5. milenij p. n. e.

Mileniji: ◄ | 6. milenij p. n. e. | 5. milenij p. n. e. | 4. milenij p. n. e. | ►

Vijekovi: 50. vijek p. n. e. | 49. vijek p. n. e. | 48. vijek p. n. e. | 47. vijek p. n. e. | 46. vijek p. n. e. | 45. vijek p. n. e. | 44. vijek p. n. e. | 43. vijek p. n. e. | 42. vijek p. n. e. | 41. vijek p. n. e.

U 5. milenijumu p. n. e. se dogodilo širenje poljoprivrede s Bilskog Istoka na južnu i centralnu Evropu. Cvatu gradske kulture u Mezopotamiji i Anadoliji, te se pronalazi točak. Bakarni ukrasi postaju sve češći, označavajući početak bakarnog doba. Stočarstvo se širi kroz Euraziju i doseže Kinu. Stanovništvo svijeta lagano raste kroz milenijum, vjerovatno se povećavši s 5 na 7 miliona ljudi.

Događaji

• 4860. p. n. e. - Mount Mazama u Oregonu kolabira, stvorivši kalderu koja se puni vodom i postaje Jezero Crater, najdublje jezero u današnjim Sjedinjenim Američkim Državama.
• 4713. p. n. e. - Početna epoha julijanskog perioda kako ju je opisao Joseph Justus Scaliger se dogodila 1.1., što predstavlja nulti julijanski dan.
• 4300. p. n. e. - Theta Boötis postaje najbliža vidljiva zvijezda astronomskog sjevernog pola. Bila je najbliža do godine 3942. p. n. e. kada ju je zamijenio Thuban.
• 4121. p. n. e. - Po Eduardu Meyeru ovo je datum pravljenja egipatskog kalendara, prema računanju sotičkog ciklusa.
• 4004. p. n. e. - Univerzum je stvoren u sumrak prije 23.10. prema kronologiji Ussher-Lightfoota armaghskog nadbiskupa Jamesa Usshera.

Kulture

• cca. 4900. - 4600. p. n. e.; izgradnja kružnih jaraka u Centralnoj Evropi
• cca. 4500. p. n. e. – Civilizacija Suse i Kiša u Mezopotamiji i Kuzistanu (v. Sialk)
• Kultura Cucuteni u Centralnoj Evropi
• kalkolitske kulture: Srednji Stog, samarska i rana majkopska kultura, kandidati za rane Proto-indo-evropljane

Periodi

• cca. 4570–4250. p. n. e. – kultura Merimde na Nilu
• cca. 4400–4000. p. n. e. – kultura Badari na Nilu

Pronalasci, otkrića, pojave

• od cca. 5000. p. n. e.: razvitak proto-pisma, najvjerovatnije ideografskog: Vinčansko pismo, Tartarijske ploče.
• cca. 4500. p. n. e. – Pojava pluga u Evropi
• Pripitomljavanje vodenog bivola u Kini
• Razvoj točka u Mezopotamiji i Evropi

Reference

Vanjski linkovi