Evropsko prvenstvo u nogometu 2016. bilo je 15. po redu Evropsko prvenstvo u nogometu koje je održano u Francuskoj. Finalni turnir odigran je između 10. juna i 10. jula na kojem je prvi put u historiji učestvovalo 24 reprezentacije. Turnir je odigran na deset različitih stadiona. Portugal je u finalnoj utakmici bio uspješniji od Francuske rezultatom 1–0 te prvi put u svojoj historiji osvojio šampionsku titulu. Gol u finalu postigao je Éder u 109. minuti utakmice. Utakmica je odigrana pred 75.868 gledalaca. Glavni sudija utakmice bio je Mark Clattenburg.
Prije istekla roka 9. marta 2009. godine za odabir domaćina Evropskog prvenstva u nogometu 2016. kandidaturu za domaćinstvo su podnijeli Francuska, Turska i Italija te Norveška i Švedska koje su prijavile zajedničku kandidaturu.[3] U decembru 2009. godine Norveška i Švedska su povukle svoju kandidaturu za domaćinstvo Evropskog prvenstva.[4]
Odluka o domaćinu Evropskog prvenstva donesena je 28. maja 2010.[5]
Izvlačenje kvalifikacijskih grupa je održano u Nici, 23. februara 2014. godine. Prve kvalifikacijske utakmice su se odigrale u septembru 2014.
Ukupno 53 reprezentacije su bile u konkurenciji za 23 mjesta na finalnom turniru. Domaćin Francuska je automatski imala obezbjeđeno mjesto na prvenstvu kao domaćin prvenstva. Po prvi put u kvalifikacijama takmičila se i reprezentacija Gibraltara.
Ekipe su bile raspoređene u osam grupa po šest i jedna grupa po pet timova. Pobjednici grupa, drugoplasirani, i najbolja trećeplasirana ekipa (rezultati protiv šeste ekipe u grupi se ne računaju) su se kvalificirati direktno na završni turnir. Preostalih osam trećeplasiranih ekipa je učestvovalo u baražu.[7][8][9]
Kvalificirane ekipe
Ukupno se 13 od 16 reprezentacija (uključujući domaćina Francusku) koje su nastupile na prvenstvu 2012. uspjelo kvalificirati i na ovaj turnir. Među njima je i Engleska, koja je postala tek šesta reprezentacija sa maksimalnim učinkom u kvalifikacijama (10 pobjeda u 10 utakmica);[10] branitelj naslova Španija; te aktuelni svjetski prvak Njemačka, koja se kvalificirala na svoje 12. uzastopno Evropsko prvenstvo.[11]Rumunija, Turska, Austrija i Švicarska su se vratile na Evropsko prvenstvo nakon što su propustili prvenstvo 2012. s tim da su se Austrijanci kvalificirali tek na svoje drugo Evropsko prvenstvo, nakon što su učestvovali na prvenstvu 2008. kao domaćini.[12] Reprezentacije koje su se vratile na prvenstvo nakon dugo vremena uključuju Belgiju, koja se plasirala po prvi put nakon njihova domaćinstva prvenstva 2000. i Mađarsku koja je nastupila po prvi put nakon 44 godine i prvenstva 1972. te 30 godina nakon nastupa u nekom velikom takmičenju (zadnji nastup bilo im je Svjetsko prvenstvo 1986).
Pet se reprezentacija kvalificiralo na svoje prvo Evropsko prvenstvo u nogometu: Albanija, Island, Sjeverna Irska, Slovačka i Vels.[12] Osim toga, reprezentacije Albanije i Islanda nisu prije nastupale ni na jednom velikom takmičenju.[12] Također, Austrija i Ukrajina su se po prvi put uspješno kvalificirale za Evropsko prvenstvo s obzirom da su prije toga nastupili jedino kao domaćini (2008. i 2012). Škotska je bila jedina britanska nacija koja se nije kvalificirala na prvenstvo,[13] a vrijedno spomena je i posljednje mjesto prvaka iz 2004.Grčke u njenoj kvalifikacijskoj grupi. Također, dva se prijašnja evropska prvaka nisu plasirala: pobjednici iz 1988, Holandija i prvaci 1992.Danska; Holanđani po prvi put nakon prvenstva 1984. (također održanog u Francuskoj) i samo 16 mjeseci nakon osvajanja trećeg mjesta na Svjetskom prvenstvu 2014.[14] a Danci nakon poraza u dodatnim kvalifikacijama od susjedne Švedske.
