PROFILBARU.COM

Іван Якаўлевіч Франко
Іван Якаўлевіч Франко
	укр.: Іван Якович Франко
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Джеджалик, Мирон, Мирон Сторож, Мирон Ковалишин, Руслан і Іван Живий
Дата нараджэння	27 жніўня 1856[…]
Месца нараджэння	Нагуевічы, Драгобыцкі павет[d], Самбарская акруга[d], Каралеўства Галіцыі і Ладамерыі, Аўстрыйская імперыя;
Дата смерці	28 мая 1916[…] (59 гадоў)
Месца смерці	Львоў, Львоўскі павет[d], Каралеўства Галіцыі і Ладамерыі, Цыслейтанія, Аўстра-Венгрыя;
Пахаванне	Лычакаўскія могілкі;
Грамадзянства	Аўстрыйская імперыя;
Жонка	Вольга Франко[d]
Дзеці	Пятро Франко[d], Ганна Ключко[d], Тарас Франко[d] і Andriy Franko[d]
Альма-матар	Львоўскі нацыянальны ўніверсітэт імя Івана Франко; Чарнавіцкі нацыянальны ўніверсітэт імя Юрыя Фядзьковіча; Венскі ўніверсітэт;
Месца працы	Венскі ўніверсітэт;
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, журналіст, паэт, гісторык культуры, драматург, перакладчык, эканаміст, літаратурны крытык, палітык, навэліст
Гады творчасці	з 1874
Кірунак	рэалізм
Жанр	паэзія, аповесць[d], раман, аповесць, апавяданне і п’еса
Мова твораў	нямецкая, польская і украінская
Грамадская дзейнасць
Партыя	Ukrainian Radical Party[d];
Член у	Навуковае таварыства імя Тараса Шаўчэнкі[d];
Подпіс
	Творы ў Вікікрыніцах
	Медыяфайлы на Вікісховішчы
	Цытаты ў Вікіцытатніку

Іван Якаўлевіч Франко (укр.: Іван Якович Франко; 27 жніўня 1856, с. Нагуевічы, Драгабыцкі павет, Галіцыя, Аўстрыйская імперыя — 28 мая 1916, Лемберг (Львоў), Аўстра-Венгрыя) — украінскі празаік, паэт, белетрыст, навуковец, публіцыст і дзеяч рэвалюцыйнага сацыялістычнага руху ў Галіцыі (Аўстра-Венгерскай Імперыі).

Біяграфічныя звесткі

У 1891 годзе скончыў Чарнавіцкі ўніверсітэт. За ўдзел у рэвалюцыйна-дэмакратычным руху ў 1877, 1880 і 1890 гадах быў зняволены.

Доктар філасофіі (1893). Ганаровы доктар рускай славеснасці (1906).

У 1915 годзе быў вылучаны на атрыманне Нобелеўскай прэміі па літаратуры, але заўчасная смерць пісьменніка перашкодзіла гэтаму.

Творчасць

Друкаваўся з 1874 года. У зборніках паэзіі «Мой Ізмарагд» (1898), «3 дзён журбы» (1900) філасофскі роздум пра дабро і зло, дружбу і адданасць, грамадскае і асабістае. Цыкл твораў «Завялае лісце» (1896) узбагаціў сусветную лірыку кахання. Аўтар зборнікаў лірыкі «3 вяршынь і нізін» (1887), «Semper tino» (1906), паэм «Смерць Каіна» (1889), «Бедны Генрых» (1891), «Істар», «Паэма пра белую кашулю» (абедзве 1899), «Іван Вішанскі» (1900), «Майсей» (1905), аповесцей «Boa constrictor» (1878), «Барыслаў смяецца» (1881—82), «Лель і Палель» (1887), «Стаўпы грамадства» (1894—95); гістарычнай аповесці «Захар Беркут» (1883).

Яго драматычныя творы вылучаюцца майстэрствам дыялогу, дынамічнасцю сюжэта, глыбінёю драматычных канфліктаў: драма «Скрадзенае шчасце» (1894), камедыя «Рабіна» (1886) і інш. Пісаў казкі, фельетоны, літаратурна-крытычныя артыкулы. Цікавіўся гісторыяй, культурай і літаратурай . Аўтар «Нарысу гісторыі ўкраінска-рускай літаратуры да 1890 г.» (1910). Даследаваў украінскі фальклор

На беларускую мову яго асобныя творы пераклалі А. Астрэйка, М. Аўрамчык, Н. Гілевіч, Ф. Грышкевіч, А. Гурыновіч, Г. Дубянецкая, В. Жуковіч^[7], Х. Жычка, А. Зарыцкі, У. Караткевіч, А. Кудравец, Ю. Пацюпа^[7], П. Пестрак, В. Рагойша, М. Танк, А. Траяноўскі, А. Якімовіч.

Ушанаванне памяці

У гонар Івана Франко горад Станіславаў перайменаваны ў Івана-Франкоўск, а ў Львоўскай вобласці мястэчка Янаў — у Івана-Франкова. Яго роднае сяло Нагуевічы цяпер называецца Івана-Франкова.

Імя Івана Франко носіць Львоўскі нацыянальны ўніверсітэт.

Аверс банкноты наміналам грыўнаў. 2000 г.
Аверс банкноты наміналам 20 грыўнаў. 2003 г.
Марка Украіны наміналам 70 капеек.
Марка Украіны наміналам 3000 купона-карбованцаў. 1994 г.
Манета наміналам 5 грыўнаў, выпушчаная ў 2006 годзе да 150-годдзя Івана Франко, рэверс