Vahid Avropa Evi

Vahid Avropa Evi — Sovetlər İttifaqının keçmiş prezidenti Mixail Qorbaçov tərəfindən hazırlanan və müdafiə edilən bir anlayış.

İlk olaraq 1985-ci ildə Sovetlər birliyinin lideri Mixayıl Qarbaçov tərəfindən irəli sürülən və sülh içində bir Avropa həsrətini həyata keçirmək məqsədini ifadə edən bir siyasi layihə olaraq ortaya çıxarılmışdır. Atlas okeanından Ural dağlarına qədər vahid bir Avropa zehniyyətini qoruyur.[1]

Qabaqcıl ritorika

Sözügedən anlayışın 1981-ci ildə Qərbi Almaniyanın paytaxtı Bonna səfəri zamanı Leonid Brejnevin xarici siyasətində bəzi sələfləri olmuşdur, lakin o dönəmlərdə, böyük ehtimalla, ABŞ və Avropalı müttəfiqlərinin arasında uyğunsuzluq yaratmaq və ABŞ siyasətlərinin mülayimləşilməsi ümidi üçün istifadə edilmişdir.[2]

Qlasnost ve Perestroyka siyasətlərini həyata keçirən Mixail Qorbaçov, 1988-ci ilin dekabrında Birləşmiş Millətlər Ümumi Kuruluna xitabən çıxış zamanı.

Avropa evi fikrinin ortaya çıxması

Qorbaçov 1985-ci ildə köhnə dünyanı "ortaq evimiz" kimi səciyyələndirən bir sözlə bənzər bir ifadə istifadə etməsinə baxmayaraq, bu terminin də ən tanınan istifadəsi Qorbaçovun 1987-ci ilin aprel ayında Çexoslovakiya səfəri zamanı "Vahid Avropa Evi", ya da "Bütün Avropa Evi" anlayışını təqdim etdiyi zaman ortaya çıxdı.[3]

dünya düzəni anlayışını yaradan ən mühüm bəyannamə, Mixail Qorbaçovun 1988-ci il 7 dekabr tarixli Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş Assambleyasının iclasında etdiyi çıxış idi. Qorbaçovun formulu yeni nizam yaratmaq üçün əhatəli bir fikir siyahısı ehtiva edirdi. Birləşmiş Millətlərin mərkəzi rolunun gücləndirilməsini və bütün üzvlərin fəal iştirakını müdafiə edirdi. Soyuq Müharibə BMT və BMT Təhlükəsizlik Şurasının əvvəllər nəzərdə tutulan rollarını yerinə yetirməsinə mane oldu. Dövlətlər arasındakı əlaqələrin ideologiyalardan təmizlənilməsi bu yeni əməkdaşlığın təmin edəcəyi faydaları arasında göstərilirdi. Qorbaçov eyni zamanda, iqtisadiyyat bloklarının sona çatması üçün yalnız bircə dünya iqtisadiyyatının mövcud olmasını nəzərdə tuturdu. Hətta, Sovetlər Birliyinin Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (ATƏT) və Beynəlxalq Ədalət Divanı kimi mühüm beynəlxalq təşkilatlara girməsini müdafiə edirdi. Birləşmiş Millətlər Sülh Gücünün sülhü qoruma rolunun canlandırılması və super güclərin əməkdaşlıq edərək regional münaqişələrin həllini təmin etməsi Qorbaçovun əməkdaşlıq anlayışında əhəmiyyət daşıyan iki əsas məsələ idi.[4]

1989-cu il 12 iyunda Qorbaçov Boniiyə gəldi və Almaniyanın federal kansleri Helmut Kol və prezident Riçard fon Vayçzeker ilə görüşdü. Ertəsi gün Kol və Qorbaçov milli öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu, nüvə və adi silahlı qüvvələrin qarşılıqlı olaraq azaldılmasını və Kanada ilə ABŞ-nin da rol aldığı "Vahid Avropa Evi" anlayışını dəstəkləyən birgə bəyannamə imzaladılar. Bundan başqa, Qorbaçov Çarles də Gaullenin "Avropa, Atlantik Okeanından Urallara" coğrafi təsvirini gündəmə gətirərək, Sovet İttifaqının mövcudluğunu yaşatmağa çalışdı.[5]

