PROFILBARU.COM

Яфім Ісакавіч Зельманаў
Яфім Ісакавіч Зельманаў
	руск.: Ефи́м Исаа́кович Зе́льманов
Дата нараджэння	7 верасня 1955 (69 гадоў)
Месца нараджэння	Хабараўск, Хабараўскі край, РСФСР, СССР;
Грамадзянства	СССР; ЗША;
Род дзейнасці	матэматык, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	алгебра, тэорыя груп, Jordan algebra[d], матэматыка і Lie algebra[d]
Месца працы	Каліфарнійскі ўніверсітэт у Сан-Дыега; Чыкагскі ўніверсітэт; Southern University of Science and Technology[d]; Ельскі ўніверсітэт; Вісконсінскі ўніверсітэт у Мадысане; Sobolev Institute of Mathematics SB RAS[d];
Навуковая ступень	доктар фізіка-матэматычных навук (1985)
Альма-матар	Новасібірскі дзяржаўны ўніверсітэт (1977);
Навуковы кіраўнік	Анатоль Шыршоў[d] і Леанід Бокуць[d]
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША; Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук; Амерыканскае матэматычнае таварыства; Іспанская каралеўская акадэмія дакладных, фізічных і прыродазнаўчых навук[d]; Korean Academy of Science and Technology[d]; Кітайская акадэмія навук;
Узнагароды	Філдсаўская прэмія (1994) ганаровы доктар Альберцкага ўніверсітэта[d] ганаровы доктар Універсітэта Аўеда[d] ганаровы доктар Чылійскага ўніверсітэта[d] doctor honoris causa from the University of Haute-Alsace[d] (2019)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Яфім Ісакавіч Зельманаў (нар. 7 верасня 1955, Хабараўск) — савецкі і амерыканскі матэматык, лаўрэат Філдсаўскай прэміі (1994), вядомы працамі ў галіне камбінаторных праблем неасацыятыўнай алгебры і тэорыі груп, у прыватнасці доказам аслабленай гіпотэзы Бёрнсайда.

У 1977 годзе скончыў механіка-матэматычны факультэт Новасібірскага ўніверсітэта і паступіў у аспірантуру.

Першая спроба Зельманава абараніць кандыдацкую дысертацыю адбылася 25 кастрычніка 1980 года (навуковыя кіраўнікі Анатоль Шыршоў і Леанід Бокуць). Хоць падчас абароны істотных прэтэнзій выказана не было, Навуковая рада пад кіраўніцтвам Юрыя Яршова адхіліла заяўку. Гэта стала скандалам, Шыршоў выказаў рэзкі пратэст і нават збіраўся выйсці са складу Навуковай рады. Па словах Сямёна Кутатэладзэ, Шыршоў нават заявіў, што жыць не хоча пасля гэтай выхадкі. Паўторная абарона дысертацыі адбылася дзякуючы ўмяшанню С. Л. Собалева — ужо пасля смерці Шыршова ў 1981 годзе.

Гэтая дысертацыя ўнесла вялікі ўклад у тэорыю ёрданавых алгебр — у ёй абагульнены некаторыя ўласцівасці канечнамерных ёрданавых алгебр на выпадак бясконцамерных алгебр.

У 1980—1987 гадах Зельманаў працаваў у Інстытуце матэматыкі ў Новасібірску (малодшы навуковы супрацоўнік з 1980 года, старшы навуковы супрацоўнік з 1985 года, вядучы навуковы супрацоўнік — з 1986 года). У 1985 годзе абараніў доктарскую дысертацыю. У 1987 годзе вырашыў важную праблему ў галіне алгебр Лі. У 1980-х гадах даказаў аслабленую гіпотэзу Бёрнсайда, за што пасля атрымаў Філдсаўскую прэмію.

Леанід Бокуць і Сяргей Новікаў пісалі, што Зельманава ў СССР цкавалі і пасля абароны дысертацыі, таму ў рэшце рэшт у 1987 годзе ён з’ехаў у ЗША. У 1990 годзе стаў прафесарам Вісконсінскага ўніверсітэта, у 1994—1995 гадах працаваў у Чыкагскім універсітэце.