Nişasta

Qida üçün istifadə edilən nişasta

Nişasta — bitki aləmində geniş yayılmış polisaxarid. Məişətdə və texnikada istifadə olunan, böyük miqdarda qlükozanın birləşməsindən əmələ gələn karbohidrat. Kartof, düyü, buğda kimi qidanın əsasını təşkil edir.

Quruluşu

Nişasta — tərkibi (C6H10O5)n formulu ilə ifadə olunan təbii polimerdir. nişastanın molekulları bir-birindən C6H10O5 elementar halqaların sayı və həmçinin quruluşu ilə fərqlənir. Nişasta xətti (amiloza) və şaxəli (amilopektin) quruluşlu molekullardan ibarətdir. amiloza bir neçə yüz, amilopektin isə bir neçə min C6H10O5 halqası saxlayır. Ona görə nişastanın molekul kütləsi bir neçə yüz mindən bir neçə milyona çatır.

Yayılması

Nişasta kartofda (22%-dək), buğdada (72%-ə yaxın), düyüdə (86%-ə yaxın) və bitki köklərində yığılır. Meyvələrdə nişastanın miqdarı daha azdır. Meyvələrin yetişmə dərəcəsi də nişastanın faizlə miqdarının dəyişməsinə səbəb olur. Yetişmiş meyvələrdə nişastanın miqdarı nəzərə alınmayacaq dərəcədə az olur.

Kal meyvədə nişasta 4–5% olur və bunun da miqdarı tədricən azalır.

Tərəvəzlərin tərkibində rast gələn nişasta amiloza və amilopektindən ibarətdir.

Müvafiq olaraq bunların faizlə miqdarı kartofda 19–22% və 78–81% təşkil edir. Alma nişastası yalnız amilozadan ibarətdir. Kal almada nişastanın miqdarı 4–5%-ə çatır, lakin yetişmiş almada bu rəqəm 1%-ə enir. Alma, armud və heyvada 1–2 ay saxlandıqdan sonra nişasta tamamilə hidroliz olunur. Nişastanın miqdarı batatda 20%, göy noxudda 6%, sütül qarğıdalıda 10% və başqa tərəvəzlərdə 1%-ə qədər olur. Kal bananda 18%, yetişmişdə isə 2% nişasta olur.

Fiziki xassələri

Nişasta dadsız, ağ tozdur. Soyuq suda həll olmur, lakin isti suda şişərək yapışqan xassəli kolloid məhlul əmələ gətirir.

Kimyəvi xassələri

1. Nişastanın mühüm kimyəvi xassəsi onun hidrolizidir. Bu reaksiya fermentlərin təsirindən və ya turşu ilə qızdırıldıqda baş verir. Hidrolizin son məhsulu qlükozadır və onun sənayedə alınması da buna əsaslanır. Nişasta qlükozdan fərqli olaraq gümüş 1-oksidin amonyakda məhlulunu və mis 2-hidroksidi reduksiya etmir. Bu, onu göstərir ki, nişastanın molekulunda aldehid qrupu yoxdur.

2. Nişastanın digər xarakter xassəsi onun yod (J2) ilə qarşılıqlı təsirdə olub göy rəng əmələ gətirməsidir. Qızdırıldıqda göy rəng itir, soyudulduqda isə yenidən əmələ gəlir.

Alınması

Nişastanı təbii nişastalı maddələrdən — kartofdan, düyüdən və qarğıdalıdan alırlar.

Tətbiqi

Nişasta qida maddəsi kimi insanın karbohidratlara olan tələbatını ödəyir. Orqanizmdə nişastanın hidrolizi nəticəsində qlükoza alınır. Qlükozanın bir hissəsi orqanizm tərəfindən mənimsənilir, artığı isə qlikogenə çevrilib qaraciyərdə ehtiyat şəklində yığılır. Nişasta qənnadı məmulatı istehsalında istifadə edilən dekstrin, patka və qlükozanın, həmçinin etil spirtinin alınmasında, yağışqan kimi, parçaları nişastalamaq üçün, həmçinin kağız və poliqrafiya sənayesində istifadə edilir. Nişasta əsasında antibiotiklər, vitaminlər, tibbi məlhəmlər və s. hazırlanır.

