U ćelijskom disanju, protonske pumpe koristi energiju za transport protona iz matricamitohondrija ka unutarmembranskom prostoru.[2] To je aktivna pumpa, koja stvara koncentracijski gradijent protona preko unutrašnje membrane mitohondrija, jer ima više protona izvan matriksa nego unutra. Razlika u pH i električnom naboju (zanemarujući razlike puferskog kapaciteta) stvara razlike u elektrohemijskom potencijalu koje djeluju slično kao jedinice baterija ili skladišna jedinica energije za ćeliju.[3]
Ovaj proces može se vidjeti kao analog vožnji biciklom uzbrdo ili punjenje baterija za kasniju upotrebu, jer proizvodi energetski potencijal. Protonske pumpe ne stvaraju energiju, ali prave gradijent koji čuva energiju za kasniju upotrebu.
FoF1ATP sintaza mitochondrija, nasuprot tome, protone obično kanalizira iz više ka nižoj koncentraciji duž membrane, dok dolazeča energija za ovaj tok učestvuje u sinttizi ATP. Protoni se premještaju preko unutrašnje mitohondrijske membrane preko protonske struje. Ova serija konformacijskih promjena, kanališe se kroz podjedinice A i D F0 podjedinice, vodeći niz konformacijskih promjena u peteljku povezivanja F0 u F1 podjedinice. Ovaj proces efikasno sparuje translokaciju protona do mehaničkog kretanja između labavog, uskog, i otvorenog stanja F1, potrebnog za fosforilaciju ADP.
Ljudi
Osim protonske pumpe u mitohondrijama, ljudi (i vjerojatno drugih sisari) imaju želudačnu vodik kalij ATPazu ili H+/K+ ATPazu koja funkcionira kao protonska pumpa u želucu, koja je prvenstveno odgovoran za zakiseljavanje sadržaja želuca (vidi želučane kiseline).
^
Yoshikawa, Shinya; Shimada, Atsuhiro; Shinzawa-Itoh, Kyoko (2015). "Chapter 4, Section 4 Proton Pump Mechanism". u Peter M.H. Kroneck and Martha E. Sosa Torres (ured.). Sustaining Life on Planet Earth: Metalloenzymes Mastering Dioxygen and Other Chewy Gases. Metal Ions in Life Sciences. 15. Springer. str. 108–111. doi:10.1007/978-3-319-12415-5_4.
^ cite book|author=Campbell N.A.|year=2008|title=Resource Acquisition and Transport in Vascular Plants. 8th ed., Biology|publisher= Pearson Benjamin Cummings, San Francisco}}
^Bajrović K, Jevrić-Čaušević A., Hadžiselimović R., Eds. (2005). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB) Sarajevo. ISBN9958-9344-1-8.CS1 održavanje: više imena: authors list (link)
^Kapur Pojskić L. (2014). Uvod u genetičko inženjerstvo i biotehnologiju, 2. izdanje. Institut za genetičko inženjerstvo i biotehnologiju (INGEB), Sarajevo. ISBN978-9958-9344-8-3.