1989-cu il 6 iyulda Strasburq şəhəri Avropa Şurasının iclası ərəfəsində danışan Qorbaçov bunları dedi: ""Vahid Avropa Evi" konsepsiyasının fəlsəfəsi, silahlı toqquşma ehtimalını, ittifaqlara qarşı qüvvə istifadə etmə hədənin istifadə edilməsi ehtimalını, harada olursa olsun ittifaqları ortadan qaldırır. Bu fəlsəfə, daşındırıcılıq doktrinasının yerini almalıdır. Bu yalnız sözlər üzərində aparılan bir oyun deyil, Avropa inkişafının məntiqi olaraq həyatın özü "Vahid Avropa Evini" gərəkdirir . "[6][7]

1989-cu il 29 noyabr tarixində Qorbaçov yaxınlaşan Malta sammiti ərəfəsində ABŞ prezidenti Corc Herbert Uoker Buş ilə İtaliyada görüşdü. Ertəsi gün Roma bələdiyyə salonunda çıxışında "Vahid Avropa Evi" anlayışının kəmərlərini çəkərkən konsepsiyasının xəttlərini çəkərkən müstəqil dövlətlərin birliyini suverenlik və iqtisadiyyat baxımından müdafiə etdi. Sonra 1990-cı ildə (sonrakı illərdə Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatını yaradacaq) Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq komissiyasının iclasının keçirilməsini təklif etdi. Ertəsi gün Vatikanda Papa II İohan Pavel ilə də görüşdü.[5]

Sonrasında gələn fikirlər

O dövrdə Robert Hormats kimi analitiklərin qənaətinə görə, inkişaf etməkdə olan (o dövrdəki adı ilə) Avropa İqtisadi Birliyi ölkələri "əxlaqi, siyasi, sosial və iqtisadi gücləri" ilə birgə "Avropa Evi" layihəsində prioritet rol almaq üçün özlərini təqdim edirdilər.[8] Bu baxımdan, "Vahid Avropa Evi"nin konsepsiyası Avropa İqtisadi Birliyinin Avropa İttifaqına çevrilməsi üçün ikinci dərəcəli katalizatorlardan biri hesab olunur.

Berlin divarının yıxılmasının 25-ci ildönümündə keçirilən tədbirlərə qatılan Qorbaçov "Dünya yeni bir Soyuq Müharibənin ətəyində" deyə bir xəbərdarlıq etdi. Sovet İttifaqının lideri Mixail Qorbaçov 1989-cu ildə Strasburq şəhəridə elan etdiyi "Vahid Avropa Evi" layihəsini yenidən gündəmə gətirdi. Berlin Divarının süqutunun 25-ci ildönümü tədbirlərində danışan Qorbaçov "Vahid Avropa Evi tikmək fikrini bərpa etməyimiz lazımdır. Ailə içində də problemlər olur, amma ən nəhayət ev, bir döyüş səhnəsi deyildir", — dedi. Qorbaçovun bu siyasi layihəsi, Atlantikadan, Urala qədər inteqrasiya olunmuş və sülh içində yaşayan Avropanı əhatəliyir.[9]

Qorbaçov Qlasnost (SSRİ-nin son dövründə Mixail Qorbaçovun liderliyində ölkədə xüsusilə iqtisadi problemlərə son vermək məqsədiylə tətbiq siyasətlərin hamısına verilən addır) və Perestroyka (SSRİ-də 1980-ci illərdən etibarən reallaşdırılan iqtisadi və siyasi sistemi yenidən konfiqurasiya və islahat hərəkatı) siyasətləri ilə birlikdə "Vahid Avropa Evi" konsepsiya və layihələri ilə xatırlanır. Bu layihələr Yeltsin və ondan sonra gələn Putin və Medvedev tərəfindən davam etdirilmədilər. Dövrün Sovet İttifaqı xarici işlər naziri olan və sonrakı illərin Gürcüstan prezidenti olacaq Eduard Şevardnadze isə Qorbaçovun xəyali anlayışlarla imperiyanı süquta uğratdığını söyləmişdi.[10]

