Ніна Міхайлаўна Стукалкіна

Ніна Міхайлаўна Стукалкіна
Дата нараджэння	26 жніўня 1905(1905-08-26) ці 13 (26) жніўня 1905[1]
Месца нараджэння	мерк. Кузнечкі^[d], Асташкаўскі павет^[d], Цвярская губерня, Расійская імперыя[2][3]
Дата смерці	2 сакавіка 1999(1999-03-02) (93 гады) ці 3 сакавіка 1999(1999-03-03)[1] (93 гады)
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР  Расія
Адукацыя	Ленінградскае харэаграфічнае вучылішча імя А. Я. Ваганавай (1922)
Прафесія	балерына, педагог, балетмайстар
Тэатр	Марыінскі тэатр Санкт-Пецярбургскі тэатр музычнай камедыі^[d] Ленінградскае харэаграфічнае вучылішча імя А. Я. Ваганавай Дзяржаўны акадэмічны Вялікі тэатр оперы і балета БССР Вялікі Акадэмічны Тэатр імя Алішэра Наваі Чувашскі дзяржаўны тэатр оперы і балета
Узнагароды

Ніна Міхайлаўна Сту́калкіна^[4] (26 жніўня 1905, с. Кузнечка Цвярской вобласці, Расія — 2 сакавіка 1999) — савецкая і беларуская артыстка балета, педагог, балетмайстар. Заслужаная артыстка РСФСР (1956).

Біяграфія

У 1922 годзе скончыла Петраградскае харэаграфічнае вучылішча (педагогі В. І. Праабражэнская і Л. П. Герт).^[5]

У 1922—1957 гадах — салістка (у 1950—1958 гадах і педагог) Ленінградскага тэатра імя Кірава.

У час Вялікай Айчыннай вайны знаходзілася разам з тэатрам у эвакуацыі ў Пермі. У Пермі ленінградцы атрымалі ў сваё распараджэнне будынак гарадскога тэатра оперы і балета, а мясцовыя артысты на тры гады сталі перасоўнай трупай.^[6]

У 1953—1969 гадах — педагог ленінградскіх тэатра музычнай камедыі  (руск.) і харэаграфічнага вучылішча.

У 1960—1964 і 1971—1973 гадах — балетмайстар-рэпетытар Дзяржаўнага тэатра оперы і балета Беларусі.

Творчасць

Партыі

Сярод яе партый Вулічная танцоўшчыца і Мерседэс («Дон Кіхот» Л. Мінкуса), Сванільда («Капелія» Л. Дэліба); Берэніка («Егіпецкія ночы»), Жонка хана («Канёк-Гарбунок»), Айша («Гаянэ»), Сцеша («Родныя паля» Чэрвінскага), Персідка (опера «Хаваншчына» М. Мусаргскага) і іншыя. У танцы Стукалкінай строгасць і скончанасць поз спалучаліся з з кантыленай пластычнага малюнка і эмацыйнасцю.^[5][7]

Самым вядомым харэаграфічным нумарам Стукалкінай лічылася Пляска Мерседэс у балеце «Дон Кіхот» Л. Мінкуса. У характарным «Іспанскім танцы» яе адлюстраваў скульптар Ленінградскага фарфоравага завода Уладзімір Сычоў.^[8][9]

Балеты

На сцэне тэатра оперы і балета Беларусі паставіла (разам з А. Андрэевым) першыя нацыянальныя балеты на сучасную тэму «Мара» Я. Глебава (1961) і «Святло і цені» Г. Вагнера (1963), а таксама «Казка пра мёртвую царэўну і сем асілкаў» У. Дзешавова на тэмы А. Лядава (1961), «Дон Кіхот» Л. Мінкуса (1962), «Балеро» на музыку М. Равеля (1963), «Гарэзлівыя частушкі» на музыку Р. Шчадрына (1971; усе з А. Андрэевым), «Трыстан і Ізольда» на музыку Р. Вагнера (1963).

У 1968—1971 і 1978—1983 гадах працавала адпаведна ва Узбекскім тэатры імя Наваі і Чувашскім музычным тэатры. Сумесна з А. Л. Андрэевым ажыццявіла шэраг пастановак, у т.л. арыгінальныя пастаноўкі балетаў «Цудоўная вышывальшчыца» В. А Ходзяшава  (руск.) (1979) і «Каханнем за каханне» Ц. М. Хрэннікава (1981).^[10]

Аўтар кніг «Чатыры экзерсісы» (1972), «Успамінаў» у зборніку «Л. М. Лаўроўскі» (М., 1983).

Крыніцы

1. Исаев Ю. Н. Чувашская энциклопедия — Чувашское книжное издательство, 2006. — 2567 с. — ISBN 978-5-7670-1471-2
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q22918706"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q4517503"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19909792"></a>
2. Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2002. — С. 222. — 552 с. — ISBN 985-11-0251-2 Праверана 26 чэрвеня 2023.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q13028710"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24038862"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q14271902"></a>
3. Кіно-тэатр.ру — 2006. Праверана 26 чэрвеня 2023.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q28666947"></a>
4. БелЭн 2002.
5. Балет: энциклопедия. / Гл. ред. Ю. Н. Григорович.- М.: Советская энциклопедия, 1981.- 623 стр. с илл.
6. ЗАБЫТЫЕ ИМЕНА ПЕРМСКОЙ ГУБЕРНИИ Архівавана 23 лютага 2020.
7. НИНА СТУКОЛКИНА на сайце «КИНО-ТЕАТР.РУ»
8. Нина Стуколкина на сайце «100-летие Филармонии»
9. Продукция Ленинградского завода фарфоровых изделий (ЛЗФИ)
10. Стуколкина Нина Михайловна на сайце «ЧУВАШСКАЯ ЭНЦИКЛОПЕДИЯ»

Літаратура

• Сту́калкіна Ніна Міхайлаўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 222. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).
• Ніна Міхайлаўна Стукалкіна // Тэатральная Беларусь: энцыклапедыя : у 2 т. / рэдкал.: Г. П. Пашкоў [і інш.]. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2003. — Т. 2. — 571 с. — 4 000 экз. — ISBN 985-11-0259-8.
• Балет: энциклопедия. / Гл. ред. Ю. Н. Григорович. — М.: Советская энциклопедия, 1981. — 623 стр. с илл.

Спасылкі

• Нина Стуколкина // КИНО-ТЕАТР.Ру (руск.) (Праверана 26 чэрвеня 2023)
• Стуколкина Нина Михайловна // 100 лет Санкт-Петербургской филармонии // Новае искусствознание, 1/2020. (руск.) (Праверана 26 чэрвеня 2023)
• Сапанжа О. С., Иванова Е. В., Баландина Н. А. Советский балет в фарфоровой пластике Владимира Сычева (Ленинградский завод фарфоровых изделий) (руск.) (Праверана 26 чэрвеня 2023)