Mumbay -(mumbəi; marathi मुंबई, Mumbaī; 1995-ci ilə qədər Bombey बॉम्बे və ya बंबई Bambaī) Hindistanda Maharashtra əyalətinin paytaxtı və Cənub subkontinentinin əsas liman şəhəridir. O Salsette yarımadasında yerləşir. Şəhərin mərkəzi yarımadadan Ərəbistan dənizinə tərəf uzanan nazik tormaq sahələri üzərində yerləşmişdir. Şəhər Hindistanın iqtisadi mərkəzi hesab edilir və dünyada məşhur fil studiyası olan Bollivudun vətənidir. Mumbay nəqliyyat xətlərinin kəsişdiyi şəhər olub, özündə çoxlu sayda universitet, muzey, teatr və qalereyaları cəmləşdirir.
Mumbay öz 13,7 milyon əhalisi ilə dünyanın ən çox əhalisi olan şəhərlərindən biridir. Ətraf sahəsində yerləşən metropol reionu ilə birlikdə onun əhalisi 20 milyindan artıqdır, bu da dünya üzrə 5-ci yer demədkir. Hindistanda əhalinin qeydiyyat məsləsi ilə məşğul olan idarələrin olmaması ucundan burada verilən rəqəmlər yalnız təxmini götürülə bilər.
Mumbay böyük beynəlxalq nəqliyyat şəbəkəsinin düyümündə yerləşdiyindən hər il Hindistanın sərnişinlərinin yarısı yarısı keçir. Böyük iqtisadi rəngarənglik şəhərin kontrastında da özünü göstərir. Burada varlılar kasıblarla yanaşı yaşayır, müasir yaşayış massivləri kasıbların damları ilə əhatə edilmişdir. Hindistanın başqa şəhərləri ilə müqayisədə Mumayda həyat səviyyəsi nisbətən yüksəkdir. Çoxlu iş yerlərinin olması buraya Orta Asiyadan çoxlu sayda işçi qüvvəsinin axınına gətirib çıxarmışdır. Bu Mumbayı bir çox mədəniyyətlərin qovuşduğu məkana çevirmişdir.
Adının yaranması
Şəhərin adı "Mumb" və "ai" sözlərinin birləşməsindəndir. Birincisi indus allahı Mumba Devidən götürülmüşdür. Ai isə maratha dilində "ana" deməkdir. XVİ əsrdə bu ərazini portuqallar "bom Bai" adlandırırlar. mənası "yaxşı körfəz" deməkdir. İgilislərin hakimliyi dövründə bu ad ingilisləşdirilir və "Bomey" kimi işlənilir. 1995-ci ildə şəhərin adı rəsmi olaraq dəyişdirilir və Mumay qoyulur. Əvvəlki adı yerli əhali və idarələr yenə də işlədirlər. Köhnə ad həm də qərbdə məşhurdur.
İqlimi
Şəhər subekvatorial zolaqda yerləşir. İki iqlim daha fərqlənir: rütubətli və quru. Hər sezon oktyabrdan marta qədər davam edir, əsasən iyundan sentyabr ayına qədər güclü musson yağışları yağır. Bu da şəhərdə rütubətin artmasına gətirib çıxarır. orta temperatur təxminən 30 °C-dir, meyillənməsi 11 °C до 38 °C arasında yerləşir. rekord temperatur 1962-ci ildə olmuşdur: 7,4 °C və 43 °C. İllikll düşən yağıntının miqdarı 2200 mm-dir. Ən çox yağıntı 1954-cü ildə baş verib: 3 451.6 мм. Noyabrdan başlayaraq fevral ayına qədər quru sezon hökm sürür. Şimaldan gələn soyuq hava axını yanvar və fevral aylarında özünü daha kəkin büruzə verir.
Demoqrafiya
Mumbayda 17 milyon əhali yaşayır. Burada qadın kişi münasibəti 811-in 1000-ədir. Kişilərin sayının çox olması buraya kənardan gələn işçilərlə izah edilir. Savadlıq kvotası 77% təşkil edir, bu da ölkə üzrə orta səviyyədən yüksəkdir. Kişilər arasında bu rəqəm 82%, qadınlar arasında isə 71%-dir. Dini mənsubiyyətlərinə görə əhalinin 68%-i indus, 17%-i müsəlman, 4%-i xrsitian və 4%-i buddistlərdir. Şəhərdə danışıq dili hindidir, ancaq Maharaştr ştatının rəsmi dili marathidir. Ziyalılar arasında igilis dili populyardır. Şəhərdə həmçinin benqal, tamal ,penjab, nepal, teluq, urdu və curati dillərində də söhbətləri eşitmək olur.
Qalereya
İstinadlar