Xarici keçidlər

İstinad

  1. ↑ "Uluslararası İlişkiler Sözlüğü". 2017-10-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 Ekim 2017.
  2. ↑ Malcolm, Neil. "The 'Common European Home' and Soviet European Policy". International Affairs (İngiliscə). (#accessdate_missing_url)
  3. ↑ Schmidt-Häuer, Christian. Gorbachev: The Path to Power. I.B. Tauris.
  4. ↑ "Soviets 'in arms strategy shift'". The Guardian. (#accessdate_missing_url)
  5. ↑ 1 2 "Chronology 1989; East-West Relations". Foreign Affairs.
  6. ↑ Hoagland, Jim. "Europe's Destiny". Foreign Affairs.
  7. ↑ "Address given by Mikhail Gorbachev to the Council of Europe" (İngiliscə). European NAvigator. 27 Eylül 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 Şubat 2007.
  8. ↑ Hormats, Robert D. [Redefining Europe and the Atlantic Link] (#trans_missing_title). Foreign Affairs (İngiliscə).
  9. ↑ "Dünya, yeni bir Soğuk Savaş'ın eşiğinde mi?". Rusya'nın Sesi Radyosu. 10 Kasım 2014. 2017-10-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 Ekim 2017.
  10. ↑ "Ortak Evimiz Avrupa". 16 Ekim 2010. 2017-10-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 Ekim 2017.

Read other articles:

Аксу (річка, Туреччина)

У Вікіпедії є статті про інші значення цього терміна: Аксу. Аксу 36°51′13″ пн. ш. 30°55′13″ сх. д. / 36.85361111113877541° пн. ш. 30.92027777780577935° сх. д. / 36.85361111113877541; 30.92027777780577935Витік в Таврських горахГирло затока Анталія (Середземне море)• координати 36°51′13″&#...

 

Єнькі

Село Єнькіпол. Jeńki Координати 53°03′ пн. ш. 22°49′ сх. д. / 53.050° пн. ш. 22.817° сх. д. / 53.050; 22.817Координати: 53°03′ пн. ш. 22°49′ сх. д. / 53.050° пн. ш. 22.817° сх. д. / 53.050; 22.817 Країна ПольщаПольщаВоєводство Підляське воєводствоПо

 

Kaltensundheim

Kaltensundheim Stadt Kaltennordheim Wappen von Kaltensundheim Koordinaten: 50° 36′ N, 10° 10′ O50.60722222222210.158888888889460Koordinaten: 50° 36′ 26″ N, 10° 9′ 32″ O Höhe: 460 m ü. NHN Fläche: 11,8 km² Einwohner: 806 (1. Jan. 2021)[1] Bevölkerungsdichte: 68 Einwohner/km² Eingemeindung: 1. Januar 2019 Postleitzahl: 36452 Vorwahl: 036946 Karte Stadtteile der Stadt Kaltennordheim...

Philipp Herrlein

Ansicht der Giechburg (rechts) um 1836 Philipp Herrlein (* 18. November 1794 in Fürth; † 24. Mai 1850 ebenda) war ein deutscher Lithograf. Leben Herrlein war nach seinen eigenen Angaben Zeichner und Lithograf. Seine Ansicht von Bad Kissingen trägt die Fußzeile „Nach der Natur gez[eichnet] und lith[ografiert] von Herrlein in Fürth“, die Darstellung des Obstmarkts von Fürth dagegen ist gezeichnet und graviert von Georg Christoph Wilder, Herrlein ist lediglich als derjenige, welcher d...

