PROFILBARU.COM

Пётр Аляксеевіч Данелія
Пётр Аляксеевіч Данелія
Дата нараджэння	23 студзеня 1920
Месца нараджэння	Махачкала, Тэмір-Хан-Шурынская акруга[d], Дагестанская вобласць, РСФСР;
Дата смерці	6 кастрычніка 2012 (92 гады)
Месца смерці	Мінск, Беларусь;
Месца пахавання	Паўночныя могілкі Брэста;
Дзеці	Леанід Пятровіч Данелія
Род дзейнасці	мастак
Вучоба	Маскоўскае дзяржаўнае акадэмічнае мастацкае вучылішча памяці 1905 года[d];
Уплыў на	Пётр Свентахоўскі
Член у	Беларускі саюз мастакоў;
Узнагароды	Заслужаны дзеяч мастацтваў Рэспублікі Беларусь (1995) За заслугі ў выяўленчым мастацтве[d]

Пётр Аляксе́евіч Дане́лія^[1] (23 студзеня 1920, Махачкала, цяпер Дагестан, Расія — 6 кастрычніка 2012, Брэст) — беларускі мастак. Заслужаны дзеяч мастацтва Беларусі (1995). Узнагароджаны медалём Беларускага саюза мастакоў «За заслугі ў выяўленчым мастацтве».

Біяграфія

Бацька быў вядомым у Махачкале майстрам-шаўцом, маці была краўцом. Сям’я была даволі заможная, Пётр мог дазволіць сабе захапленне мастацтвам, яшчэ хлопчыкам наведваў мастацкую студыю для дарослых. У 1938—1939 гадах вучыўся Маскоўскім мастацкім вучылішчы памяці 1905 года^[2].

Прызваны ў РСЧА, у 1939 годзе стралком-аўтаматчыкам 212-га стралковага полка, удзельнічаў у савецка-фінскай вайне. У ліпені 1940 года 212-ы стралковы полк 49-й дывізіі быў пераведзены на сталую дыслакацыю ў раён г. Высокае, ст. Чаромха Брэсцкай вобласці. З пачаткам Вялікай Айчыннай вайны пэўныя падраздзяленні 212-га палка траплялі ў акружэнне. У чэрвені 1941 года пад Бабруйскам Пётр Данелія трапіў у палон. Быў у лагеры ваеннапалонных, потым на сельгаспрацах у прыватнай гаспадарцы на тэрыторыі Польшчы. Палон пакінуў адбітак на ўсім яго жыцці.

З 1945 года жыў у Брэсце. Член Беларускага саюза мастакоў з 1949 года. Пэўны час быў галоўным мастаком горада ў Брэсце. Выбіраўся дэпутатам Брэсцкага гарсавета. Адзін з заснавальнікаў і кіраўнікоў Брэсцкай абласной арганізацыі Беларускага саюза мастакоў, узначальваў яе ў 1992—1994 гадах.

Бацька мастака Леаніда Данелія.

Пахаваны на Паўночных могілках Брэста.

Творчасць

Працаваў у галіне станковага жывапісу (лірычны і эпічны пейзаж, партрэт, карціна, нацюрморт), а таксама манументальна-дэкаратыўнага роспісу, скульптуры, графікі і медальернага мастацтва^[3]. Значнае месца ў творчасці мастака займала тэма Вялікай Айчыннай вайны.

Творы П. Данеліі зберагаюцца ў музеях і карцінных галерэях, а таксама прыватных калекцыях Беларусі і шэрагу еўрапейскіх краін.

У 1946 годзе П. Данелія арганізуе ў Брэсцкім абласным Доме творчасці першую выстаўку. Быў адным з заснавальнікаў і кіраўнікоў абласной арганізацыі Беларускага саюза мастакоў (узначальваў яе ў 1992—1994 гг.). Пётр Данелія меў вялікі педагагічны вопыт. Ён быў першым выкладчыкам студыі выяўленчага мастацтва пры абласным Доме народнай творчасці, створанай ім у 1947 годзе.

Актыўна ўдзельнічае ў рэспубліканскіх вернісажах. За гады творчай дзейнасці персанальныя выстаўкі П. Данелія адбыліся ў Мінску і Маскве, у Вялікабрытаніі, Германіі, Балгарыі, Латвіі, Літве, Нідэрландах, Польшчы і Эстоніі. У 2010 годзе ў брэсцкім Мастацкім музеі дзейнічала выстава да 90-годдзя П. Данеліі, на ёй выстаўляліся 16 палотнаў мастака, у т.л. «Опаленная войной», «Портрет матери», «Октябрь» і «Грозовая тревожность». П. Данелія, калі дазваляла здароўе, прысутнічаў на адкрыцці кожнай мастацкай выстаўкі ў Брэсце.

Прызнанне

Член Беларускага саюза мастакоў (1949)
Заслужаны дзеяч мастацтва Беларусі (1995).
Медаль Беларускага саюза мастакоў «За заслугі ў выяўленчым мастацтве»

Зноскі

↑ Кто есть кто: Данелия Пётр Алексеевич Архівавана 18 верасня 2020.
↑ https://socrealizm.com.ua/gallery/artist/daneliia-pa-1920
↑ http://visart.info

Літаратура

Беларускі жывапіс [Выяўленчы матэрыял]: [камплект рэпрадукцый]. ― Мн., 1961.
Беларускі саюз мастакоў, 1938—1998. — Мн., 1998.
Босак Д. На 93-м году жизни умер старейший художник Брестчины Петр Данелия // Брестская газета № 40 (512), 5-12 октября 2012.
Данелія Пётр Аляксандравіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6). — С. 36-37;
Крэпак Б. «Мне б яшчэ дзясятак гадоў, каб закончыць свае карціны…» // Культура № 41 (1063), 13 кастр. 2012;
Регионы Беларуси : энциклопедия. В 7 т. Брестская область. В 2 кн. Кн. 1. — Мн., 2009.
Хокимова А. Певец неба // Вечерний Брест, 22 января 2010.