Nqo Din Zyem

Nqo Din Zyem
vyet. Ngô Đình Diệm
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	3 yanvar 1901(1901-01-03)[1][2]^[…]
Doğum yeri	Hyue, Annam (Fransa protektoratı), Fransa Hind-Çini
Vəfat tarixi	2 noyabr 1963(1963-11-02)[1][2]^[…] (62 yaşında)
Vəfat yeri	Hoşimin, Cənubi Vyetnam
Vəfat səbəbi	güllə yarası^[d]
Təhsili	Miçiqan Universiteti
Fəaliyyəti	siyasətçi
Dini	Roma-Katolik kilsəsi
Hərbi xidmət
Döyüşlər	Vyetnam müharibəsi
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nqo Din Zyem (vyet. Ngô Đình Diệm, tı-nom 吳廷琰) (3 yanvar 1901^[1][2][…], Hyue, Annam (Fransa protektoratı), Fransa Hind-Çini – 2 noyabr 1963^[1][2][…], Hoşimin, Cənubi Vyetnam) — Vyetnam dövlət və siyasət xadimi, Vyetnam Respublikasının ilk prezidenti (1955–1963).

Həyatı

Nqo Din Zyem katolik mandarin ailəsində anadan olmuşdur. 1954-cü ildə dövlət başçısı və keçmiş imperator Bao-day onu yeni yaradılmış Vyetnam Respublikasının baş naziri təyin etmişdir.^[3]

Zyem 1955-ci ildə Bao-dayı referendum vasitəsilə devirmiş və prezident olmuşdur. O, ABŞ-nin dəstəyi ilə Cenevrə Konfransının azad seçkilər haqqında müddəalarına əməl etməkdən imtina etmişdir. Zyem hakimiyyətinin qeyri-kommunist Cənubi Vyetnamı qurmasında ABŞ-nin möhkəm dəstəyi olmuşdur. Buna baxmayaraq, onun buddistləri təqib etməsi və öldürməsi ABŞ-nin dəstəyini geri çəkməsinə səbəb olmuşdur. Zyem dövlət çevrilişi nəticəsində öldürülmüşdür.^[3]

Mükafatlar

• "Müqəddəs Mixail və Georgi" ordeni (Birləşmiş Krallıq, 1957)^[4]
• "Çula Çom Klao" ordeni (Tailand, 1959)^[5]

İstinadlar

1. Ngo Dinh Diem // Encyclopædia Britannica (ing.).
2. Ngo Dinh Diem // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
3. "Ngo Dinh Diem | lex.dk". Den Store Danske. 5 iyn 2023. 2023-07-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-19.
4. Ham, Paul. Vietnam: the Australian War. Pymble, New South Wales: Harper Collins. 2007. ISBN 978-0-7322-8237-0., p. 57
5. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ Arxivləşdirilib 2022-04-12 at the Wayback Machine, เล่ม 74, ตอน 71 ง, 27 สิงหาคม พ.ศ. 2500, หน้า 2136

