Herat

Herat
34°20′30″ şm. e. 62°12′11″ ş. u.^HGYO
Ölkə	Əfqanıstan
Tarixi və coğrafiyası
Sahəsi	143 km²
Mərkəzin hündürlüyü	920 ± 1 m
Əhalisi
Əhalisi	556.205 nəf. (1 yanvar 2020)
Herat
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Herat

Herat Cümə məscidi

Herat (fars. هرات‎, q.türk Häri^[1]) — Əfqanıstanın qərbində Herat vilayətinin mərkəzi olan şəhər.

Tarixi

Heratın tarixi antik mədəni müəlliflər tərəfindən rəvayət edilmişdir. Yunan tarixçi Herodot, Heratın Orta Asiyanın buğda ambarı olduğunu yazmışdır. E.ə. 330-cu il ətrafında şəhər Makedoniyalı İsgəndər tərəfindən alındı. Daha sonra isə şəhər Selevkilərin əlinə keçdi. E.ə. 167-ci ildə də şəhərə Parflar sahib oldu. Sasanilər (226-652) dövründə Ağ Hun imperiyası ilə Sasanilər arasında keçən savaşlarda Herat strateji bir önəmə sahib idi. 786-809-ci illər arasında şəhər Abbasilər tərəfindən idarə olunurdu. Herat, 1000-ci ildə Qəznəvilərin, 1040-cı ildə isə Səlcuqluların əlinə keçdi. Daha sonra Xarəzmşahlar sülaləsinin bir parçası oldu.

Herat qalası

1221-ci ildə Herat Çingiz xan tərəfindən yerlə bir edildi. 1381-ci ildə da Əmir Teymur tərəfindən təkrar məhv edildi. XV yüzillikdə şəhər bir müddət Qaraqoyunlular tərəfindən idarə olundu. 1507-ci ildə Özbəklərin əlinə keçən şəhər, 1510-cu ildə Şah İsmayıl Səfəvi tərəfindən Səfəvilər dövlətinə qatıldı.

Herat bəylərbəyliyi

Əsas məqalə: Herat bəylərbəyliyi

Dürranilər hakimiyyəti altında

Əsas məqalə: Dürranilər İmperiyası

1750-ci ildə Herat, Əhməd xan Dürraninin əlinə keçdi. Herat 1860-cı ildə Əmir Dostməhəmməd xan tərəfindən Əfqan dövlətinin bir parçası halına gətirildi. XIX əsr boyunca şəhər İngilislər, Qacarlar dövləti və Əfqanlar arasında bir çox döyüşlərə səhnə oldu.

Sovet-Əfqan savaşı zamanı Herat, Sovet ittifaqı tərəfindən işgal edildi. 10- 20 mart 1979 tarixləri arasında şəhərə Sovetlərə qarşı çıxan üsyanı yatırmaq üçün Sovetlər şəhəri bombalayaraq 20 000 nəfərin ölümünə səbəb oldular. Şəhər 1995-ci ildə Talibanın əlinə keçdi. 2001-ci ildə ABŞ-nin Əfqanıstana apardığı müdaxilə nəticəsində Taliban şəhəri tərk etmək məcburiyyətində qaldı. Günümüzdə Herat, ABŞ-nin dəstəklədiyi Hamid Kərzai hökuməti tərəfindən idarə edilir.

Önəmli yerlər

• Aeroportları
  • Herat aeroportu

Herat abidəsi

• Şəhərin səmtləri
  • Şar Noe (Şəhər mərkəzi)
  • Vilayet (Vilayət binası)
  • Kolordu (Ordu karargahı)
  • Farka (Ordu karargahı)
  • Durvaza Kuş
  • Çar-suk
  • Pul-rangina
  • Sufi-abad
  • Noe-abad
  • Pul-malaan
  • Tak-ta Sefer
  • Havza-Karbas
  • Baraman
  • Darvaza Kandahar
  • Darvaza Irak
• Abidələr
  • İskender qalası
  • Musalla Kompleksi
• Müzeylər
  • Herat Milli Muzeyi
  • Cihat Muzeyi
• Türbəler
  • Kraliça türbəsi (Gövhərşad)
  • Mirveys Sadıq türbəsi
  • Jami türbesi
  • Kaca Kaltan türbesi
• Məscidlər
  • Cümə məscidi
  • Kazirgah Şerif
  • Kalga Şerif
  • Şah Zahdaha

• Cuma Camii
• 
• 
• 
• 

• Parklar
  • Park-ı Terakki
  • Park-ı Millet
  • Kana-i Cihat Parkı
• Stadionlar
  • Herat Stadionu
• Oteller
  • Serena Hotel
  • Diamond Hotel
  • Marcopolo Hotel
• Universitetlər
  • Herat Universiteti

İstinadlar

1. Древнетюркский словарь, Ленинград, 1969 г. (s. 197)

Xarici keçidlər

• Timeline of Herat history

Həmçinin bax

• Heyratı