Izvlačenje grupa održano je u Parizu 12. decembra 2015. godine u 18:00 (CET).[15][16] Kvalificirane ekipe, ukupno njih 24, raspoređene su u šest grupa po četiri ekipe gdje je domaćin Francuska automatski smještena na poziciju A1. Preostale reprezentacije su prije izvlačenja grupa bile raspoređene po jakosnim šeširima: šešir 1 sačinjavao je pet ekipa dok su preostale jakosne grupe sačinjavale po šest reprezentacija. Kao aktuelni prvak Španija je postavljena u jakosnu grupu 1, dok su preostala 22 tima raspoređeni u skladu s UEFA-inim koeficijentom ažuriranog nakon završetka grupne faze kvalifikacija (isključujući baraž), koji je objavljen od strane UEFA-e 14. oktobra 2015.[17][18][19][20]
5 Domaćin Francuska (koeficijent 33,599; rang 8.) je automatski smještena u A1.
6 Aktuelni prvak Španija (koeficijent 37,962; rang 2.) je automatski smještena u šešir 1.
Stadioni
U početku, dvanaest stadiona je predstavljeno za kandidaturu Francuske koja je izabrana 28. maja 2010. za domaćina Evropskog prvenstva. Do maja 2011, taj broj se smanjio na devet. Međutim, u junu je predloženo da se broj stadiona proširi na jedanaest.[21]Nogometni savez Francuske je ipak odabrao devet stadiona za domaćinstvo prvenstva.
Izbor za prvih sedam stadiona bio je neprikosnoven - nacionalni stadion u Francuskoj, Stade de France, četiri novoizgrađena stadiona u Lilleu, Lyonu, Nici i Bordeauxu, kao i stadioni u Parizu i Marseilleu. Posljednja dva preostala mjesta, nakon što je Strasbourg odustao iz finansijskih razloga,[22] izabrani su Lens i Nancy u prvom krugu glasanja, umjesto Saint-Étiennea i Toulousea koji su ostavljeni kao alternativa.
U junu 2011. godine, broj stadiona je povećan na jedanaest zbog novog formata turnira koji sadrži 24 ekipe, umjesto dosadašnjih 16.[23][24] U odluci je značilo da su se gradovi rezerve Toulouse i St-Étienne pridružili popisu domaćina. Međutim, u decembru 2011. godine, Nancy je najavio povlačenje iz turnira, nakon neuspješnog renoviranja stadiona, što je značilo da će se prvenstvo odigrati na deset stadiona.[25]
Smještaj nogometnih reprezentacija na Evropskom prvenstvu 2016. u Île-de-France
Svaka reprezentacija učesnica Evropskog prvenstva 2016. imala je kamp u kojem je bila smještena za vrijeme između odigravanja utakmica. Od 66 kampa, 24 reprezentacije su bazne kampove potvrdile do 31. januara 2016.[27]
Odabrani bazni kampovi reprezentacija učesnica objavljeni su 2. marta 2016:[28]
Da bi se prilagodili ekspanziji sa 16 ekipa na 24 ekipe, format takmičenja je promijenjen koje se koristio na prethodnom prvenstvu uz dodatak dvije dodatne grupe u grupnoj fazi takmičenja, te jednim dodatnim krugom u nokaut fazi. U šest grupa (A do F) se nalaze četiri tima, s tim da prva dva iz svake grupe kao i drugoplasirani prolaze u nokaut fazu. Četiri najbolje trećeplasirane ekipe će se također kvalificirati u nokaut fazu. Ovakav način takmičenja je već primjenjen na Svjetskim prvenstvima1986, 1990 i 1994 sa izuzetkom igranja za treće mjesto. Ovaj format takmičenja dovodi do odigravanja ukupno 51 utakmice za razliku od prethodnog turnira na kojem je odigrano 31 utakmica koji se igrao u periodu od 31 dan.[29]
Ukoliko dvije ili više ekipa budu imati isti broj bodova na završetku grupne faze takmičenja, primjenjivaće se sljedeći kriteriji:[30]