Əlavə ədəbiyyat

• Bui, Diem. In the Jaws of History. Houghton Mifflin. 1987.
• Cao, Văn Luận (1972). Bên giòng lịch sử, 1940–1965. Trí Dũng, Sài Gòn.
• Catton, Philip E. Diem's Final Failure: Prelude to America's War in Vietnam. University Press of Kansas. 2003. ISBN 9780700612208. 2022-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-19.
• Chapman, Jessica M. Cauldron of Resistance: Ngo Dinh Diem, the United States, and 1950s Southern Vietnam. Cornell University Press. 2013. ISBN 9780801450617. 2022-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-19.
• Fall, Bernard B. The Two Viet-Nams. Praeger Publishers. 1967.
• Jacobs, Seth. Cold War Mandarin: Ngo Dinh Diem and the Origins of America's War in Vietnam, 1950–1963. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. 2006. ISBN 0-7425-4447-8.
• William Henderson; Wesley R. Fishel. "The Foreign Policy of Ngo Dinh Diem". Vietnam Perspectives. 2 (1). 1966.
• Jarvis, Edward. Sede Vacante: the Life and Legacy of Archbishop Thục. Berkeley, California: Apocryphile Press. 2018. ISBN 978-1-949643-02-2.
• Karnow, Stanley. Vietnam: A History. New York: Penguin Books. 1997. ISBN 0-670-84218-4.
• Kolko, Gabriel (1987). Vietnam: Anatomy of a War, 1940–1975. Unwin Paperbacks.
• Langguth, A.J. Our Vietnam: The War 1954-1975. New York: Simon and Schuster. 2000. ISBN 0743212444.
• Miller, Edward. "Vision, Power and Agency: The Ascent of Ngô Đình Diệm, 1945–54". Journal of Southeast Asian Studies. 35 (3). 2004: 433–458. doi:10.1017/S0022463404000220.
• Miller, Edward. Misalliance: Ngo Dinh Diem, the United States, and the Fate of South Vietnam. Harvard University Press. 2013. ISBN 9780674072985. 2022-05-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-19.
• Morgan, Joseph (1997). The Vietnam Lobby: The American friends of Vietnam 1955–1975. University of North Carolina Press.
• Moyar, Mark. Triumph Forsaken: The Vietnam War, 1954–1965. Cambridge University Press. 2006. ISBN 9780511511646. 2022-12-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-19.
• Nguyen, Phi-Vân. "A Secular State for a Religious Nation: The Republic of Vietnam and Religious Nationalism, 1946–1963". The Journal of Asian Studies. 77 (3). 2018: 741–771. doi:10.1017/S0021911818000505.
• Stewart, Geoffrey C. "Hearts, Minds and Công Dân Vụ: The Special Commissariat for Civic Action and Nation-Building in Ngô Đình Diệm's Vietnam, 1955–1957". Journal of Vietnamese Studies. 6 (3). 2011: 44–100. doi:10.1525/vs.2011.6.3.44.
• Stewart, Geoffrey C. Vietnam's Lost Revolution: Ngô Đình Diệm's Failure to Build an Independent Nation, 1955–1963. Cambridge University Press. 2017. ISBN 9781316160992. 2023-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-19.
• Taylor, K. W., ed. (2015). Voices from the Second Republic of South Vietnam (1967–1975) Arxivləşdirilib 2022-12-09 at the Wayback Machine. Ithaca, NY: Southeast Asia Program Publications, Cornell University Press.
• Tan, Mitchell. "Spiritual Fraternities: The Transnational Networks of Ngô Đình Diệm's Personalist Revolution and the Republic of Vietnam, 1955–1963". Journal of Vietnamese Studies. 14 (2). 2019: 1–67. doi:10.1525/vs.2019.14.2.1.
• Tran, Nu-Anh. Disunion: Anticommunist Nationalism and the Making of the Republic of Vietnam. University of Hawaiʻi Press. 2022. ISBN 9780824887865. 2022-05-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-07-19.
• Buttinger, Joseph. Vietnam: A Dragon Embattled. Praeger Publishers. 1967.
• Fitzgerald, Frances. Fire in the Lake: The Vietnamese and Americans in Vietnam. Boston: Little, Brown and Company. 1972. ISBN 0-316-15919-0.
• Gettleman, Marvin E. Vietnam: History, Documents, and Opinions on a Major World Crisis. Harmondsworth, Middlesex: Penguin Books. 1966.
• Halberstam, David; Singal, Daniel J. The Making of a Quagmire: America and Vietnam during the Kennedy Era. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield. 2008. ISBN 978-0-7425-6007-9.
• Hammer, Ellen J. A Death in November: America in Vietnam, 1963. New York: E. P. Dutton. 1987. ISBN 0-525-24210-4.
• Jones, Howard. Death of a Generation: how the assassinations of Diem and JFK prolonged the Vietnam War. New York: Oxford University Press. 2003. ISBN 0-19-505286-2.
• Keith, Charles (2012). Catholic Vietnam: A Church from Empire to Nation. University of California Press.
• Langguth, A. J. Our Vietnam: the war, 1954–1975. New York: Simon & Schuster. 2000. ISBN 0-684-81202-9.
• Lockhart, Bruce McFarland, Bruce McFarland (1993). The end of the Vietnamese monarchy. Council on Southeast Asia Studies, Yale Center for International and Area Studies.
• Maclear, Michael. Vietnam: The Ten Thousand Day War. New York: Methuen Publishing. 1981. ISBN 0-423-00580-4.
• Mann, Robert. A Grand Delusion: America's Descent into Vietnam. New York: Perseus. 2001. ISBN 0-465-04370-4.
• Morgan, Joseph (2003). "Wesley Fishel and Vietnam: A special kind of Friend" in The Human Tradition in American since 1945 ed. David Anderson, Wilmington.
• Nguyen, Duy Lap. The Unimagined Community: Imperialism and Culture in South Vietnam. Manchester University Press. 2020. ISBN 978-1-5261-4396-9.
• Oberdorfer, Don (2003). Senator Mansfiled: the Extraordinary Life of a Great American Statesman and Diplomat. Washington, DC
• Olson, James S. Where the Domino Fell. St. Martin's Press. 1996. ISBN 0-312-08431-5.
• Reeves, Richard. President Kennedy: Profile of Power. New York: Simon & Schuster. 1994. ISBN 0-671-89289-4.
• Shaw, Geoffrey. The Lost Mandate of Heaven: the American betrayal of Ngo Dinh Diem, President of Vietnam. San Francisco: Ignatius Press. 2015. ISBN 978-1586179359.
• Sheehan, Neil. A Bright Shining Lie. New York: Vintage Books. 1989. ISBN 978-0-679-72414-8.
• Topmiller, Robert J. The Lotus Unleashed: The Buddhist Peace Movement in South Vietnam. University Press of Kentucky. 2006. ISBN 0-8131-2260-0.
• Trần, Mỹ-Vân (2005). A Vietnamese Royal Exile in Japan: Prince Cường Để (1882–1951). Routledge.
• Warner, Denis. The Last Confucian: Vietnam, South-East Asia, and the West. Sydney: Angus and Robertson. 1964.

Xarici keçidlər

• JFK and the Diem Coup – Provided by the National Security Archive.
• The Pentagon Papers, Vol. 2 Ch. 4 Arxivləşdirilib 24 aprel 2008 at the Wayback Machine "The Overthrow of Ngo Dinh Diem, May–November, 1963", pp. 201–76