Təyini

Nişastanın təyini onun yod ilə qarşılıqlı təsirdə olub göy rəng əmələ gətirməsinə əsaslanır.

Mənbə

Read other articles:

I'd Like a Virgin

I'd Like a VirginAlbum studio karya Richard CheeseDirilis20 April 2004DirekamChroma Machine Studios, Los Angeles, KaliforniaGenreComedy rockLoungeDurasi33:34LabelIdeatownProduserMitchell SigmanKronologi Richard Cheese Tuxicity(2002)Tuxicity2002 I'd Like a Virgin(2004) Aperitif for Destruction(2005)Aperitif for Destruction2005 I'd Like a Virgin adalah album ketiga Richard Cheese and Lounge Against the Machine, diterbitkan pada 20 April 2004. Judul album ini adalah plesetan dari Like a Virg...

 

سفارة النرويج في تركيا

سفارة النرويج في تركيا النرويج تركيا الإحداثيات 39°51′46″N 32°51′14″E / 39.8629°N 32.8539°E / 39.8629; 32.8539  البلد تركيا  المكان أنقرة تعديل مصدري - تعديل   سفارة النرويج في تركيا هي أرفع تمثيل دبلوماسي[1] لدولة النرويج لدى تركيا.[2][3] تقع السفارة في أنقرة وهي ته

 

ГЕС Wilbur D. Mills

ГЕС Wilbur D. Mills 33°59′ пн. ш. 91°18′ зх. д. / 33.983° пн. ш. 91.300° зх. д. / 33.983; -91.300Координати: 33°59′ пн. ш. 91°18′ зх. д. / 33.983° пн. ш. 91.300° зх. д. / 33.983; -91.300Країна  СШААдмінодиниця Діша[1]Стан діючаРічка АрканзасКаскад ка

Operation Totem

1953 atomic tests in South Australia TotemObelisk at the Totem 1 test siteInformationCountryUnited KingdomTest siteEmu Field, South Australia, AustraliaPeriod15–27 October 1953Number of tests2Test typetowerMax. yield10 kilotonnes of TNT (42 TJ)Test series chronology← Operation HurricaneOperation Mosaic → Operation Totem was a pair of British atmospheric nuclear tests which took place at Emu Field in South Australia in October 1953. They followed the Operation...

 

Tourism in Ethiopia

Aspect of tourism Tourism in Ethiopia accounted for 5.5% of the country's gross domestic product (GDP) in 2006, having barely increased 2% over the previous year. The government is proving its commitment and willingness to develop tourism through a number of initiatives. Tourism is a featured component of Ethiopia's Poverty Reduction Strategy Paper (PRSP), which aims to combat poverty and encourage economic development. Overview A memorial to the Italian soldiers killed in the Battle of Adwa ...

 

Soquel, California

Census-designated place in California, United StatesSoquel, CaliforniaCensus-designated placeSoquel as seen from a hilltop in Anna Jean Cummings ParkLocation in Santa Cruz County and the state of CaliforniaSoquel, CaliforniaLocation in the United StatesCoordinates: 36°59′13″N 121°56′44″W / 36.98694°N 121.94556°W / 36.98694; -121.94556CountryUnited StatesStateCaliforniaCountySanta CruzArea[1] • Total4.598 sq mi (11.909 km2)...

Contenu en eau liquide

Pour les articles homonymes, voir CEL. Le contenu en eau liquide (CEL) d'un nuage est la quantité d'eau sous forme liquide par volume (g/m3) ou masse d'air (g/kg). Cette variable est de première importance puisqu'elle est reliée à d'autres propriétés microphysiques des nuages telles que le rayon des gouttes de nuages, le nombre de gouttes d'eau dans le nuage ou encore la distribution en taille des gouttes de nuages et de pluie (granulométrie), aussi appelée spectre en taille[1]. Cette...

