Etre 1296 ha 1301 e voe dizalc'h rouantelezh León adarre, ha pa voe adunanet gant Rouantelezh Kastilha e chomas ur rouantelezh betek 1833, evel ul lodenn eus Bro-Spagn. E dekred roueel an 30 a viz Du 1833 e selled ouzh rouantelezh León evel ul lodenn eus rannvroioù Bro-Spagn ha rannet e oa etre proviñsoù León, Zamora, ha Salamanca.
Rouantelezh León a emledas adalek ar stêr Douro hag ar Sistema Central betek Extremadura a vremañ, nemet tud a vanke da adpoblañ ar vro hag ur gouelec'h didud e oa.
Kêr León a voe staget ouzh rouantelezh Asturiez war-dro kreiz an IXvet kantved a-drugarez da Ordoño Iañ en 856, ha gantañ e voe adsavet mogerioù kêr. E vab Alfonso IIIel Magno a renas war e lerc'h. Pa varvas hennezh e voe rannet rouantelezh Asturiez entre e vibien :
García Iañ a gemeras León, Álava ha Kastilha, ha setu savet Rouantelezh León.
Pa varvas García Iañ en 914, hag eñ divugel, ez eas Ordoño II da León hag eno e voe anvet da roue gant ar bobl, ma c'haller soñjal e oa ar memes roue e Galiza evel e León, hag e voe degaset kêr-benn rouantelezh Asturiez eus Oviedo da León. Krouet e voe ur rouantelezh León nevez eta, Asturiez enni, tra ma chomas Fruela II en Asturiez.
Bec'h a savas entre Alfonso IV hag e vreur Sancho Ordóñez, rannet e voe rouantelezhioù Galiza ha León, mont a reas Sancho da repuiñ da Galiza en 926, ma kemeras kurunenn Galiza, ha dizalc'h e chomas ar vro-se betek e varv e 929. Pa varvas e tegouezhas gouarnerezh an div rouantelezh etre daouarn Alfonso IV adarre.
Bec'h a savas adarre diwezhatoc'h hag e 982 eo Bermudo II León a gemeras kurunenn Galiza. Brezel a voe ha trec'h e voe war Ramiro III León, ha setu adunanet an div vro.
Goude savet ar rouantelezh nevez e kendalc'has an adc'hounit douar diwar-goust ar vuzulmaned, ha zoken diwar-goust rouaned kristen all evel rouantelezh Navarra.