Гэвін Дуглас

Гэвін Дуглас
Gavin Douglas
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	каля 1474[1][2]
Месца нараджэння	Лотыян, Шатландыя[3]
Дата смерці	верасень 1522
Месца смерці	Лондан
Грамадзянства	Шатландыя
Бацька	Archibald Douglas, 5th Earl of Angus^[d][4][5]
Маці	Elizabeth Boyd^[d][4][5]
Альма-матар	Сент-Эндрускі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт
Мова твораў	шатландская
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гэ́він Ду́глас (англ.: Gavin Douglas; каля 1474—1522) — адзін з найбуйнейшых шатландскіх паэтаў XVI стагоддзя.

Гэвін Дуглас паходзіў з адной з самых уплывовых і багатых сем'яў шатландскай арыстакратыі — ён бы трэцім сынам Арчыбальда «Адчайнага», 5-га графа Ангуса. У маладосці, атрымаўшы адукацыю ў Сент-Эндрускім, а затым Парыжскім універсітэтах, ён абраў духоўную кар'еру і ў 1503 г. стаў настаяцелем царквы Св. Жыля ў Эдынбургу. Пасля смерці караля Шатландыі Якава V у Флодэнскай бітве ў 1513 г. да ўлады ў краіне прыйшоў старэйшы брат Гэвіна Арчыбальд, 6-ы граф Ангус, які быў жанаты на каралеве Маргарыце Цюдар. З дапамогай графа Ангуса Гэвін у 1515 г. быў выбраны біскупам Данкелда.

Нягледзячы на паспяховую кар'еру паэзія Дугласа, як і працы яго старэйшага сучасніка Уільяма Данбара, мае на сабе адбітак індывідуалізму і суб'ектывізму. Яго алегарычная паэма «Палац гонару» (The Palice of Honour) узыходзіць да традыцый «Kingis Quair» Якава I, аднак наскрозь прасякнута гуманістычнымі ідэаламі Рэнесансу. Асаблівае багацце літаратурнай мовы Дугласа адзначаецца ў яго вобразах прыроды Шатландыі, лірызм і самадастатковасць якіх з'явіліся навацыяй у паэзіі.

Аднак самым знакамітым творам Гэвіна Дугласа з'яўляецца яго пераклад «Энеіды» Вергілія, які па праве лічацца адным з лепшых у сусветнай гісторыі. У шатландскім літаратуразнаўстве існаваў нават такі пункт гледжання, што пераклад Дугласа лепшы, чым арыгінал Вергілія. Мова перакладу — уласна шатландская, якая процістаіць як гэльскай, так і англійскай. Менавіта напачатку XVI стагоддзя ўласна шатландская мова перажывала свой росквіт: гэльская ўжо выйшла з ужывання, а да уніі з Англіяй было яшчэ далёка.

Сучасныя выданні

• Virgil’s Aeneid translated into Scottish Verse by Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld, edited by David F.C. Coldwell, 4 Volumes, Edinburgh, Blackwood for The Scottish Text Society, 1957-64
• Gavin Douglas: A selection from his Poetry, edited by Sydney Goodsir Smith, Edinburgh, Oliver & Boyd for The Saltire Society, 1959
• Selections from Gavin Douglas, edited by David F. C. Coldwell, Oxford, Clarendon Press, 1964
• The Shorter Poems of Gavin Douglas, edited by Priscilla J Bawcutt, Edinburgh, Blackwood for The Scottish Text Society, 1967 (reprint 2003)
• The palis of honoure [by] Gawyne Dowglas, Amsterdam, Theatrum Orbis Terrarum; New York, Da Capo Press, 1969
• The Makars: the poems of Henryson, Dunbar, and Douglas, edited, introduced, and annotated by J.A. Tasioulas, Edinburgh, Canongate Books, 1999

Зноскі

1. Gawin, 1474?-1522 Douglas // British National Bibliography — 1950. Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q919757"></a>
2. Gawin Douglas // Trove — 2009. Праверана 9 кастрычніка 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q18609226"></a>
3. Czech National Authority Database Праверана 20 чэрвеня 2023.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863"></a>
4. Kindred Britain
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886"></a>
5. Lundy D. R. The Peerage
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824"></a>

Літаратура

• Priscilla Bawcutt, Gavin Douglas, A Critical Study. Edinburgh University Press, 1976.

Спасылкі

• The Poetical Works of Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld. V.1. Editor: John Small. Edinburgh, 1874.(недаступная спасылка)
• The Poetical Works of Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld. V.2. Editor: John Small. Edinburgh, 1874.(недаступная спасылка)
• The Poetical Works of Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld. V.3. Editor: John Small. Edinburgh, 1874.(недаступная спасылка)
• The Poetical Works of Gavin Douglas, Bishop of Dunkeld. V.4. Editor: John Small. Edinburgh, 1874. Архівавана 25 красавіка 2009.
• Гэвин Дуглас на сайте The Peerage.com (англ.)