 

Philippe Saive

Belgian table tennis player Philippe SaivePersonal informationNationality BelgiumBorn (1971-07-02) 2 July 1971 (age 52)Liège Medal record Representing  Belgium World Table Tennis Championships 2001 Men's Team Philippe Saive is a male former international table tennis player from Belgium.[1] Table tennis career He won a silver medal at the 2001 World Table Tennis Championships in the Swaythling Cup (men's team event) with Martin Bratanov, Marc Closset, Andras Podpinka, ...

 

Vier Fäuste für ein Halleluja

Film Titel Vier Fäuste für ein Halleluja Originaltitel …continuavano a chiamarlo Trinità Produktionsland Italien Erscheinungsjahr 1971 Länge 121 Minuten Altersfreigabe FSK 12 Stab Regie Enzo Barboni Drehbuch Enzo Barboni Produktion Italo Zingarelli Musik Guido & Maurizio De AngelisTitellied Trinity stand tall interpretiert von Oliver Onions. Kamera Aldo Giordani Schnitt Antonio Siciliano Besetzung Terence Hill: Trinity (Trinità) Bud Spencer: Bambi (Bambino) Yanti Somer: Judy, ...

Nilus of Sora

Russian theologian and saint For the 19th-century Russian painter, see Nikolay Maykov. Nil SorskyBorn1443MoscowDied7 May 1508Venerated inEastern OrthodoxyCanonized1903 by Russian Orthodox ChurchFeastMay 7 Nil Sorsky (also Nilus of Sora or Nil Sorski; Russian: Нил Сорский; born Nikolai Maikov; Russian: Николай Майков; c. 1433 – 7 May 1508) became a leader of a tendency in the late medieval Russian Orthodox Church known as the non-possessors (nestyazhateli) w...

 

Anna van Gogh-Kaulbach

Anna van Gogh-KaulbachBornAnna Maria Kaulbach(1869-12-31)31 December 1869Velsen, NetherlandsDied28 January 1960(1960-01-28) (aged 90)Haarlem, NetherlandsNationalityDutchGenreshort stories, novel, play Anna Maria van Gogh-Kaulbach (31 December 1869 – 28 January 1960) was a Dutch writer and translator. She published a number of works under the pen names Wilhelmina Reynbach, Erna, Mac Peter and Wata.[1] Biography The daughter of Frans Ludwig Eduard Kaulbach, a physician, and H...

 

ستانلي كويل

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يونيو 2019) ستانلي كويل (بالإنجليزية: Stanley Cowell)‏   كويل عازفًا سنة 1977    معلومات شخصية الميلاد 5 مايو 1941[1]  توليدو، أوهايو  الوفاة 17 ديسمبر 2020 (79 سنة) [2&...

Satuan Radar 214

Satuan Radar 214Komando Sektor Pertahanan Udara Nasional ILambang SATRAD 214 TegalNegara IndonesiaCabang Tentara Nasional IndonesiaTipe unitKomando Pertahanan NasionalBagian dariKosek IKNMotoLabda Pratiyata Yudha (Kemahiran, Kesaktian, Peperangan)Situs webwww.kohanudnas.mil.idTokohKomandanLetkol Lek I Ketut Wiratmaja Satuan Radar 214/Tegal (atau Satrad 214/Tegal) merupakan unsur pertahanan udara yang berada langsung dibawah komando Kosek IKN. Di wilayah utara Provinsi Jawa Tengah yang be...