Veći broj osvojenih bodova u odigranim utakmicama između ekipa koje su u pitanju;
Bolja gol-razlika koja proizlazi iz odigranih utakmica između ekipa koje su u pitanju;
Veći broj postignutih golova u odigranim utakmicama između ekipa koje su u pitanju;
Ako i dalje, nakon što su primijenjeni kriteriji od 1 do 3, timovi i dalje imaju isti rang, kriteriji 1 do 3 će se ponoviti isključivo za utakmice između ekipa koje su u pitanju kako bi se utvrdila konačna rang lista. Ako ovaj postupak ne dovodi do odluke, primjenjivaće se kriteriji od 5. do 9.:
Bolja gol-razlika uključujući sve utakmice u grupi;
Veći broj postignutih golova uključujući sve utakmice u grupi;
Ako samo dva tima imaju isti broj bodova, a oni su povezani prema kriterijima 1-6 nakon što se sastaju u posljednjem kolu grupne faze, njihovo rangiranje će odrediti izvođenje jedanaesteraca. (Ovaj kriterij se ne koristi ako više od dva tima imaju isti broj bodova.)
"Fair-play" ponašanje (1 bod za jedan žuti karton, 3 boda za crveni karton kao posljedica dva žuta kartona, 3 boda za direktan crveni karton, 4 boda za žuti karton nakon kojeg slijedi direktan crveni karton);
Raspored takmičenja u grupnoj fazi UEFA je objavila 25. aprila 2014. godine.[31][32] Vrijeme odigravanja utakmica su prikazana po lokalnom vremenu, CEST (UTC+2).
Pobjednici grupa, drugoplasirane ekipe i četiri najbolje ekipe će obezbjediti učešće u nokaut fazi takmičenja.
Ekipa se kvalificirala u osminu finala
Ekipa se kvalificirala u osminu finala kao trećeplasirana ekipa u grupi
Nogometaši su automatski suspendovani za sljedeću utakmicu ako učine sljedeće prekršaje:[9]
Dobijanje crvenog kartona na utakmici (suspenzija crvenog kartona može se produžiti na više od jedne utakmice za teška krivična djela),
Dobijanje dva žuta kartona u dvije različite utakmice; Žuti kartoni se poništavaju nakon četvrtfinala (žuti karton se ne prenosi na bilo koje druge buduće međunarodne utakmice).
Spisak sljedećih nogometaša prikazuje igrače suspendirane za neke od utakmica Evropskog prvenstva u nogometu 2016:[86]
u osmini finala protiv Slovačke (26. juni 2016) u četvrtfinalu protiv Italije (2. juli 2016)
Utakmica polufinala protiv Francuske (7. juli 2016)
Zanimljivosti
Gabor Kiraly (Mađarska) je postao nastariji igrač koji je igrao u nekom meču evropskih prvenstava. Na meču protiv Austrije 14. juna imao je 40 godina i 74 dana.
Prva postava Italije u meču protiv Belgije bila je u prosjeku stara 31 godinu i 169 dana. To je najstariji tim u konkurenciji od svih koji su nastupali na evropskim prvenstvima.
Nani, nogometaš Portugala je u meču protiv Islanda 14. juna postigao 600. gol na evropskim prvenstvima.
Postigavši gol u utakmici protiv Mađarske 22. juna, Cristiano Ronaldo postao je jedini nogometaš koji je postigao barem po jedan gol na četiri uzastopna evropska prvenstva.
^"Renato Sanches named Young Player of the Tournament". UEFA.com. Union of European Football Associations. 10. 7. 2016. Pristupljeno 11. 7. 2016. New European champion Renato Sanches has been chosen above Kingsley Coman and Portugal team-mate Raphael Guerreiro for the SOCAR Young Player of the Tournament award.
.jpg)
.jpg)
![[icon]](Datoteka:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small}
