Другі Таруньскі мір — мірны дагавор паміж Тэўтонскім ордэнам і Каралеўствам Польскім , падпісаны 19 кастрычніка 1466 года ў горадзе Торунь (ням. : Торн ). Завяршыў Трынаццацігадовую вайну 1454 —1466 гадоў, распачатую паўстаннем Прускай канфедэрацыі [ 1] супраць улады крыжакоў.
Апісанне
Першы аркуш дагавора
Дакумент уяўляе сабой сшытак, які складаецца з 3 пергаментных аркушаў (12 старонак) памерам 456x296 мм . Тэкст на лацінскай мове . Прывешана 55 пячатак . Утрымлівае ўласнаручны роспіс і натарыяльныя знакі папскага легата Рудольфа Рудэсхаймскага , а таксама роспісы публічных натарыусаў : Яна Эвіх дэ Атэндорна і Станіслава Франка Рэдкавіцкага[ 2] .
Умовы
Тэўтонскі ордэн пасля 1466
Абодва бакі пагадзіліся на пацверджанне ўмоў міру рымскім Папам Паўлам III і імператарам Свяшчэннай Рымскай імперыі Фрыдрыхам III , але польскі бок настаяў (а тэўтонцы вымушаны былі пагадзіліся), што мір сапраўдны і без такога пацверджання.
Паводле Таруньскага міру да Польшчы адышла заходняя частка ўладанняў ордэна — Гданьскае Памор'е , землі Хелмінская і Міхалаўская, Мальбарк , Эльблонг і княства-біскупства Вармія . Пасля гэта частка ўладанняў Ордэна стала звацца польскай ці Каралеўскай Прусіяй . Ордэн, сталіцай якога пасля страты Мальбарка (Марыенбурга ) стаў Кёнігсберг , прызнаў сябе васалам польскага караля.
Зноскі
Публікацыі
Weise E. , Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert, t. 2 (1437—1467), Marburg 1955, nr 403;
Grzegorz M. , Analiza dyplomatyczno-sfragistyczna dokumentów traktatu toruńskiego 1466 r., Toruń 1970, s. 170—219.
Літаратура
Сагановіч Г. М. Тару́нскі мір 1466 // Беларуская энцыклапедыя : У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн , 2002. — Т. 15. — С. 444. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8 . — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
Сагановіч Г. Та́рунскі мір 1466 // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі . У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн , 2001. — С. 507. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8 .
Górski K. , Związek Pruski i poddanie się Prus Polsce. Zbiór tekstów źródłowych, Poznań 1949;
Górski K. , Uwagi o traktacie toruńskim 1466, «Zapiski Historyczne», t. 22, 1956, s. 63-67;
Biskup M. , Traktat toruński 1466, Bydgoszcz 1966;
Hejnosz W. , Traktat toruński z 1466 r. i jego prawnopolityczne znaczenie, «Zapiski Historyczne», t. 31, z. 3, 1966, s. 91-108;
Biskup M. , Trzynastoletnia wojna z Zakonem Krzyżackim 1454—1466, Warszawa 1967;
Biskup M. , Labuda G., Dzieje Zakonu Krzyżackiego w Prusach, Gdańsk 1986.
Спасылкі