Pul müharibəsi

Pul müharibəsi
Tarix	23 dekabr 2017
Yeri	Pul departamenti

Pul müharibəsi^[1][2] — Konqo Respublikası ilə ölkənin cənub-şərq hissəsində yerləşən Pul dpartamentində Ninca milisləri arasında münaqişə. Frederik Bintsamu konstitusiyaya dəyişikliklərə öz etirazını bildirmiş və bundan sonra onunla Konqo Prezidenti Deni Sassu-Nqesso arasında gərginlik artmışdır. Bintsamu əvvəllər Sassu-Nqesso ilə əməkdaşlıq etmişdir.^[3]

2016-cı ilin aprel ayından 2017-ci ilin aprel ayına qədər münaqişədə ümumilikdə 115 nəfər həlak olmuşdur.^[4] Təxminən 13 min insan zorakılıqlar nəticəsində evlərini tərk etmək məcburiyyətində qalmışdır.^[5]

Zəmin

2016-cı ilin martında Konqo Respublikasında 30 ildən artıq müddətdir ki, hakimiyyətdə olan Deni Sassu-Nqesso 2016-cı il prezident seçkilərində yenidən prezident seçilmişdir. Nqessonun qələbəsi elan edildikdən sonra müxalifət seçki saxtakarlıqlarının olduğunu iddia etmiş və qısa müddət sonra toqquşmalar başlamışdır. Brazzavilin cənub hissəsində toqquşmalarda üç polis əməkdaşı və iki yaraqlı öldürülmüşdür. Hökumət Ninca milislərinin basqınçılar olduğunu və hücumlara görə məsuliyyət daşıdığını irəli sürmüşdür. Hökumətin növbəti çərşənbə axşamı verdiyi açıqlamaya görə, 2 mülki şəxs və 12 hücumçu öldürülmüşdür. Hökumət həmçinin əlavə etmişdr ki, hücumdan sonra əlli yaraqlını həbs edilmişdir.^[6]

Münaqişə

4 aprel 2016-cı ildə Konqo hökuməti Ninca milislərini təhlükəsizlik qüvvələrinə hücum etməkdə ittiham etmişdir. Milis ittihamları rədd etmiş, onları siyasi təzyiq üçün saxta bəhanə adlandırmışdır.^[3] Zorakılıq Konqo Silahlı Qüvvələri tərəfindən bombardman və Ninca milislərinin qatarlara hücumu kimi hadisələrlə davam etmişdir.^[7][8] 18 aprel 2017-ci ildə 18 konqolu əsgər Ninca milisləri tərəfindən öldürülmüşdür. Konqo hökuməti və Ninca milisləri 23 dekabr 2017-ci ildə atəşkəs sazişi imzalamışdılar. Müqavilənin şərtlərinə əsasən, Nincalar silahlarını təhvil verməli, Brazzavil və Puent-Nuar şəhərləri arasında ticarətə müdaxiləni dayandırmalı idilər.^[9]

Nəticəsi

Müharibənin bitməsinə baxmayaraq, 2018-ci ilin noyabrına qədər Konqo–Okean dəmir yolu hərəkəti bərpa edilmişdir.^[10]

İstinadlar

1. "Conflict in Pool region – Republic of Congo" (PDF). ACAPS. 2017. 2021-12-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-03-08.
2. "Congo-Brazzaville : La "guerre du Pool" ravage le pays" [Congo-Brazzaville: The "Pool War" devastates the country] (French). 25 May 2017. 16 June 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 June 2017.
3. "Congo-Brazzaville : "Ne ramassez pas les corps !"" [Congo-Brazzaville: "Do not pick up bodies!"] (French). Paris Match. 15 September 2016. 8 March 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 March 2023.
4. "ACLED Version 7 (1997 – 2016)". Armed Conflict Location & Event Data Project. 24 April 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 April 2017.
5. "République du Congo : près de 13.000 déplacés par les violences dans la Province du Pool" [Republic of Congo: Nearly 13,000 displaced by violence in Pool Province] (French). United Nations Radio. 9 December 2016. 12 August 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 March 2023.
6. "Congo-Brazzaville's hidden war". The New Humanitarian. 18 June 2018. 4 March 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 November 2019.
7. Ngoussou, Ngouela. "Des incidents dans le Pool empêchent le bon fonctionnement du CFCO au Congo" [Incidents in the Pool prevent the CFCO from working in the Congo]. VOA Africa (French). 9 February 2017. 29 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 August 2018.
8. "Congo-Brazzaville: la partie de chasse de Sassou Nguesso" [Congo-Brazzaville: the hunting party of Sassou Nguesso] (French). Paris Match. 13 October 2016. 2 October 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 March 2023.
9. McAllister, Edward; Elion, Christian; Powell, Stephen. "Congo Republic signs peace accord with". Reuters Africa. 24 December 2017. 29 December 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 August 2018.
10. "Congo's bread basket struggles to recover from conflict". The Citizen. 8 August 2019. 25 September 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 November 2019.