 

جهاد الصوفية

  هذه المقالة عن جهاد الصوفية. لمعانٍ أخرى، طالع صوفية (توضيح). هذه المقالة مكتوبة من وجهة نظر مُعجَب أو مُشجِّع، وهي لا تعرِض وجهة نظر محايدة. فضلاً، أَزِل ألفاظ الإعجاب والتباهي من متنها، لتتوافق مع دليل الأسلوب في ويكيبيديا. (نقاش) التصوف باختصار هو مجمل تراث المسلمين

 

إيالة مصر

30°03′00″N 31°13′00″E / 30.05°N 31.21666667°E / 30.05; 31.21666667 مصر مصر إيالة مصر     1517–1864     إيالة مصرعلم إيالة مصر إيالة مصرشعار الإيالة المصرية عام 1833. عاصمة القاهرة نظام الحكم إيالة اللغة العربية، التركية العثمانية الديانة الإسلام السني السلطان سليم الأول (الأول) 151...

List of tallest buildings in Zimbabwe

The CBD of Bulawayo Modern skyscrapers in Harare Zimbabwe has 13 buildings that stand taller than 70 metres (230 ft). The tallest building in Zimbabwe would not have been the RBZ (28 storey, 120m tall), not even any building in Harare. If it had been built, the tallest building in Zimbabwe would have been the ABC Building (33 storey, 141m tall) in Zvishavane, designed in 1976 by John Graham Architects. Harare, Zimbabwe's capital city, is where most of the country's tallest buil...

 

Kerala Tourism Development Corporation

Public sector undertaking Kerala Tourism Development CorporationTypeKerala Government UndertakingIndustryTourism, Ecotourism, Hotel ManagementFounded1 November 1966HeadquartersThiruvananthapuram, Kerala, IndiaArea servedKerala, IndiaKey peopleP.K. SASI (Chairman) Sikha Surendran IAS(Managing Director)Websitekeralatourism.org A house Boat View from Vambanad Lake Hotel Aranya Nivas, Thekkady, Kerala Kollam-Alappuzha tourist boat at Kollam Ferry Terminal The Kerala Tourism Development Corporatio...

 

Chihayafuru Part 2

Chihayafuru: Shimo no KuPosterNama lainJepangちはやふる　下の句 Sutradara Norihiro Koizumi ProduserDitulis oleh Norihiro Koizumi SkenarioNorihiro KoizumiBerdasarkanChihayafuruoleh Yuki SuetsuguPemeranSuzu Hirose Shūhei Nomura Mayu Matsuoka Mackenyu Mone Kamishiraishi Yūma Yamoto Yūki Morinaga Hiroya Shimizu Miyuki Matsuda Jun KunimuraPenata musikMasaru YokoyamaPerusahaanproduksiRobotDistributorTohoTanggal rilis 29 April 2016 (2016-04-29) Durasi102 menitNegara Jepa...

Matematika Islam abad pertengahan

Salah satu halaman Al-kitāb al-mukhtaṣar fī ḥisāb al-ğabr wa’l-muqābala karya Al-Khwarizmi. Dalam sejarah matematika, matematika Islam abad pertengahan, biasa disebut matematika Islam atau matematika Arab, mencakup kajian matematika yang dilakukan selama perkembangan peradaban Islam kira-kira antara tahun 622 dan 1600.[1] Sains Islam dan matematika Islam berkembang pesat di bawah khilafah Islam yang menguasai Timur Tengah, mulai dari Semenanjung Iberia di barat sampai Lemba...

 

Норвезький закон (Ізраїль)

Ізраїль Ця стаття є частиною серії статей продержавний лад і устрійІзраїлю Конституція Правова система Права людини Глава держави Президент (список) Реувен Рівлін Виконавча влада Прем'єр-міністр (список) Біньямін Нетаньягу Законодавча влада Палати парламенту Судова вл...

 

Leptophis diplotropis

Species of snake Leptophis diplotropis Original illustration by G.H. Ford in Günther, 1872 Conservation status Least Concern (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Reptilia Order: Squamata Suborder: Serpentes Family: Colubridae Genus: Leptophis Species: L. diplotropis Binomial name Leptophis diplotropis(Günther, 1872) Synonyms[2][3][4] Ahætulla diplotropis Günther, 1872 Hapsidophrys dipl...