 

Kanazawa, Ishikawa

Istana Kanazawa Kanazawa (金沢) adalah sebuah kota di Jepang. Letaknya di bagian barat, tepatnya di Prefektur Ishikawa. Kanazawa juga adalah ibu kota prefektur tersebut. Pada tahun 2003, kota ini memiliki jumlah penduduk sebanyak 456.627 jiwa dan memiliki luas wilayah 467,77 km². Objek wisata yang paling terkenal di Kanazawa adalah taman Kenroku-en yang berada di sebelah Istana Kanazawa. Selain itu, di Kanazawa terletak pula Museum Seni Kontemporer Abad ke-21. Kota kembar Buffalo, Ame...

 

WAPI (AM)

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: WAPI AM – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2010) (Learn how and when to remove this template message) Radio station in Birmingham, AlabamaWAPISimulcast with WZRR BirminghamBirmingham, AlabamaBroadcast areaCentral AlabamaFrequency1070 kH...

Gai Brodtmann

Australian politician Gai BrodtmannMember of the Australian Parliamentfor CanberraIn office21 August 2010 – 11 April 2019Preceded byAnnette EllisSucceeded byAlicia Payne Personal detailsBornGai Marie Brodtmann (1963-11-24) 24 November 1963 (age 60)Melbourne, Victoria, AustraliaPolitical partyAustralian Labor Party (ACT Branch)SpouseChris UhlmannAlma materAustralian National University Royal Melbourne Institute of Technology Monash University Gai Marie Brodtmann (born 24 Novemb...

 

Lara (film)

2019 film directed by Jan-Ole Gerster LaraDirected byJan-Ole GersterStarringCorinna Harfouch Tom SchillingRelease date 30 June 2019 (2019-06-30) (KVIFF) Running time98 minutesCountryGermanyLanguageGerman Lara is a 2019 German drama film directed by Jan-Ole Gerster.[1][2] Plot The film centres around Lara, a stern civil servant who devotes herself to the career of her piano virtuoso son, Viktor, while abandoning her own creative pursuits. Cast Corinna Harfouc...

 

Haris Sarjana

Haris SarjanaKomandan PussenarhanudMasa jabatan29 Agustus 2022 – 31 Mei 2023PendahuluKarev MarpaungPenggantiJohanis Payung Informasi pribadiLahir10 Juni 1965 (umur 58)Klaten, Jawa TengahSuami/istriNy. Hamida Haris SarjanaAlma materAkademi Militer (1988B)Karier militerPihak IndonesiaDinas/cabang TNI Angkatan DaratMasa dinas1988—2023Pangkat Mayor Jenderal TNINRP32419SatuanArtileri Pertahanan UdaraSunting kotak info • L • B Mayor Jenderal TNI (Purn.) Dr....

Beto Naveda

Argentine footballer Alberto Beto Naveda Personal informationFull name Alberto Dante NavedaDate of birth (1972-05-24) 24 May 1972 (age 51)Place of birth San Juan, ArgentinaHeight 1.75 m (5 ft 9 in)Position(s) StrikerSenior career*Years Team Apps (Gls)1994 Boca Juniors 1 (0)1995–1996 Quilmes 1996–1997 New England Revolution 54 (13)1997–1998 Maccabi Acre 28 (5)1998–1999 Maccabi Ironi Ashdod 16 (2)1999–2000 Hapoel Jerusalem 13 (1)2000–2001 Dundee United 13 (2)2001...

 

Francisco Goya

Francisco GoyaLahirFrancisco José de Goya y Lucientes(1746-03-30)30 Maret 1746Fuendetodos, Aragon, SpanyolMeninggal16 April 1828(1828-04-16) (umur 82)Bordeaux, PrancisKebangsaanSpanyolPendidikanJosé LuzánDikenal atasLukisan, Gambar, Patung, Seni grafisKarya terkenalLa maja desnuda/La maja vestidaThe Third of May 1808 (1814)Black PaintingsGerakan politikRomantisisme Goya Francisco José de Goya y Lucientes (30 Maret 1746 – 16 April 1828) adalah pelukis dan seniman grafis dari Spanyo...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!