Федэратыўная Рэспубліка Германіі (1949—1990)

Гістарычная дзяржава
Федэратыўная Рэспубліка Германія
Bundesrepublik Deutschland
Герб Германіі Сцяг ФРГ
Дэвіз: ««Einigkeit und Recht und Freiheit» («Справядлівасць, і права, і свабода»)»
Гімн: «Das Lied der Deutschen» («Песня немцаў»)
Заходняя Германія пасля далучэння Саара
<  <   > 1949 — 1990
Сталіца	Бон
Найбуйнейшыя гарады	Гамбург, Дортмунд, Мюнхен, Кёльн, Франкфурт-на-Майне
Мова(ы)	Нямецкая
Афіцыйная мова	нямецкая
Грашовая адзінка	Нямецкая марка
Плошча	248.577 км² (1990)
Насельніцтва	63,25 млн чал. (1990)
Форма кіравання	Парламенцкая рэспубліка
Кіраўнікі дзяржавы
Федэральны прэзідэнт Германіі
• 1949 – 1959	Тэадор Хойс
• 1959 – 1969	Генрых Любке
• 1969 – 1974	Густаў Хайнеман
• 1974 – 1979	Вальтэр Шэель
• 1979 – 1984	Карл Карстэнс
• 1984 – 1994 (пасля аб'яднання Германіі заставаўся на пасадзе)	Рыхард фон Вайцзекер
Федэральны канцлер Германіі
• 1949 – 1963	Конрад Адэнаўэр
• 1963 – 1966	Людвіг Эрхард
• 1966 – 1969	Курт Георг Кізінгер
• 1969 – 1974	Вілі Брант
• 1974 – 1982	Гельмут Шміт
• 1982 – 1998 (пасля аб'яднання Германіі заставаўся на пасадзе)	Гельмут Коль
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Заходняя Германія (ням.: Westdeutschland) — неафіцыйная, але шырока вядомая назва Федэратыўнай Рэспублікі Германія, адной з дзвюх германскіх дзяржаў, з'явіўшыхся пасля Другой сусветнай вайны, у перыяд да далучэння да яе ГДР і Заходняга Берліна. Кароткая назва: ФРГ. У Савецкім Саюзе афіцыйная назва ўжывалася ў форме Федэратыўная Рэспубліка Германіі^[1]. Гэты перыяд працягваўся з 23 мая 1949 да 3 кастрычніка 1990. У гэты перыяд ФРГ аднойчы зведала тэрытарыяльную змену: 1 студзеня 1957 года да яе далучыўся Саар.

Гісторыя

Асноўны артыкул: Гісторыя Германіі

Федэратыўная Рэспубліка Германія была створана ў 1949 годзе на тэрыторыі брытанскай, амерыканскай і французскай акупацыйных зон. 24 мая 1949^[2] набыў моц Асноўны закон ФРГ (канстытуцыя), такім чынам, была абвешчана Федэратыўная Рэспубліка Германія. Сталіцай ФРГ стаў горад Бон. Першым федэральным канцлерам ФРГ (1949—1963 гг.) стаў Конрад Адэнаўэр, які высунуў канцэпцыю сацыяльнай рыначнай эканомікі. Адэнаўар быў адзін з заснавальнікаў (1946) і з 1950 года старшынёй партыі Хрысціянска-дэмакратычны саюз.

Напачатку 1952 г. Сталіным было паднята пытанне аб аб'яднанні Германіі. 10 сакавіка 1952 года Савецкім Саюзам было прапанавана ўсім акупацыйным дзяржавам (Вялікабрытаніі, Францыі, і ЗША) неадкладна і пры ўдзеле агульнагерманскага ўрада пачаць распрацоўку мірнага дагавора з Германіяй, праект якога прыкладаўся. СССР гатовы быў пагадзіцца на аб'яднанне краіны, дапусціць існаванне нямецкай арміі, ваеннай прамысловасці і свабоднай дзейнасці дэмакратычных партый і арганізацый, але пры ўмове неўдзелу Германіі ў ваенных блоках. Захад фактычна адпрэчыў савецкую прапанову, настойваючы на тым, што аб'яднаная Германія павінна быць свабоднай для ўступлення ў НАТА. Па рашэнні ААН была створана камісія па правядзенні ўсеагульных выбараў. Аднак па рашэнні Сталіна прадстаўнікі камісіі не былі дапушчаны на тэрыторыю ГДР.^{[крыніца?]}

Дзякуючы дапамозе з боку ЗША па плану Маршала, а таксама ў выніку рэалізацыі планаў эканамічнага развіцця краіны, распрацаваных пад кіраўніцтвам Людвіга Эрхарда, у 1950-х гадах быў дасягнуты хуткі рост эканомікі (германскі эканамічны цуд), які доўжыўся да 1965 года. Для задавальнення патрэбнасці ў таннай рабочай сіле ФРГ падтрымлівала прыток гастарбайтараў, галоўным чынам з Турцыі.

Да 1969 года краінай кіравала партыя ХДС (звычайна ў блоку з ХСС і радзей з СВДП). У 1950-х гадах быў распрацаваны шэраг надзвычайных законаў, забаронены шматлікія арганізацыі, у тым ліку Камуністычная партыя, уведзены забароны на прафесіі. Быў працягнуты ўнутрыпалітычны курс, звязаны з дэнацыфікацыяй, гэта значыць ухіленнем наступстваў знаходжання нацыстаў ва ўладзе, недапушчэннем адраджэння нацысцкай ідэалогіі і арганізацый. У 1955 годзе ФРГ увайшла ў НАТА.

У 1969 годзе да ўлады прыйшлі сацыял-дэмакраты. Яны прызналі непарушнасць паваенных межаў, прыслабілі надзвычайнае заканадаўства, правялі шэраг сацыяльных рэформаў. У гады кіравання федэральных канцлераў Вілі Бранта і Гельмута Шміта адбылося істотнае паляпшэнне адносін ФРГ і СССР, што атрымала далейшае развіццё ў палітыцы разрадкі. Маскоўскі дагавор паміж СССР і ФРГ 1970 г. зафіксаваў непарушнасць межаў, адмову ад тэрытарыяльных прэтэнзій (Усходняя Прусія) і дэклараваў магчымасць аб'яднання ФРГ і ГДР. У далейшым сацыял-дэмакраты і хрысціянскія дэмакраты чаргаваліся ва ўладзе.

У жніўні 1990 года паміж ФРГ і ГДР быў падпісаны Дагавор аб аб’яднанні Германіі, які прадугледжваў ліквідацыю ГДР, яе далучэнне да ФРГ з тэрытарыяльнай перабудовай па заходнегерманскім узоры і нямецкім адзінстве.

Зноскі

1. Ответ «справочного бюро» портала ГРАМОТА.РУ: вопрос № 244571 Архівавана 1 лістапада 2011.
2. Артыкул 145 Асноўнага закона Архівавана 27 чэрвеня 2013.