Gym Class Heroes

American rap rock band Gym Class HeroesGym Class Heroes in Berlin, 2008Background informationOriginGeneva, New York, U.S.Genres Hip hop rock R&B funk Years active 1997–2012 2018–2019 2023‒present Labels Decaydance Fueled by Ramen Atlantic BatSquad Members Travie McCoy Matt McGinley Disashi Lumumba-Kasongo Ralfy Valencia Past members Ryan Geise Milo Bonacci Steve Decker Jason Amsel Eric Roberts Joey Guise Websitegymclassheroes.com Gym Class Heroes is an American rap rock band from Ge...

 

International Bank Account Number

Alphanumeric code that uniquely identifies a bank account in any participating country A typical British bank statement header (from a fictitious bank), showing the location of the account's IBAN The International Bank Account Number (IBAN) is an internationally agreed upon system of identifying bank accounts across national borders to facilitate the communication and processing of cross border transactions with a reduced risk of transcription errors. An IBAN uniquely identifies the account o...

 

Charlottetown Driving Park

This article is about the harness track in Charlottetown, Prince Edward Island. For other places named Driving Park, see Driving Park (disambiguation). The Charlottetown Driving Park (CDP), located in Charlottetown, Prince Edward Island, Canada is a harness racing track for racing standardbred horses. History The CDP opened on October 2, 1889, at a site along the west bank of the Hillsborough River in the rural community of Parkdale (amalgamated into Charlottetown in 1996). The facility soon ...

Corvallis, Oregon

City in Oregon, United States of America City in Oregon, United StatesCorvallis, OregonCityBenton County Courthouse FlagMotto: Enhancing Community LivabilityLocation of Corvallis within Benton County (left) and Benton County within Oregon (right)CorvallisLocation in OregonShow map of OregonCorvallisLocation in the United StatesShow map of the United StatesCoordinates: 44°34′11″N 123°16′42″W / 44.56972°N 123.27833°W / 44.56972; -123.27833CountryUnited S...

 

The Zone of Interest (film)

2023 film by Jonathan Glazer The Zone of InterestUS theatrical release posterDirected byJonathan GlazerWritten byJonathan GlazerBased onThe Zone of Interestby Martin AmisProduced by James Wilson Ewa Puszczyńska Starring Christian Friedel Sandra Hüller CinematographyŁukasz ŻalEdited byPaul WattsMusic byMica LeviProductioncompanies Film4 Access Polish Film Institute JW Films Extreme Emotions Distributed by A24 (United States and United Kingdom) Gutek Film (Poland)[1] Release dates 1...

 

Storybook architecture

Residential building style popular 1920s and 1930s Harry Oliver's Spadena House (1921), also known as the Witch's House, Beverly Hills, California. Storybook architecture or fairytale architecture is a style popularized in the 1920s in England and the United States. Houses built in this style may be referred to as storybook houses. Description The storybook style is a nod toward Hollywood design technically called Provincial Revivalism and more commonly called Fairy Tale or Hansel and Gretel....

Con Sciacca

Australian politician The HonourableCon SciaccaAOSciacca in 1994Member of the Australian Parliamentfor BowmanIn office11 July 1987 – 2 March 1996Preceded byLen KeoghSucceeded byAndrea WestIn office3 October 1998 – 9 October 2004Preceded byAndrea WestSucceeded byAndrew Laming Personal detailsBornConcetto Antonio Sciacca(1947-06-13)13 June 1947Sicily, ItalyDied21 June 2017(2017-06-21) (aged 70)Kangaroo Point, Brisbane, Queensland, AustraliaNationalityItalian Australia...

 

Mitsou

This article is about the Canadian singer. For the Hungarian singer, see Mónika Juhász Miczura. For the novella, see Mitsou (novella). For the 1956 film, see Mitsou (film). This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Mitsou&...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!