Robert Muqabe

Robert Muqabe
şo. Robert Gabriel Mugabe
ing. Robert Gabriel Mugabe
Afrika Birliyi Təşkilatının sədri[d]
2 iyun 1997 – 8 iyun 1998
ƏvvəlkiPol Biya
SonrakıBlayis Kompaore
Qoşulmama Hərəkatının Baş katibi[d]
6 sentyabr 1986 – 7 sentyabr 1989
ƏvvəlkiZail Sinqh[d]
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı Robert Gabriel Mugabe
Doğum tarixi (100 yaş)
Doğum yeri Kutama, Cənubi Rodeziya
Vəfat tarixi 6 sentyabr 2019(2019-09-06)[1][2][…] (95 yaşında)
Vəfat səbəbi xərçəng xəstəliyi
Dəfn yeri
Partiya ZANU partiyasının sədri
Təhsili
Fəaliyyəti siyasətçi
Həyat yoldaşı
  • Qreys Muqabe[d] (19962019)
Uşaqları 4 (Bona Muqabe daxil olmaqla)
Dini Roma-Katolik kilsəsi
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi siyasət[3]

İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Robert Muqabe (şo. Robert Gabriel Mugabe [muɡaɓe], ing. Robert Gabriel Mugabe [muːˈɡɑːbiː]; 21 fevral 1924[4][2][…], Kutama[d], Cənubi Rodeziya[d], Britaniya imperiyası6 sentyabr 2019[1][2][…]) — Zimbabvenin ikinci prezidenti (21 fevral 1924[4][2][…], Kutama[d], Cənubi Rodeziya[d], Britaniya imperiyası6 sentyabr 2019[1][2][…]), diktator.

Həyatı

21 fevral 1924-cü ildə Kutama qəsəbəsində anadan olan Muqabenin atası dülgər, anası isə Britaniya müstəmləkəsi olan Cənubi Rodeziyadan (indiki Zimbabve) müəllimə idi[5].

Təhsili

Muqabe ibtidai təhsilini katolik məktəbində almış, ali təhsilini isə Cənubi Afrika Respublikasındakı qaralar üçün nəzərdə tutulmuş universitetdə davam etdirmişdir. Bakalavr təhsilini bitirdikdən sonra bir müddət Qana Respublikasında müəllim işləmişdir[5].

Siyasi fəaliyyəti

Ölkəsinə geri qayıdarkən burada irqi mübarizənin gərginləşdiyini görən Muqabe müəllimlik işini buraxaraq, siyasi fəaliyyətə başlayır və Coşua Nkomonun yaratdığı Zimbabve Xalq İttifaqına qoşulur. 1963-cü ildə Coşua ilə gərgin münasibətlərinə görə Coşuadan ayrılıb özünə yeni partiya qurur[5].

Həbsi

Yeni partiya rəhbəri olduqdan qısa müddət sonra həbs edilərək 11 il cəza çəkir. Bu illər o, çox əziyyət çəkir, işgəncələr görür, hətta xəstəlikdən dünyasını dəyişmiş üçyaşlı oğlunun dəfninə də onu buraxmırlar. Ancaq bütün bunlar Muqabeni sındırmaq əvəzinə daha da möhkəmləndirir[5].

Onu bu dövrdə qapalı və işgəncəli həyatdan çıxaran ümidi və elmə həvəsi olur. Tezliklə həbsxana yoldaşları üçün dərslər təşkil edib. Savadsız məhbuslara yazmaq-oxumaq, hesab, hətta ingilis dilini öyrədir. Bununla da o öz öyrəndiklərini, ən əsası ingilis dilini yaddan çıxartmağa imkan verməyib. Həbsxanada ola-ola London Universitetinə imtahan verir və daxil olur. Həbs müddəti bitənə qədər isə daha 4 diploma yiyələnir: biri magistr olmaqla iki hüquq, iqtisadiyyat və idarəetmə[5].

