Яйлап был учреждениеларҙа музыка төп урынды ала бара, ә уҡырға приют тәрбиәләнеүселәренә генә түгел, хаҡ түләгән башҡаларға ла рөхсәт ителә. Йыр һәм музыка ҡоралдарында уйнау дәрестәре бирелә. «Консерваториялар», башланғыс приют мәғәнәһен юғалтып, түбәнге кимәл музыка уҡыу йорттарына әүерелә.
Музыка сәнғәте буйынса белем бирә торған юғары уҡыу йорто булараҡ беренсе консерваторияны Санта-Мария-ди-Лорето консерваторияһын[it] (итал.conservatorio di Santa Maria di Loreto) 1537 йылда Неаполь ҡалаһында Джованни ди Тапий аса[4].
XVIII—XX быуаттарҙағы абруйлы консерваториялар
XVIII быуаттың уртаһына тиклем музыка уҡытыу, Италиялағы бер нисә учреждение (башлыса, Неаполдә) һәм сиркәү «музыкаль йүнәлешле приюттарынан» башҡа, тик индивидуаль рәүештә тормошҡа ашырыла (мәҫәлән, композитор И. С Бах 1690-сы йылдарҙа ағаһында уҡый). Ләкин XVIII быуат аҙағынан Европала хәҙерге консерваторияларға тартым етди музыка уҡыу йорттары асыла башлай.
Рәсәй империяһында «консерватория» тип аталған иң беренсе учреждение 1787 йылда Кременчугта асыла, уны билдәле итальян композиторы Джузеппе Сарти нигеҙләй.
Әммә музыкаға Европа кимәлендә уҡытыу Рәсәйҙә һуңғыраҡ барлыҡҡа килә. Ул Санкт-Петербург (1862) һәм Мәскәү (1866) консерваториялары асылыуға бәйле була. Бер туған А. Г. һәм Н. Г. Рубинштейндар тырышлығы менән Рәсәйҙәге был консерваториялар сит ил уҡыу йорттарына тиңләшеп кенә ҡалмай, хатта уҙып китә. Мәҫәлән, Санкт-Петербург консерваторияһында донъяла танылыу алған мәктәптәр барлыҡҡа килә: А. Н. Есипованың пианистар мәктәбе , Л. С. Ауэрҙың — скрипка, А. В. Вержбиловичтың виолончель мәктәбе.
Совет консерватория мәктәбе
Совет власы йылдарында музыкаль белем биреү сәскә ата. Уға Мәскәү, Ленинград, Харьков, Киев консерваториялары ҙур өлөш индерә. Музыка вуздары бөтә союздаш республикаларҙа ла асыла. Был системала эре мәҙәниәт эшмәкәрҙәре эшләй: А. Б. Гольденвейзер, К. Н. Игумнов, Б. В. Асафьев, Л. В. Николаев, Г. Г. Нейгауз, В. Я. Шебалин, А. И. Ямпольский, Ғ.Ә. Һажибәков, З. П. Палиашвили, Д. Д. Шостакович һәм башҡа бик күптәр. 1970-се йылдар уртаһында музыка уҡыу йорттарында 20 меңдән ашыу кеше уҡый[5].
СССР консерваториялары донъяға мәшһүр музыканттар бирә — пианистар С. Т. Рихтер, Э. Г. Гилельс, йырсылар Е. В. Образцова, М. Л. Биешу, дирижерҙар Ю. Х. Темирканов, М. А. Янсонс, альтсы Ю. А. Башмет, скрипкасылар В. В. Репин, С. В. Стадлер. Һуңғары ла, 1990-йылдарҙа ауыр кризис булыуына ҡарамаҫтан, уҡытыу кимәле түбән төшмәй.
