Kreatin kinaza U-tipa, mitohondrijska, koja se naziva i sveprisutna mitohondrijska kreatin-kinaza (uMtCK), kod ljudi je kodirana genomCKMT1A. CKMT1A katalizira reverzibilni prenos γ-fosfatne grupe ATP u gvanidino grupu Cr dajući ADP i PCr. Oštećenje CKMT1A zabilježeno je u ishemiji, kardiomiopatijama i neurodegenerativnim poremećajima. Izvješteno je da je prekomjerna ekspresija CKMT1A povezana s nekoliko tumora.[1][2][3]
Gen
Kod čovjeka, gen CKMT1A naazi se na hromosomu 15, pozicija 15q15.3, a sdrži 11 egzona.
U tkivu sisara, postoje četiri različita tipa CK podjedinica, koje su posebno izražene vrste, naročiti razvojni stadij i posebno tkivo. Sveprisutno izražen, CKMT1A se nalazi u mitohondrijskom intermembranskom prostoru i tvori homodimerne i homooktamerne molekule koji se lahko mogu međupretvatati.[5] Kao i svi ostali izoenzimi CK, CKMT1A katalizira reverzibilni prijenos γ-fosfatne grupe ATP u gvanidinsku grupu Cr, dajući ADP i PCr.[6] Prema hipotezi o "transportu" ("šatlom") za CK, nakon sinteze unutar mitohondrijske matrice, y-fosfatna grupa ATP prenosi CKMT1A u mitohondrijskom intermembranskom prostoru u Cr, dajući ADP plus PCr.
Klinički značaj
Kao centralni enzim za ćelijsku energiju, CKMT1A je često oštećen u patološkim situacijama. CKMT1A je poznat kao primarna meta oksidativnog i radikalno izazvanog molekulskog oštećenja, a zabilježeno je i oštećenje CKMT1A kod ishemije, kardiomiopatije i neurodegenerativnih poremećaja, zbog neuspjeha u održavanju homeostazemetabolizma.[7][8] Zabilježeno je prekomjerna ekspresija uMtCK u nekoliko tumora sa lošom prognozom, a to može biti adaptacija ćelija karcinoma, kako bi održale visoku stopu rasta.[9][10][11][12]
Interakcije
nađeno je da proizvodi ovog gena ulaze u interakcije sa:
^Stachowiak O, Schlattner U, Dolder M, Wallimann T (juli 1998). "Oligomeric state and membrane binding behaviour of creatine kinase isoenzymes: implications for cellular function and mitochondrial structure". Molecular and Cellular Biochemistry. 184 (1–2): 141–51. doi:10.1023/A:1006803431821. PMID9746318.
^Lipskaya TY (oktobar 2001). "Mitochondrial creatine kinase: properties and function". Biochemistry. Biokhimiia. 66 (10): 1098–111. doi:10.1023/A:1012428812780. PMID11736631.
^Kekelidze T, Khait I, Togliatti A, Benzecry JM, Wieringa B, Holtzman D (decembar 2001). "Altered brain phosphocreatine and ATP regulation when mitochondrial creatine kinase is absent". Journal of Neuroscience Research. 66 (5): 866–72. doi:10.1002/jnr.10060. PMID11746413.
^Schlattner U, Tokarska-Schlattner M, Wallimann T (februar 2006). "Mitochondrial creatine kinase in human health and disease". Biochimica et Biophysica Acta (BBA) - Molecular Basis of Disease. 1762 (2): 164–80. doi:10.1016/j.bbadis.2005.09.004. PMID16236486.
^Cevenini R, Varotti C, Rumpianesi F, Donati M, Tosti A, Negosanti M (1. 1. 1980). "Non-gonococcal urethritis: epidemiological and etiological study in Italy". Bollettino dell'Istituto Sieroterapico Milanese. 59 (6): 599–603. PMID7236360.