Həbsxanadan sonra

Həbsxanadan çıxan kimi yenidən azadlıq uğrunda mübarizəyə qalxır, kəndli inqilabına hazırlaşıb. Muqabe strategiya planları hazırlayır, dəstələrin sərhədi aşıb Cənubi Rodeziyaya keçməsinə nəzarət edirdi; özü sərkərdə olmadığı üçün bütün hərbi məsələləri silahdaşları həll edirdi[5].

Onun üzv olduğu partizan dəstələri qarşısına çıxan bütün ağ adamları əsgər və ya dinc sakin olmasına baxmadan öldürürdülər. Xüsusilə də fermerləri öldürüb onların təsərrüfatını ələ keçirir, işçiləri isə öz sıralarına qatırdılar. Muqabe bu adamlara azadlıq əldə etdikdən sonra torpaq vəd edirdi. Ondan narazı qalanlar isə tezliklə boğazı kəsilmiş halda tapılırdı. Həbsxana həyatı Roberti daşlaşdırmışdı. Tezliklə, yüksək savadlı, aqressiv, mübariz Muqabenin adı sərhədləri aşır: ABŞBriyaniyada hamı ondan danışırdı. Artıq Cənubi Rodeziyada ağların hakimiyyəti dözmədi və qanlı döyüşlərdən sonra ağlar sülh razılığına gəlib ölkəni qaraların əlinə verdilər. Hakimiyyətə namizəd 2 ad vardı: Robert Muqabe və Coşua Nkomo. Seçkilərdə Muqabe rəqibini qabaqladı, buna səbəb onun ölkədə sayca çoxluq təşkil edən Şon xalqına mənsub olmasıydı[5].

Prezidentlik dövrü

27 dekabr 1987-ci ildə prezident seçiləndən sonra radio ilə ilk çıxışında çamodanını yığmış ağlara belə müraciət etmişdi:

"Dünən düşmən idik, bu gün birləşib dost olmalıyıq. Ağlar bizi sıxırdı, amma biz bunun qisasını almayacağıq. Mən gələcək naminə birləşməyə və güzəştə getməyə sizi dəvət edirəm".[5]

Əslində bu, ağların ölkədən çıxmaması üçün bir tələ idi. İlk başlarda dediyinə əməl etdi. Çünki qaralar idarəçiliyi, təsərrüfatı bilmirdilər. Yeni qurulmuş Zimbabve dövlətini gücləndirmək lazım idi. Odur ki, ağ fermerlərə torpaqları geri verildi. Qərb də işi belə görüb Zimbabveyə yardımlar edirdi. Bu yardımların sayəsində Muqabe ölkədə yollar çəkdirdi, təhsil və səhiyyə sahələrini formalaşdırdı[5].

Ağların ölkədə rahat nəfəs alması qaraları Muqabeyə qarşı hiddətləndirirdi, amma qarşı çıxanların aqibəti heç də yaxşı olmadı. Coşua çevrilişdə ittiham edilərək ölkədən qovuldu. Digərləri isə yavaş-yavaş aradan götürüldü. Coşuanın aid olduğu Matabel xalqı blokadaya alınaraq aclığa məhkum edildi. Aralarında baş qaldıranları islah düşərgəsinə göndərərək işgəncələrə məruz qoyurdular, amma Muqabe bununla xalqın iradəsini qıra bilməyəcəyini görüb sülhə getməyə məcbur oldu, Coşuanı geri qaytardı. Onun müttəfiqlərini də həbsdən buraxdırdı; bir şərtlə ki, daha heç birisi Muqabeyə qarşı çıxmayacaqdı. Bu adamlar Muqabedən yaxşı vəzifə aldıqdan sonra ölkədə müxalifət qalmadı, tezliklə təkpartiyalı sistem yaradıldı. Müxalifət məsələsini həll etdikdən sonra Muqabe irqi məsələlərə keçdi. Bunda onu məcbur edən qüvvələr də vardı — əvvəlki qara döyüşçülər verilən vədləri istəyirdilər. Ağları qovub onların torpaqlarına yiyələnməyə niyyətlənmişdilər. Qısa müddətdə ağ fermerlərin yarıdan çoxu ölkədən qovularaq böyük təsərrüfatları qaraların ixtiyarına buraxdılar. Yerdə qalanlar da "xalq düşməni" elan olunub həbsə atıldı, amma idarəçilikdən, təsərrüfatdan anlamayan keçmiş qulların sayəsində ölkə tezliklə başıpozuq, korrupsiyanın hökm sürdüyü bir yerə çevrildi. Muqabenin yaxınları, qohumları böyük varidata sahib olduqları halda əhalinin 85%-i isə ildə cəmi 300 dollara dolanmalı olurdu[5].

