| Xəzər gəvəni |
|---|
XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. |
|
|
|
Ümumi yayılması:
Qafqaz, Rusiya (Dağıstan),Türkiyə və İran ərazi-lərində təbii arealı vardır.
Azərbaycanda yayılması:
Talış dağlarının ən yüksək alp çəmənliklərində quru daşlı yamaclarda yayılmışdır.
Statusu:
Nadir və nəsli kəsilməkdə olan bitki növüdür. CR B1ab(ı,ıı,ııı,ıv,v).
Bitdiyi yer:
Daşlı, qumlu, gilli yerlərdə rast gəlinir.
Təbii ehtiyyatı:
Azdır.
Bioloji xüsusiyyətləri:
Yarpağını tökən 30 sm hündürlükdə xırda koldur.
Yarpaqları və budaqları 4 sm qədər uzunluqda qalın tikalıdır. Tikanlarının ucu şişdir.
Yarpaqları yumurtavarı lansetşəkilli qısa tüklü kənarları kirpikvarı-dır. Yarpaqcıqları 4-7 cüt uzunsov xətvarı, hər iki ucu sivri, üstdən zəif altdan qalın tüklü bəzən çılpaq 6–8 mm uzunluqdadır.
Yarpaqların tikanları qoltuğunda 2 çiçəkli uzun sünbülvari çiçsək qrupu əmələ gətirir. Çiçəkaltlıqları qayıqvarı, üstdən adətən tüklü, kənarı kirpikvarı təxminən kasacığa bərabərdir. Kasacıq 5 mm uzunluqda, ağ tüklü qaidəsi çılpaq bizvari dişlidir. Tacı təxminən 10 mm uzunluqda ağ zanbaq rənglidir.
Dişicik uzunsov tüklü çılpaq sütunludur. Paxlası tüklüdür. Iyun – iyul aylarında çiçəkləyir. Iyul – avqustaylarında meyvəsi yetişir.
Çoxalması:
Təbiətdə vegetativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri:
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi:
Azərbaycanda 1952-ci ildən becərilir.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri:
Azərbaycanın “Qırmızı Kitabı”na daxil edilmişdir.
Zəruri qoruma tədbirləri:
Qəbul edilmiş qoruma tədbiri yoxdur.
Məlumat mənbələri:
- Флора Азербайджана. т.5. 1954;
- Флора Kaвkaзa. т.5. 1954;
- Azərbaycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
- Azərbaycan flora-sının konspekti. I-III cildlər. 2005; 2006; 2008;
- Naxçıvan Muxtar Res-publikası florasının taksonomik spektri. 2008;
- Naxçıvan MR-nın flora müxtəlifliyi və onun nadir növlərinin qorunması. 2011.
İstinadlar
1."Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.
2.“Azərbaycan dendraflorasi” I cild, Baki, “Elm”, 2011, 312 səh.
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. "Azərbaycanın Nadir Ağac və kol bitkiləri", Bakı: "Elm", 2014, 380 səh.
