Група беларускіх міратворцаў у Ліване — кантынгент ваеннаслужачых Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь, які ўдзельнічаў у міратворчай аперацыі ў Ліване. Афіцэрскі кампанент групы склалі байцы міратворчай роты, а медыцынскі — прадстаўнікі медыцынскага атрада спецыяльнага прызначэння (МАСП) 432-га ваеннага шпіталя.
Вопыт удзелу ў ліванскай місіі значна дапамог беларускім вайскоўцам пры правядзенні гуманітарнай аперацыі ў Сірыі ў 2023 годзе[1].
Гісторыя
2 жніўня 2010 года прэзідэнт Беларусі Аляксандр Лукашэнка падпісаў указ № 400 «Аб накіраванні вайскоўцаў Узброеных Сіл Рэспублікі Беларусь для ўдзелу ў дзейнасці па падтрыманні міжнароднага міру і бяспекі ў Ліванскай Рэспубліцы»[2].
У Ліван беларусы прыбылі 17 лістапада таго ж года[3].
Адпраўка міратворцаў за мяжу ажыццяўлялася ў рамках закона ад 29 лістапада 2003 года «Аб парадку накіравання ваеннаслужачых, асоб начальніцкага і радавога складу органаў унутраных спраў, Следчага камітэта Рэспублікі Беларусь, органаў фінансавых расследаванняў Камітэта дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь, органаў і падраздзяленняў па надзвычайных сітуацыях, пракурорскіх работнікаў, а таксама грамадзянскага персаналу за межы Рэспублікі Беларусь для ўдзелу ў дзейнасці па падтрыманню міжнароднага міру і бяспекі». Згодна з артыкулам 5 гэтага дакумента, «адпраўка ваеннаслужачых, асоб начальніцкага і радавога складу, пракурорскіх работнікаў, а таксама грамадзянскага персаналу за межы Рэспублікі Беларусь для ўдзелу ў дзейнасці па падтрыманню міжнароднага міру і бяспекі ажыццяўляецца з іх асабістай пісьмовай згоды па рашэнню Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь»[4].
Станам на верасень 2021 года ў місіі прынялі ўдзел больш за 50 вайскоўцаў[5].
У лютым 2023 года Беларусь завяршыла сваю місію ў краіне, і нацыянальны кантынгент вярнуўся на радзіму. Як заяўлена афіцыйнымі ваеннымі рэсурсамі, прафэсіяналізм і ўклад беларускіх міратворцаў быў высока ацэнены з боку ААН[6][7].
Кантынгент
Планавалася, што ў краіну накіруецца група ў дзесяць чалавек, але пазней яна была скарочаны[8]. Станам на 2011[9]—2013 гады ў міратворчай аперацыі ўдзельнічалі трое: штабны афіцэр і медыкі пры шпіталі Узброеных сіл Індыі[10].
16 кастрычніка 2019 года было афіцыйна заяўлена, што беларускі кантынгент у Ліване будзе павялічаны. Адпаведны дакумент быў падпісаны падчас сустрэчы памочніка міністра абароны па пытаннях міжнароднага ваеннага супрацоўніцтва Алега Воінава і дэлегацыі пасольства Італіі ў Мінску. Павелічэнне беларускага кантынгенту прадугледжана двухбаковым пагадненнем Мінска і Рыма[11]. На той момант там служыла 5 чалавек[8].
2 жніўня 2020 года ў Ліван накіравана трое вайскоўцаў: двое з іх праходзілі службу ў штабе сектара «Захад» на пасадах спецыялістаў штаба ў складзе італьянскага кантынгенту місіі, а трэці накіраваны ў рамках планавай замены беларускага лекара ў складзе вайсковага шпіталя місіі[12]. Такім чынам, кантынгент пашыраны да сямі міратворцаў: адзін афіцэр штаба, два спецыялісты штаба сектара «Захад» і чатыры медыцынскія спецыялісты вайсковага шпіталя[8]. Апошнія працавалі ў складзе хірургічнай брыгады — два лекары і дзве медыцынскія сёстры[1].
У тым жа годзе прадстаўнікі Мінабароны заявілі, што плануюць зноў павялічыць колькасць беларускіх міратворцаў за мяжой[13]. Упершыню пра гэта стала вядома 16 лістапада, калі пра падобныя планы паведаміў журналістам старшы афіцэр аддзела міжнароднага ваеннага супрацоўніцтва і міратворчай дзейнасці камандавання сіл спецыяльных аперацый УС Беларусі Сяргей Тарасевіч[14].
Быт і работа
У сферу дзейнасці афіцэра штаба ўваходзіла арганізацыя стратэгічнага дыялогу. Ён прадугледжваў рэгулярны ўсебаковы аналіз сухапутнага і марскога складнікаў баявога патэнцыялу часовых сіл і ліванскай арміі на поўдні краіны, удасканаленне пры садзейнічанні дзяржаў-донараў баявога патэнцыялу арміі Лівана ў інтарэсах выканання задач, вызначаных Рэзалюцыяй 1701. Непасрэдна беларускі бок займаўся планаваннем, падрыхтоўкай і дакументальным суправаджэннем мерапрыемстваў у рамках стратэгічнага дыялогу, у тым ліку арганізацыяй двухбаковых сустрэч кіраўніцтва місіі і ліванскіх узброеных сіл[15].
Па дапамогу да беларускіх урачоў звярталіся члены місіі і мясцовыя жыхары, уключаючы дзяцей. Медыкі часта мелі справу з траўмамі пасля ДТЗ з удзелам матацыклаў і скутэраў. Часта прывозілі пажылых з хранічнымі захворваннямі, якія паміралі ў шпіталі. Бывала, што ў беларусаў паміралі вайскоўцы з іншых краін[16].
Рабочае месца беларускіх сіл было абсталявана ў офісе. У наяўнасці меўся камп’ютар, неабходная аргтэхніка, тэлефонны апарат. Акрамя таго, кожнаму вайскоўцу місіі выдаваўся тэлефон стандарту DECT, які працаваў у межах базы. Афіцэры штаба таксама мелі службовыя аўтамабілі падвышанай праходнасці. Міратворцы размяшчаліся ў зборна-шчытавым будынку, падзеленым на адсекі — тыпавыя пакоі. Афіцэры кантынгенту мелі асобныя пакоі, з некалькімі шафамі для адзення, ложкам, двума сталамі, крэсламі і тэлевізарам у кожнай з іх[15]. На тэрыторыі ваеннай базы мелася некалькі крам, дзе можна набыць самае неабходнае. Былі таксама спартыўныя залы і тэнісны корт[16].
Графік работы ў перыяд камандзіроўкі Ю. Малога (2012—2013, як афіцэр): з панядзелка па пятніцу з 8 раніцы да 18 гадзін вечара, а ў суботу — з 8 раніцы да 12 дня. У нядзелю ў міратворцаў быў выхадны[15]. С. Рубанік (2012–2013, 2017–2018, 2021—2022, як медык) казаў, што працавалі з 8 да 16, плюс гадзіна на абед. А чацвёртай гадзіне ўсе сыходзілі, а дзяжурны лекар заставаўся. Дзяжурнаму дазвалялася сыходзіць у свой пакой — пры сабе ў яго было тры тэлефоны: адзін — мясцовы, другі — мабільны, і трэці, на які табе мог патэлефанаваць начальнік медыцынскай службы[16].
Крыніцы
Спасылкі
Замежныя ваенныя місіі Беларусі |
---|
|