Avropa İttifaqı Muqabenin heç də refarmator olmadığını görüb ölkəyə sanksiyalar tətbiq etməyə başladı. Bundan sonra ölkə tamamilə çökdü. Hiperinflyasiya baş verdi, yəni qiymətlər günbəgün qalxırdı, mağazalar boşalmışdı. Xəstəxanalar fəaliyyətini dayandırmalı oldu, çünki dərman tapılmırdı. Fermerlər bir vaxtlar ağlardan mübarizə ilə əldə etdikləri torpaqları qoyub tərk etdilər. Keçmiş qullar və partizanlar idarəçilikdən və təsərrüfat işlərindən anlamırdılar, çünki onlar buyruq verməyə deyil, icra etməyə öyrəşmişdilər. Qısacası aydın oldu ki, Zimbabve Britaniyanın nəzdində Cənubi Rodeziya olarkən daha yaxşı həyat tərzinə malik idi[5].

Hakimiyyətinin son illərində Prostat xərçəngindən əziyyət çəkən Robert Muqabe mütəmadi olaraq xaricdə müalicədə olmasına baxmayaraq, hələ də hakimiyyəti əldən vermək istəmirdi.[5].

Ailəsi

Robert Muqabenin arvadı Qreys Muqabe

1996-cı ildən evli olduğu arvadı Qreys Muqabe onun əsas varislərindən biri hesab olunurdu.[6].

İstinadlar

  1. 1 2 3 Zimbabwe ex-President Robert Mugabe dies aged 95. BBC.
  2. 1 2 3 4 5 Robert Gabriel Mugabe // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  3. Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  4. 1 2 NNDB (ing.). 2002.
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Şəfiqə Şəfa. Afrikanın ürəyindən axan QARA qanlar – Ağların qənimi qara diktator Arxivləşdirilib 2021-04-12 at the Wayback Machine. publika.az, 09.06.2017  (az.)
  6. Verkaik, Robert. "The love that made Robert Mugabe a monster". The Independent. London. 6 April 2008. 9 May 2008 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 July 2008.

Xarici keçidlər

Read other articles:

Not to be confused with brain transplant. Experimental surgical operation A head transplant is an experimental surgical operation involving the grafting of one organism's head onto the body of another. In many experiments, the recipient's head has not been removed, but in others it has been. Experimentation in animals began in the early 1900s. As of 2023[update], no lasting successes have been achieved.[1][2] Medical challenges There are three main technical challenges...

 

2016 compilation album by Jeff BuckleyYou and ICompilation album by Jeff BuckleyReleasedMarch 11, 2016RecordedFebruary 1993Length52:14LabelLegacyJeff Buckley chronology The Jeff Buckley Collection(2010) You and I(2016) Singles from You and I Everyday PeopleReleased: November 12, 2015 Just Like a WomanReleased: January 13, 2016 I Know It's OverReleased: February 11, 2016 You and I is a compilation album by Jeff Buckley, released on March 11, 2016, on Legacy Recordings.[1] The s...

 

American politician Lawrence M. Hall, Sr.Hall in 193540th Speaker of the Minnesota House of RepresentativesIn officeJanuary 1939 – January 4, 1949Preceded byHarold H. BarkerSucceeded byJohn A. HartleMinnesota State Representative from the 15th DistrictIn officeJanuary 1935 – January 1949 Personal detailsBorn(1908-05-20)May 20, 1908St. Cloud, MinnesotaDiedFebruary 28, 1973(1973-02-28) (aged 64)Political partyNonpartisan Conservative CaucusDemocratSpouseMargaret S...

