Toponim

Toponim (q.yun. τόπος – yer + ὄνυμα^[1] — ad) — Yerdəki təbii obyektin və ya Yer üzündə insanın yaratdığı obyektin xüsusi adını bildirən onimlər kateqoriyası.^[2] Toponimləri onomastikanın bir qolu olan toponimika elmi öyrənir.^[2]

Elementləri

İrandilli

• abad^[3] – firavan, rahat (şəhər) (İslamabad, Heydərabad)
• kənd – şəhər ( Səmərqənd; Daşkənd)
• ob (ab, ap) – çay (Ob, Varzob)

Türkdilli

• ağay, ağac – Qoş-Ağac, Sarıağac
• ağ;^[4][5] mola – qəbir (Akmola)
• alma – Almatı, Almalıq
• altın – Altıntaş, Altıntu
• balıq – Qarabalıq, Balaklava
• baş – Başqırdıstan, Qarabaş
• dağ – Ayudağ, Qaradağ, Uluq-Dağ
• elqa – çay^[6] (Koelqa, Sak-Elqa
• qara – Karatau
• kol, kul, xol, qoyul – göl (İssık-Kul)
• kum – qum, səhra (Qızılqum, Qaraqum)
• qızıl – qırmızı (Qızıl)
• sarı – Saryözek, Saratov – sarı + tau sözlərindən
• su (suq) – Mras-Su
• tau – Yamantau
• daş – Daşkənd
• temir, timer – dəmir (Temirtau)
• yana, jana – yeni (Yanaul), (Janatas)
• çeşmə – bulaq (Çişma-Baş, Çişmı)
• har – qar və ya buz (Xarabad)

İstinadlar

1. В эолийском и дорийском (дорическом) диалектах.
2. Подольская, 1988
3. Персидско-таджикский топоформант, происходящий от древнеиранского «*ā-pāta-» «защищённый» от корня «*pā-» — «охранять, защищать»
4. "Топонимика Челябинской области". Краеведение Челябинской области. 2010-08-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-01-08.
5. "Краткий словарь географических названий Крыма". Путеводитель. Крым. — Серия: Мир вокруг нас. 2008-03-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-04-22.
6. "Введение в краеведение Южного Урала". İstifadə tarixi: 2008-04-22.^{[ölü keçid]}