Göy mexanikası

Klassik mexanika

${\displaystyle {\vec {F}}={\frac {\mathrm {d} }{\mathrm {d} t}}(m{\vec {v}})}$ Nyutonun ikinci qanunu

Tarixi Fundamental anlayışlar Fəza • Zaman • Kütlə • Qüvvə • Enerji • İmpuls İfadələr Nyuton mexanikası Lanqraj mexanikası Hamilton mexanikası Hamilton-Yakobi formalizmi? Bölmələri Tətbiqi mexanika Fəza mexanikası Bütöv mühit mexanikası Həndəsi optika Statistik mexanika Alimlər Qalileo Qaliley • İohan Kepler • İsaak Nyuton • Leonard Eyler • Pyer Simon Laplas • Jan Leron Dalamber • Jozef Lui Laqranj • Vilyam Hamilton • Auqusto Koşi

bax müzakirə redaktə

Göy mexanikası (ing. celestial mechanics) — mexanika qanunlarının köməyi ilə göy cismlərinin hərəkətini öyrənən astronomiya bölməsi. Göy mexanikası Ay və planetlərin fəza koordinatlarını hesablayır, Ay tutulmasının vaxtını və yerini müəyyən edir, kosmik cisimlərin real hərəkətini dəqiqləşdirir.

Göy mexanikası Günəş sistemini, planetlərin Günəş ətrafında, peyklərin planetlər ətrafında dövr etməsini öyrənir. Həmçinin bu elmi sahə ilə kometa və kiçik planetlərin hərəkətinin trayektoriyasının hesablanır. Uzaq planetlərin və ulduzların hərəkətini bəzən əsrlərlə müşahidələrdən bilmək olur. Günəş sisteminin cisimlərinin hərəkəti isə gözlə də görünə bilər. Onun öyrənilməsi İohan Keplerin (1571–1630) və İsaak Nyutonun (1643–1727) əsərlərindəki göy mexanikası qanunları ilə başladı.

Bununla yanaşı bilavasitə göy mexanikasında öyrənilən məsələlərə misal olaraq aşağıdakıları göstərmək olar:^[1]

• Bilavasitə Nyutonun ümumdünya cazibə qanunu ilə bağlı astronomiya məsələləri
• Cazibə nəzəriyyəsi-tərpənməz cisimlərin qravitasiya sahəsi haqqında təlim
• ${\displaystyle n}$ cisim məsələsi-bir-birini Nyutonun ümumdünya cazibə qanunu ilə cəzb edən ${\displaystyle n}$ maddi nöqtənin hərəkəti
• Birinci yaxınlaşma hesab edilən bu nəzəriyyədən Eynşteynin qravitasiya nəzəriyyəsi əsasında ${\displaystyle n}$ cismin hərəkətinin relyativist nəzəriyyəsi və s.^[1]

İstinadlar

1. R.Ə. Hüseynov, Astronomiya, Bakı, 1997.

Həmçinin bax

• Mexanika