Lobaria pulmonaria[1][2] Classificação científica Reino: Fungi Divisão: Ascomycota Classe: Lecanoromycetes Ordem: Peltigerales Família: Lobariaceae Género: Lobaria Espécie: L. pulmonaria Nome binomial Lobaria pulmonaria[1]L. (Hoffm.) (1796) Lobaria pulmonaria, vulgarmente chamada pulmonária ou pulmão-dos-carvalhos,[3] é um grande líquen epífito que consiste na associação simbiótica entre um fungo ascomicete, uma alga verde e uma cianobactéria - uma simbiose que envolve membros...

 

هذه المقالة بحاجة لصندوق معلومات. فضلًا ساعد في تحسين هذه المقالة بإضافة صندوق معلومات مخصص إليها. يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2021) رباط رأ

 

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يوليو 2019) فيوليت كورنيليوس معلومات شخصية الميلاد 17 مارس 1919[1]  سنغافورة[2]  الوفاة 23 يناير 1998 (78 سنة)   مواطنة مملكة هولندا  الحياة العملية المهنة فنانة...

Tong suiRong sui kedelai di Biara 10,000 BuddhaJenisSup atau custardSajianHidangan penutupTempat asalChina  Media: Tong sui Tong sui Hanzi: 糖水 Makna harfiah: sugar water Alih aksara Mandarin - Hanyu Pinyin: táng shuǐ Min Nan - Romanisasi POJ: thn̂g-tsuí Yue (Kantonis) - Jyutping: tong4 seoi2 Tian tang Hanzi: 甜湯 Makna literal: sweet soup Alih aksara Mandarin - Hanyu Pinyin: tián tāng Min - Romanisasi Min-nan : tiⁿ-thng Yue (Kantonis) - Jyutping: tim4 tong1 Tong su...

 

Teil eines Doppeltors der Festung Hazor, 9. Jh. v. Chr., mit Volutenkapitellen (Israel-Museum)[1] Das Nordreich Israel war ein Staat, der während der Eisenzeit (9./8. Jahrhundert v. Chr.) im östlichen Mittelmeerraum bestand.[2] Die königliche Residenz war Samaria. Das Nordreich Israel ist aus den biblischen Königsbüchern bekannt, die allerdings mit deutlichem zeitlichen Abstand zu den Ereignissen verfasst wurden. Es wird außerdem in außerbiblischen Quellen seit dem 9. J...

 

Flying squadron of the Royal Air Force No. 115 Squadron RAFSquadron badgeActive1 December 1917 – 1 April 1918 (RFC) 1 April 1918 – 18 October 1919 (RAF) 15 June 1937 – 1 March 1950 13 June 1950 – 1 June 1957 21 August 1958 – 1 October 1993 1 October 2008 – presentCountry United KingdomBranch Royal Air ForceTypeFlying training squadronRoleQualified flying instructor trainingPart ofNo. 6 Flying Training SchoolHome stationRAF WitteringMotto(s)Despite the elements[1]Aircr...

Series of post-apocalyptic novels by S. M. Stirling The Emberverse seriesCover image of first novel in the seriesAuthorS.M. StirlingCountryUnited StatesLanguageEnglishGenreAlternate history, Science fiction, post-apocalyptic, FantasyPublisherRoc BooksPublishedJuly 2004 – November 2018Media typePrint (hardback & paperback)No. of books15 novelsPreceded byNantucket seriesFollowed byTales from the Black Chamber The Emberverse series—or Change World[1]—is a series of post-apocaly...

 

LuciferSingel oleh Shineedari album LuciferDirilis19 Juli 2010 (2010-07-19)FormatDigital downloadDirekamSM Studios in Seoul, South KoreaGenreDance-pop, ElectropopDurasi3:54LabelSM EntertainmentPenciptaYoo Young-jinProduserLee Soo-man (Executive) Templat:Korean membutuhkan parameter |hangul=. Lucifer (Korean title: 루시퍼; Japanese title: ルシファー), adalah salah satu lagu dari boyband Korea Selatan, SHINee. Lirik lagu ini ditulis oleh Yoo Young-jin.[1] Versi Kor...

