiniću, Stari srpski arhiv (SSA) 1 (Beograd 2002) 117–129.
- Mihaljčić, Rade (2003). „Hrisovulja cara Uroša melničkom mitropolitu Kirilu”. Stari srpski arhiv. 2: 85—97.
- Mljetske povelje cara Uroša, SSA 3 (2004) 71–87.
- Hrisovulja cara Uroša manastiru Hilandaru, SSA 4 (2005) 151–160.
- Hrisovulja cara Uroša manastiru Hilandaru o daru kaluđera Romana, SSA 5 (2006) 139–148.
- Slovo braće Brankovića manastiru Hilandaru, SSA 6 (2007) 151–166 (koauporski sa Irenom Špadijer).
- Povelja Stefana Ostoje Dubrovčanima, Građa o prošlosti Bosne (GPB) 1 (Banja Luka 2008) 123–135.
- Povelja kralja Ostoje kojom potvrđuje ranije darovnice Dubrovniku, SSA 7 (2008) 163–173 (u štampi).
Literatura
- Редакција, Михаљчић Раде, “Енциклопедија српске историографије (Приредили Сима Ћирковић и Раде Михаљчић)”, Београд 1997, 520-521.
- Vučelić Milorad, Istorija i legenda (Rade Mihaljčić govori za NIN), NIN 2000, Beograd 30. 04. 1989., 62-63.
- ... Beleška o autoru, “Rade Mihaljčić, Junaci kosovske legende”, BIGZ, Istorijsko-memoarska dela, Beograd 1989., 313.
Reference
|
|
