Калонія была ўтворана на тэрыторыі былых індзейскіх дзяржаў, такіх як імперыя ацтэкаў і дзяржавы мая. Гэтыя землі былі заваяваны і далучаны да ўладанняў іспанскага караля Карла V у выніку паходаў Эрнана Картэса, які і стаў у 1522 годзе першым кіраўніком Новай Іспаніі.
У гэты перыяд гісторыя Іспаніі як адзінай дзяржавы толькі пачыналася. Таму назваўшы свае ўладанні «Новай Іспаніяй», Картэс з аднаго боку дапамагаў Карлу V умацаваць ідэю адзінай іспанскай дзяржавы, а з іншага боку — прадухіляў падзел сваіх уладанняў, трымаўшы іх пад адзінай уладай[1]. У 1528 годзе ўлада Картэса была абмежавана, а ў 1535 годзе Новая Іспанія стала віцэ-каралеўствам.
Палітычны і адміністрацыйны лад
Вышэйшая грамадзянская і ваенная ўлада ў Новай Іспаніі знаходзілася ў руках прызначанага віцэ-караля, які падпарадкоўваўся непасрэдна манарху і Вярхоўнаму савету па справах Індый у Мадрыдзе. Пры віцэ-каралі знаходзіўся дарадчы орган — аўдыенсія. Юрысдыкцыя аўдыенсіі Мехіка распаўсюджвалася на паўднёвую частку віцэ-каралеўства, а юрысдыкцыя аўдыенсіі Гвадалахары (палітычнага і адміністрацыйнага цэнтра аднайменнага інтэнданцтва) — на паўночную[2].
У 1786 годзе частка правінцый Новай Іспаніі была ператворана ў 12 інтэндантстваў, главой кожнага з якіх з’яўляўся інтэндант, які выконваў адміністрацыйныя, судовыя і ваенныя функцыі, кіраваў зборам падаткаў і дзейнасцю муніцыпалітэтаў правінцыйных цэнтраў. Сем паўночных правінцый аб’ядноўваліся ў дзве ваенныя акругі: заходнюю і ўсходнюю. Яны кіраваліся камандуючымі, падпарадкаванымі віцэ-каралю. Тры правінцыі захавалі свой ранейшы статус. Гарады і сельскія акругі пад кіраваннемкарэхідораў і старэйшых алькальдаў, якім падпарадкоўваліся выбарныя старосты індзейскіх паселішчаў[2].
Існавалі таксама мясцовыя гарадскія саветы — кабільда, ці аюнтаміента, члены якіх афіцыйна абіраліся домаўладальнікамі, але з цягам часу гэтыя пасады сталі пажыццёвымі і спадчыннымі, а часам нават купляліся. Дзейнасць муніцыпалітэтаў знаходзілася пад кантролем каланіяльнай адміністрацыі[2].
Альперович М. С. Рождение Мексиканского государства. — М.: Навука, 1979. — 168 с. — (Страны и народы).
Дюверже К. Кортес / Пер. М. В. Глаголева. Серия «Жизнь замечательных людей». Вып. 1125 (925). — М.: Молодая гвардия, 2005. — 304 с.
Ларин Е. А. Всеобщая история: латиноамериканская цивилизация: Учеб. пособие. — М.: Высшая школа, 2007. — 494 с. — ISBN 9785060056846
Паркс Г. История Мексики / Пер. Ш. А. Богиной. — М.: Издательство иностранной литературы, 1949. — 364 с.
Humboldt. A.Political essay on the kingdom of New Spain / Trans. by John Black. — London: Printed for Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown; and H. Colburn: W. Blackwood, and Brown and Crombie, Edinburgh, 1811. — Vol. II. — 531 p.