 

Canadian filmmaker Xavier DolanCQ CMDolan at the 2016 Cannes Film FestivalBornXavier Dolan-Tadros (1989-03-20) 20 March 1989 (age 34)Montreal, Quebec, CanadaOccupationsFilm directorproducerscreenwritereditoractorcostume designerYears active1994–presentParentManuel Tadros (father)AwardsFull list Xavier Dolan-Tadros CQ CM (French: [ɡzavje dɔlan tadʁɔs];[1] born 20 March 1989) is a Canadian filmmaker and actor. He began his career as a child actor in comme...

Depressão Tropical Um Tempestade tropical (SSHWS/NWS) A depressão tropical Um a 28 de maio. Formação 28 Dissipação 29 de maio de 2009 Ventos mais fortes sustentado 10 min.: 75 km/h (45 mph) sustentado 1 min.: 65 km/h (40 mph) Pressão mais baixa 1006 mbar (hPa); 29.71 inHg Fatalidades Nenhum Danos Nenhum Áreas afectadas Costas da Carolina do Norte Parte da Temporada de furacões no oceano Atlântico de 2009 editar  A Depressão Tropical Um foi o primeiro ciclone tropical a se ...

 

American neuroscientist Benjamin LibetBorn(1916-04-12)April 12, 1916Chicago, Illinois, U.S.DiedJuly 23, 2007(2007-07-23) (aged 91)Davis, California, U.S.NationalityAmericanAlma materUniversity of ChicagoKnown forExperimental investigation of consciousnessScientific careerFieldsNeuroscienceInstitutionsUniversity of California, San FranciscoDoctoral advisorRalph W. Gerard Benjamin Libet (/ˈlɪbət/;[1] April 12, 1916 – July 23, 2007) was an American neuroscientist who ...

 

Aquarium in Qawra , Malta Malta National AquariumMain entrance of the Aquarium35°57′30″N 14°25′22″E / 35.95833°N 14.42278°E / 35.95833; 14.42278Date openedOctober 1, 2013LocationTriq it-Trunciera, Qawra (San Pawl il-Baħar), MaltaFloor space20,000 m2 (220,000 sq ft)No. of speciesMore than 175[1]Major exhibitsDifferent species of Fishes, molluscs, reptiles and insectsDirectorDaniel de CastroManagementMalta Tourism AuthorityPublic trans...

Italian comedian and director (1897–1950) Monty BanksBornMario Bianchi(1897-07-18)18 July 1897Cesena, ItalyDied7 January 1950(1950-01-07) (aged 52)Arona, ItalyOccupationsComedianactordirectorproducerYears active1916–1945Spouses Gladys Frazin ​ ​(m. 1929; div. 1932)​ Gracie Fields ​(m. 1940)​ Montague (Monty) Banks (born Mario Bianchi; 18 July 1897 – 7 January 1950)[1] was a 20th century Italia...

 

Tissue type This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Simple columnar epithelium – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (April 2021) (Learn how and when to remove this template message) Simple columnar epitheliumThe stomach wall, with simple columnar epithelium visible as a lining at the top.Det...

 

This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; try the Find link tool for suggestions. (June 2023) Eva KuriletsNationalityUkrainianOccupationHuman rights activist Evelina Kurilets (or Eva Kurilets) is a Ukrainian human rights activist and is the executive director of Razom, an organization that secures aid for Ukraine. Prior to the Russo-Ukrainian War, Kurilets worked in the finance industry, as well as several charities....

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Smokers' Paradise – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2020) (Learn how and when to remove this template message) 1987 EP by Breaking CircusSmokers' ParadiseEP by Breaking CircusReleased1987GenrePost-punkLabelHomestead[1]Produc...

 

This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Shahid Akhtar Qalandar – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (December 2018) (Learn how and when to remove this template message) Voice of...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!