Таццяна Піліпаўна Заранок

Таццяна Піліпаўна Заранок
Дата нараджэння	25 снежня 1917(1917-12-25)
Месца нараджэння	Васілевічы, Рэчыцкі павет, Мінская губерня, РСФСР
Дата смерці	18 лістапада 2007(2007-11-18) (89 гадоў)
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Прафесія	тэатральная актрыса
Тэатр	Нацыянальны акадэмічны драматычны тэатр імя Якуба Коласа Брэсцкі акадэмічны тэатр драмы імя Ленінскага камсамола Беларусі
Узнагароды

Таццяна Піліпаўна Заранок (25 снежня 1917, ст. Васілевічы, Рэчыцкі павет, Мінская губерня (цяпер горад Васілевічы, Рэчыцкі раён, Гомельская вобласць — 18 лістапада 2007) — беларуская актрыса. Заслужаная артыстка БССР (1955). Народная артыстка БССР (1967).

Біяграфія

Нарадзілася ў сям’і чыгуначніка. З 1930 года вучылася на драматычных курсах у Мінску, дзе выкладчыкам быў Еўсцігней Афінагенавіч Міровіч. Пасля заканчэння курсаў у 1931 годзе была накіравана ў Віцебск у Беларускі другі дзяржаўны тэатр. У 1933 годзе скончыла студыю БДТ-2, педагогамі былі М. А. Міцкевіч, А. К. Ільінскі.

У час Вялікай Айчыннай вайны разам з БДТ-2 знаходзілася ў эвакуацыі ў г. Уральску Казахскай ССР, затым у г. Арэхава-Зуева РСФСР. У кастрычніку 1944 года тэатр вярнуўся ў Віцебск. Таццяна Заранок удзельнічала ў тылавых работах, выступала з франтавымі брыгадамі. У 1951—1974 гадах працавала ў Брэсцкім абласным драматычным тэатры імя ЛКСМБ.

Выканаўца вострахарактарных і камедыйных лірыка-драматычных роляў. Высокае прафесійнае майстэрства ў спалучэнні з арганічным адчуваннем псіхалагічнай праўды паводзін персанажа, разуменне жанравых і стылявых асаблівасцей драматургічных твораў, эмацыянальная напоўненасць унутранага жыцця створаных вобразаў характарызуюць Т. П. Заранок як самабытную актрысу. Вобразы ў класічным і сучасным рэпертуары вылучаліся грамадзянскай сталасцю артысткі.

Найбольш значныя ролі Таццяны Піліпаўны ў беларускім рэпертуары: Таццяна («Над Бярозай-ракой» П. Глебкі), Паўліна («Пяюць жаваранкі» К. Крапівы), Люба («Алазанская даліна» К. Губарэвіча і І. Дорскага), Зінка («Заложнікі» А. Кучара), Даша («Брэсцкая крэпасць» К. Губарэвіча), Ганна Чыхнюк («Выбачайце, калі ласка!» А. Макаёнка). Сярод лепшых роляў: Надзея Канстанцінаўна Крупская («Фінал» П. Строгава, «Дзень цішыні» М. Шатрова, «Брэсцкі мір» К. Губарэвіча). З роляў класічнага і савецкага рэпертуару: Вольга («Тры сястры» А. Чэхава), Наташа, Глафіра («На дне», «Ягор Булычоў і іншыя» М. Горкага), Фаншэта («Жаніцьба Фігара» П. Бамаршэ), Марціна («Лекар паняволі» Ж. Мальера), Фані («Хаціна дзядзькі Тома» паводле Г. Бічэр-Стоу), Дунька («Любоў Яравая» К. Транёва) і інш.

Узнагароджана Ганаровымі граматамі Вярхоўнага Савета БССР (1955, 1967), медалямi «За доблестный и самоотверженный труд в годы Великой Отечественной войны» (1945), «За доблестный труд» (1970), памятнымі медалямі ў гонар юбілеяў Перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне.

Муж, Леанід Паўлавіч Валчэцкі (1913—1991), артыст, тэатральны дзеяч, заслужаны дзеяч культуры БССР (1963). Працаваў у Беларускім драматычным тэатры імя Якуба Коласа. У 1951—1974 гадах быў дырэктарам Брэсцкага абласнога драмтэатра імя ЛКСМБ, аўтар кнігі «Годы, спектакли, роли…» (1974). Дачка дачка, Тамара Леанідаўна Валчэцкая, таксама стала актрысай, працавала ў Брэсцкім тэатры.

Літаратура

• Заранок Таццяна Піліпаўна // Беларуская Савецкая Энцыклапедыя. У 12 т. Т. 4. Графік — Зуйка / Рэдкал.: П. У. Броўка (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ, 1971. — С. 500. — 608 с.: іл., карты.
• Зарано́к Таццяна Піліпаўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — С. 537—538. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).
• Заранок Таццяна Піліпаўна // Тэатральная Беларусь: Энцыклапедыя: У 2 т. Т. 2: Лабанок — Яшчур / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: БелЭн, 2003. — С. 424—425.
• Заранок Таццяна Піліпаўна // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т. / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.. — Мн.: БелСЭ, 1985. — Т. 2. Габой — Карціна. — С. 488—489. — 702 с. — 9 500 экз.