Alfred Nobel je sa familijom preselio iz rodnog Stockholma u Sankt Peterburg1842. godine nakon što je očeva radionica bankrotirala. U to vrijeme familija je bila na rubu siromaštva, a mladi Alfred je radio kao prodavač šibica na ulici. 1859 familija se vraća u Švedsku gdje Alfred počinje studirati eksplozive, posebno nitroglicerin, eksplozivni element koga je otkrio Ascanio Sobrero1847. U toku tih studija desilo se nekoliko eksplozija u laboratoriju, a jedna od njih je usmrtila Alfredovog mlađeg brata Emila 1864.godine.
Na osnovama nitroglicerina Nobel je izumio i patentirao dinamit1867. godine.
Alfred Nobel je također bio dramski pisac. Napisao je dvojezičnu (švedski i esperanto jezik) dramu Nemesis, baziranu na stvarnom događaju. Glavni lik drame, Beatrice Cenci je stvarna osoba, osuđena na smrt i pogubljena 11.septembra1599 u Rimu. Nobelova knjiga daje njegovo viđenje događaja koji su prethodili toj kazni. Drama Nemesis je prvi put objavljena 1896 u Parizu, malo prije Nobelove smrti.
Alfred Nobel je u svom testamentu donirao dio svog novca Švedskoj državi i osnovao fond iz kojeg će se svake godine dodjeljivati nagrade u više kategorija (hemija, fizika, književnost, medicina, mir itd.).
Nobel je bio zaprepašten i šokiran načinom na koji je svijet upotrebljavao njegov izum – dinamit – i u toj činjenici leži razlog njegove odluke da se nagrade dodjeljuju onima koji svojim sposobnostima najviše doprinose čovječanstvu.
Prva svečanost dodjele Nobelovih nagrada za književnost, fiziku, hemiju i medicinu je održana na Kraljevskoj Muzičkoj Akademiji u Stockholmu 1901. godine.
