Рэгіна Іосіфаўна Тышкевіч

Рэгіна Іосіфаўна Тышкевіч
Дата нараджэння	20 кастрычніка 1929(1929-10-20)[1]
Месца нараджэння	Менск, Менская акруга, БССР, СССР[2]
Дата смерці	17 лістапада 2019(2019-11-17)[1] (90 гадоў)
Грамадзянства	СССР  Беларусь
Дзеці	Ірына Дзмітрыеўна Супруненка
Род дзейнасці	матэматык
Навуковая сфера	тэорыя графаў
Месца працы	БДУ
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук
Навуковае званне	прафесар
Альма-матар	фізіка-матэматычны факультэт БДУ^[d] (1952)
Навуковы кіраўнік	Дзмітрый Аляксеевіч Супруненка
Прэміі
Узнагароды	Ганаровая грамата МінВНУ БССР^[d] (1979) Заслужаны работнік адукацыі Рэспублікі Беларусь (1992)
Сайт	bsu.by/main.aspx?guid=64…

Рэгіна Іосіфаўна Тышкевіч (20 кастрычніка 1929, Мінск, БССР, СССР — 17 лістапада 2019 года^[3]) — беларускі матэматык, спецыяліст па тэорыі графаў. Доктар фізіка-матэматычных навук, прафесар.

Біяграфія

Рэгіна Іосіфаўна Тышкевіч нарадзілася 20 кастрычніка 1929 года ў Мінску. У дзяцінстве яна пераехала да цёткі ў Вілейку, маці ж у гэты час засталася жыць і працаваць у Іжэўску, куды пасля доўгіх перыпетый яны трапілі падчас эвакуацыі. У 1947 годзе скончыла сярэднюю школу ў г. Вілейцы Маладзечанскай вобласці, БССР^[4]. Пасля ўдалай здачы экзаменаў яна паступіла на фізіка-матэматычны факультэт БДУ, які скончыла ў 1952 годзе. У гэтым жа годзе Рэгіна Іосіфаўна паступіла ў аспірантуру, скончыўшы якую, яна пачала выкладаць на родным факультэце. У 1959 годзе абараніла кандыдацкую дысертацыю. У 1984 годзе ў Інстытуце кібернетыкі імя В. М. Глушкова АН УССР (Кіеў) абараніла доктарскую дысертацыю па тэме «Алгебраічныя метады тэорыі графаў» — дадзеная доктарская дысертацыя была першай у Савецкім Саюзе па тэорыі графаў. У 1986 годзе ёй прысвоена навуковае званне прафесара.

Навукова-педагагічная дзейнасць

Рэгіна Іосіфаўна вяла актыўную навукова-даследчую дзейнасць. Яна з’яўлялася заснавальнікам і кіраўніком беларускай навуковай школы тэорыі графаў, якая атрымала сусветнае прызнанне. Увяла адзіны наватарскі курс алгебры і геаметрыі, які раней не выкладалася ні ў адным з ВНУ СССР (замест асобных курсаў алгебры і геаметрыі ёю сумесна з А. С. Фядзенкам ўпершыню ў СССР быў прачытаны адзіны курс гэтых дысцыплін). Аўтар і ініцыятар выкладання на факультэце курсу «Уводзіны ў матэматыку», які да гэтага не ўваходзіў у навучальныя планы ўніверсітэтаў СССР. Яна — адзін з аўтараў калектыўнай працы «Лекцыі па тэорыі графаў» — першага падручніка па тэорыі графаў не толькі ў СССР, але і за яго межамі. «Лекцыі па тэорыі графаў» разам са спадарожным задачнікам перакладзены на англійскую мову і выдадзены за мяжой.

Падрыхтавала 17 кандыдатаў і 1 доктара фізіка-матэматычных навук, якія працуюць ва ўніверсітэтах Беларусі, Вялікабрытаніі, ЗША, Канады, В’етнама і Гвінеі. Акрамя таго, яна ўваходзіла ў савет па абароне кандыдацкіх і доктарскіх дысертацый Аб’яднанага інстытута праблем інфарматыкі (АІПІ) і Інстытута матэматыкі НАН Беларусі па спецыяльнасці 01.01.09 «Дыскрэтная матэматыка і матэматычная кібернетыка», а таксама з’яўлялася членам Навуковага савета па дзяржаўнай праграме фундаментальных даследаванняў^[5].

Узнагароды

• Ганаровая грамата Міністэрства вышэйшай і сярэдняй адукацыі БССР «За шматгадовую плённую навукова-метадычную дзейнасць» (1979);
• Медаль «Ветэран працы» (1985);
• Ганаровае званне «Заслужаны работнік народнай адукацыі Рэспублікі Беларусь» (1992);
• Дзяржаўная прэмія Рэспублікі Беларусь у галіне навукі і тэхнікі (1998, у сааўтарстве) — за працу «Вучэбны дапаможнік „Лекцыі па тэорыі графаў“ для вышэйшых і сярэдніх спецыяльных навучальных устаноў»;
• Медаль Францыска Скарыны (2009).

Публікацыі

Аўтар звыш 100 навуковых і навукова-метадычных прац, у тым ліку 14 падручнікаў і манаграфій, тры з якіх перакладзены на англійскую мову і выдадзены за мяжой.

Некаторыя працы:

• L(2, 1) размалёўка і гамільтанава папаўненне^[6]
• Алгебраічная тэорыя дэкампазіцыі графаў: з гісторыі, апошнія дасягненні, перспектывы^[7]
• Тэорыя графаў. Тыпавая вучэбная праграма. ГД №G-165/тып^[8]
• Алгебра і аналітычная геаметрыя, частка 1^[9]
• Алгебра і аналітычная геаметрыя: у 2-х частках, частка 2^[10]
• Супруненко Д. А., Тышкевич Р. И. Перестановочные матрицы. — Минск: Наука и техника, 1966. — 2 500 экз.

Зноскі

1. https://mmf.bsu.by/ru/news/mehmat-soboleznuet-rodnym-i-blizkim-tyshkevich-reginy-iosifovny/ Праверана 19 лістапада 2019.
2. https://www.bsu.by/en/main.aspx?guid=121881 Праверана 20 лістапада 2019.
3. Некролог
4. БГУ. Тышкевич Регина Иосифовна (нявызн.). www.bsu.by. Праверана 24 лютага 2018.
5. БГУ. Регина Иосифовна Тышкевич (нявызн.)(недаступная спасылка) (30 снежня 2005). Архівавана з першакрыніцы 1 жніўня 2017. Праверана 14 красавіка 2020.
6. Архіўная копія (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 22 ліпеня 2017. Праверана 14 красавіка 2020.
7. Архіўная копія (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 6 жніўня 2017. Праверана 14 красавіка 2020.
8. Архіўная копія (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 12 ліпеня 2017. Праверана 14 красавіка 2020.
9. Архіўная копія (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 жніўня 2017. Праверана 14 красавіка 2020.
10. Архіўная копія (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 16 ліпеня 2017. Праверана 14 красавіка 2020.